Słowa kluczowe
Wspólna Polityka Rolna
partycypacja
polityka publiczna
Jak cytować
Abstrakt
W kontekście zasady pomocniczości i idei partycypacyjnego zarządzania politykami publicznymi pojawia się pytanie o zakres i sposób uczestnictwa przedstawicieli środowiska rolniczego w procesie tworzenia i wdrażania Wspólnej polityki rolnej (WPR) – jednej z najbardziej zintegrowanych polityk UE. Szczególną wagę zyskują te kwestie w odniesieniu do Francji – kraju o zróżnicowanym i silnym sektorze rolnym, będącym największym beneficjentem nowej WPR na lata 2023–2027. Francja wyróżnia się też wieloletnią obecnością izb rolniczych w systemie polityczno-administracyjnym. Z uwagi na powiązania izb rolniczych z państwem oraz ostatnie zmiany instytucjonalne w sieci izb rolniczych pojawia się pytanie o przyszłość izb rolniczych jako trwałych uczestników procesu decyzyjnego w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Dostępna literatura naukowa na ten temat okazała się bardzo skromna, dlatego głównym źródłem poznania i analizy była dokumentacja instytucjonalna. Spośród zastosowanych metod badawczych podstawowe znaczenie miały: metoda instytucjonalno-prawna, metoda badania dokumentów i metoda systemowa.
Bibliografia
Assemblée Nationale (2020), Rapport d’information, https://www.assemblee-nationale.fr/dyn/opendata/RINFANR5L15B3702.html, 23.11.2024.
Assemblée Nationale (2024), Rapport, https://www.assemblee-nationale.fr/dyn/16/rapports/cepestici/l16b2000-t1_rapport-enquete, 20.05.2025.
Assemblée Nationale (2024, septembre 26), Proposition de résolution visant la mise en place d’un scrutin à la proportionnelle intégrale des représentants des chambres d’agriculture et à une affectation des fonds publics en conformité avec ce mode de scrutin, N° 296, Dix-septième legislature, https://www.assemblee-nationale.fr/dyn/opendata/PNREANR5L17B0296.html, 20.05.2025.
Atrux M. (2007), L’Assemblée permanente des présidents de chambres d’agriculture (APPCA) et la vulgarisation au débuts des années 1950: une institution à la conquête d’une nouvelle légitimité ?, “Ruralia” 21, http://journals.openedition.org/ruralia/1841, 23.11.2024.
Aubert R., Dagorn G. (2024), Quelles différences entre les syndicats agricoles? FNSEA, Coordination rurale, Confédération paysanne…, “Le Monde” novembre 19, https://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2024/11/19/fnsea-coordination-rurale-confederation-paysanne-quelles-differences-entre-les-syndicats-agricoles_6214301_4355771.html, 23.06.2025.
Barral S., Detang-Dessendre C. (2023), Reforming the Common Agricultural Policy (2023–2027): multidisciplinary views, “Review of Agricultural, Food and Environmental Studies”, vol. 104. DOI: https://doi.org/10.1007/s41130-023-00191-9
Brives H. (2008), L’évolution du conseil agricole et du rôle des chambres d’agriculture, “Pour”, 196–197(1). DOI: https://doi.org/10.3917/pour.196.0208
Brunier S. (2013), Le rôle des chambres d’agriculture dans l’institutionnalisation du conseil, “Pour”, 219(3). DOI: https://doi.org/10.3917/pour.219.0053
Catala M. (2013), Les enjeux de la Politique Agricole Commune, du traité de Rome au marché unique, 1957–1993, in: Mouvements paysans face à la politique agricole commune et à la mondialisation (1957–2011), eds. L. Jalabert, C. Patillon, Presses universitaires de Rennes.
Catallo A., Pahun J. (2025), La gouvernance des chambres d’agriculture, enjeu clé des politiques de transition agroécologique Iddri, “Décryptage”, N°01/25, https://www.iddri.org/sites/default/files/PDF/Publications/Catalogue%20Iddri/Décryptage/202503-IB0325-chambres%20agri_0.pdf, 15.07.2025.
Chambre régionale d’agriculture Nouvelle-Aquitaine (2024), https://opera-connaissances.chambres-agriculture.fr/doc_num.php?explnum_id=218215, 23.06.2025.
Chambres d’agriculture France (2013), https://chambres-agriculture.fr/le-reseau-chambres/qui-sommes-nous/elections-2025-des-chambres-dagriculture/elections-2013, 15.04.2025.
Chambres d’agriculture France (2019), https://chambres-agriculture.fr/le-reseau-chambres/qui-sommes-nous/elections-2025-des-chambres-dagriculture/resultats-des-elections-2019, 15.04.2025.
Chambres d’agriculture France (2022), https://opera-connaissances.chambres-agriculture.fr/doc_num.php?explnum_id=177304, 28.06.2025.
Chambres d’agriculture France (2025), https://chambres-agriculture.fr/sinformer/nos-ressources/pac, 15.07.2025.
Chambres d’agriculture France (2025a), https://chambres-agriculture.fr/sinformer/nos-ressources/pac, 28.06.2025.
Chambres d’agriculture France (2025 b), https://chambres-agriculture.fr/actualites/actualite/pour-une-europe-agricole-les-27-propositions-des-chambres-dagriculture, 15.07.2025.
Code rural et de la pêche maritime (2025), https://www.legifrance.gouv.fr/codes/section_lc/LEGITEXT000006071367/LEGISCTA000006138425/#LEGISCTA000006138425, 10.01.2025.
Code rural et de la pêche maritim.e (2025a), https://www.legifrance.gouv.fr/codes/section_lc/LEGITEXT000006071367/LEGISCTA000006138343/#LEGISCTA000006138343, 10.01.2025.
Contrat d’objectifs et de performance entre l’Etat et le réseau des Chambres d’agriculture 2021–2025 (2021), https://opera-connaissances.chambres-agriculture.fr/doc_num.php?explnum_id=169547, 12.03.2023.
COPA-COGECA (2025), https://copa-cogeca.eu/home/copa_members, 15.07.2025.
Cour des Comptes (2021), Le réseau des chambres d’agriculture : une restructuration à achever pour plus d’efficacité, https://www.ccomptes.fr/sites/default/files/2021-03/20210318-07-TomeII-reseau-chambres-agriculture.pdf, 17.02.2024.
Cour des Comptes (2023), La politique d’installation des nouveaux agriculteurs et de transmision des exploitations agricoles, https://www.ccomptes.fr/system/files/2023-04/20230412-Politique-installation-nouveaux-agriculteurs.pdf, 12.03.2024.
Décret n° 2022-1636 du 22 décembre 2022 relatif à la convention type de mise à disposition des services de l’Etat chargés de la gestion du Fonds européen agricole pour le développement rural au titre de la programmation débutant en 2023, https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000046793100, 15.04.2025.
Décret no 2022-1525 du 7 décembre 2022 relatif à la mise en oeuvre de la politique agricole commune et du plan stratégique national pour la programmation qui démarre en 2023, https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000046704500, 23.11.2024.
European Commission (2022), https://agriculture.ec.europa.eu/common-agricultural-policy/cap-overview/cap-glance/key-policy-objectives-cap-2023-27_en, 15.12.2024.
European Commission (2025), https://agriculture.ec.europa.eu/system/files/2024-01/csp-at-a-glance-france_en.pdf, 23.052025.
Giuliani A., Baron H. (08 Oct 2023), The CAP (CommonAgricultural Policy): A Short History of Crises and Major Transformations of European Agriculture, Forum for Social Economics. DOI: https://doi.org/10.1080/07360932.2023.2259618
Grelowski Z. (1947), Samorząd specjalny, gospodarczy, zawodowy, wyznaniowy według obowiązujących ustaw w Polsce, Katowice.
Jurcewicz A., Włodarczyk B., Tomkiewicz E. (2024), Ewolucja zadań Wspólnej Polityki Rolnej – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, „Przegląd Prawa Rolnego”, 1(34). DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2024.34.1.6
Kahn-Ambroise N. (2024), Régionalisation de la PAC 2023-2027 : Focalisation sur les interventions FEADER liées à l’installation agricole. Sciences du Vivant, https://dumas.ccsd.cnrs.fr/dumas-05100585v1/file/2024_TERPPA_Kahn_Diffusion.pdf, 23.03.2025.
Le projet stratégique 2019–2025 des Chambres d’agriculture (2020), https://opera-connaissances.chambres-agriculture.fr/doc_num.php?explnum_id=202824, 12.03.2023.
Lois et décrets n° 0003 du 04/01/1924, https://www.legifrance.gouv.fr/download/securePrint?token=Vb9wLeEcdyBUjchzBFEa, 10.10.2024.
Ministère de l’Agriculture et de la Souveraineté alimentaire (2024), https://agriculture.gouv.fr/le-systeme-de-conseil-agricole-sca-pour-accompagner-les-exploitants, 10.02.2025.
Ministère de l’Agriculture et de la Souveraineté alimentaire (2025), https://agriculture.gouv.fr/documentation-officielle-pac, 14.05.2025.
Ministère de l’Agriculture et de la Souveraineté alimentaire (2025 a) https://agriculture.gouv.fr/pac-post-2020-le-plan-strategique-national-en-cours-delaboration, 14.05.2025.
Ministère de l’Agriculture et de la Souveraineté alimentaire (2025b), https://agriculture.gouv.fr/elections-des-membres-des-chambres-dagriculture-2025-les-resultats-consolides, 15.04.2025.
Pahun J. (2022), Gouverner l’agriculture localement ? La capacité politique des collectivités territoriales sur la régulation du secteur Agricole, “Géocarrefour” 96/4, http://journals.openedition.org/geocarrefour/21213, 12.07.2025. DOI: https://doi.org/10.4000/geocarrefour.21213
PROAGRI Info Réglementaire (2025), https://info-reglementaire.proagri.fr/, 15.07.2025.
Puślecki Z., Kmieciak R., Walkowski M. Ł. (2010), Wspólna Polityka Rolna w warunkach wzrostu konkurencyjności Unii Europejskiej, Dom Wydawniczy i Handlowy Elipsa, Warszawa.
Regulation (EU) 2021/2115 of the European Parliament and of the Council of 2 December 2021 establishing rules on support for strategic plans to be drawn up by Member States under the common agricultural policy (CAP Strategic Plans) and financed by the European Agricultural Guarantee Fund (EAGF) and by the European Agricultural Fund for Rural Development (EAFRD) and repealing Regulations (EU) No 1305/2013 and (EU), No 1307/2013, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32021R2115, 23.11.2024.
Trouvé A., Bazin G. (2018), La politique agricole commune: un compromis européen en crise, in: Les mutations récentes du foncier et des agricultures en Europe, eds. G. Chouquer, M.-C. Maurel, Presses universitaires de Franche-Comté. DOI: https://doi.org/10.4000/books.pufc.5678
Walenia A. (2022), Samorząd rolniczy w procesie transferu wiedzy i doradztwa na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 66(1). DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2022.1.09
Walkowiak K. (2004), Rola izb rolniczych w rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu.
Walkowski M. (2007), Regionalne i globalne uwarunkowania reform Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, UAM, Poznań.
Włodarczyk B. (2022), Prawne instrumenty ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu, we Wspólnej Polityce Rolnej na lata 2023–2027, „Przegląd Prawa Rolnego” no. 2(31). DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2022.31.2.1
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Katarzyna Walkowiak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.