Abstrakt
Opracowanie prezentuje kontekst starzenia się ludności w Polsce oraz przekłada go na lokalne działania Miasta Poznania. Autorka porządkuje definicje „osoby starszej” i uzasadnia potrzebę zróżnicowanych rozwiązań – od wspierania aktywności po opiekę długoterminową – wskazując na heterogeniczność populacji 60+/65+ (zdrowie, sprawność, zasoby i sieci wsparcia). W części demograficznej podkreślono wieloletni spadek dzietności oraz wydłużanie życia, co zmienia strukturę wieku i prowadzi do wzrostu obciążenia demograficznego – przesłanki te wzmacniają konieczność realizacji polityk senioralnych. Trzon tekstu stanowi studium przypadku Poznania: miasto przedstawione jest jako krajowy lider polityki senioralnej (m.in. pierwsza Miejska Rada Seniorów, silne zaplecze instytucjonalne, system grantów i projekty międzynarodowe). Opisano katalog najważniejszych inicjatyw wspierających seniorów w różnych sferach ich funkcjonowania, które są realizowane w ramach obowiązującego Programu: „Polityka senioralna Miasta Poznania 2023–2026”. Całość osadzono w aktualnych dokumentach miejskich i krajowych, tworząc spójny obraz potrzeb i odpowiedzi polityki lokalnej. Wskazano również rekomendacje dla przyszłych kierunków miejskich polityk publicznych na rzecz społeczności lokalnej, w tym szczególnie dla seniorów.
Bibliografia
Akty prawne:
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych, Dz. U. 2015, poz. 1705.
Dokumenty i raporty:
Eurostat (2025), Population structure and ageing. Statistics Explained (data extracted Feb 2025), https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_structure_and_ageing, 9.10.2025.
Główny Urząd Statystyczny (2022), Stan i struktura demograficzna ludności oraz liczba budynków i mieszkań w województwie wielkopolskim – wyniki ostateczne NSP 2021, Warszawa.
Główny Urząd Statystyczny (2025a), Trwanie życia w 2024 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-2024-r-,2,19.html, 10.10.2025.
Główny Urząd Statystyczny (2025b), Sytuacja demograficzna Polski do 2024 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-polski-do-2024-r-,40,5.html?contrast=yellow-black, 10.10.2025.
Główny Urząd Statystyczny, (2025c), Prognoza ludności na lata 2023–2060, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2023-2060,11,1.html, 10.10.2025.
Miasto Poznań (2022), Polityka senioralna Miasta Poznania na lata 2017–2022, https://bip.poznan.pl/public/bip/attachments.att?co=show&id=367439&instance=1018&lang=pl&parent=86451, 12.10.2025.
Miasto Poznań (2022), Raport z badań rozpoznających potrzeby i problemy mieszkańców Poznania w wieku senioralnym, https://www.poznan.pl/mim/public/wortals/attachments.att?co=show&instance=1017&parent=117935&lang=pl&id=395440, 12.10.2025.
Miasto Poznań (2023), Polityka senioralna Miasta Poznania na lata 2023–2026, https://bip.poznan.pl/public/bip/attachments.att?co=show&id=404161&instance=1018&lang=pl&parent=90069, 12.10.2025.
MRPiPS (2018), Polityka społeczna wobec osób starszych do 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność, https://www.monitorpolski.gov.pl/M2018000116901.pdf, 11.10.2025.
MRiPS (2024), Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2023 r., https://das.mpips.gov.pl/source/2024/Informacja%20o%20sytuacji%20osob%20starszych%20w%20Polsce%20za%202023%20r..pdf, 11.10.2025.
Rada Ministrów (2013), Założenia długofalowej polityki senioralnej w Polsce na lata 2014–2020, https://das.mpips.gov.pl/source/Dlugofalowa%20Polityka%20Senioralna%20w%20Polsce%20na%20lata%202014-2020%20w%20zarysie.pdf, 11.10.2025.
Stowarzyszenie Metropolia Poznań (2021), Potrzeby i oczekiwania seniorów w Metropolii Poznań, https://www.senior.metropoliapoznan.pl/wsCMS/uploads/files/raport_potrzeby__seniorow_2021.pdf, 11.10.2025.
WHO (2015), World report on ageing and health, https://iris.who.int/server/api/core/bitstreams/bf706ea4-eb7c-4b3b-bf13-1db65634c9d4/content, 9.10.2025.
WHO. (2016–), Global Network for Age-friendly Cities and Communities, https://extranet.who.int/agefriendlyworld/, 9.10.2025.
Babiak J., Kacperska M. (red.) (2022), Dylematy polityki senioralnej Miasta Poznania, Poznań.
Grewiński M. (2022), Kierunki rozwoju usług społecznych na rzecz seniorów w Polsce, w: Dylematy polityki senioralnej Miasta Poznania, red. J. Babiak, M. Kacperska.
OECD (2023), Health at a Glance 2023, Rozdział: Long-term care spending and unit costs, https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2023/11/health-at-a-glance-2023_e04f8239/7a7afb35-en.pdf, 9.10.2025.
Szatur-Jaworska B. (2015), Polityka senioralna w Polsce – analiza agendy, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, 30(3).
Unia Metropolii Polskich (2022), Młodsi nie będziemy. Miasta wobec starzenia się ludności, https://metropolie.pl/fileadmin/news/2022/12/ump_mlodsi_nie_bedziemy_isbn.pdf, 11.10.2025.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Magdalena Kacperska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
