Polityka senioralna w kontekście starzejącego się społeczeństwa – Miasto Poznań jako studium przypadku
Okładka czasopisma Przegląd Politologiczny, nr 4, rok 2025
PDF

Słowa kluczowe

starzenie demograficzne
polityka senioralna
opieka długoterminowa
miasta przyjazne starzeniu
Miasto Poznań

Jak cytować

Kacperska, M. (2025). Polityka senioralna w kontekście starzejącego się społeczeństwa – Miasto Poznań jako studium przypadku. Przegląd Politologiczny, (4), 169–184. https://doi.org/10.14746/pp.2025.30.4.12

Abstrakt

Opracowanie prezentuje kontekst starzenia się ludności w Polsce oraz przekłada go na lokalne działania Miasta Poznania. Autorka porządkuje definicje „osoby starszej” i uzasadnia potrzebę zróżnicowanych rozwiązań – od wspierania aktywności po opiekę długoterminową – wskazując na heterogeniczność populacji 60+/65+ (zdrowie, sprawność, zasoby i sieci wsparcia). W części demograficznej podkreślono wieloletni spadek dzietności oraz wydłużanie życia, co zmienia strukturę wieku i prowadzi do wzrostu obciążenia demograficznego – przesłanki te wzmacniają konieczność realizacji polityk senioralnych. Trzon tekstu stanowi studium przypadku Poznania: miasto przedstawione jest jako krajowy lider polityki senioralnej (m.in. pierwsza Miejska Rada Seniorów, silne zaplecze instytucjonalne, system grantów i projekty międzynarodowe). Opisano katalog najważniejszych inicjatyw wspierających seniorów w różnych sferach ich funkcjonowania, które są realizowane w ramach obowiązującego Programu: „Polityka senioralna Miasta Poznania 2023–2026”. Całość osadzono w aktualnych dokumentach miejskich i krajowych, tworząc spójny obraz potrzeb i odpowiedzi polityki lokalnej. Wskazano również rekomendacje dla przyszłych kierunków miejskich polityk publicznych na rzecz społeczności lokalnej, w tym szczególnie dla seniorów.

https://doi.org/10.14746/pp.2025.30.4.12
PDF

Bibliografia

Akty prawne:

Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych, Dz. U. 2015, poz. 1705.

Dokumenty i raporty:

Eurostat (2025), Population structure and ageing. Statistics Explained (data extracted Feb 2025), https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_structure_and_ageing, 9.10.2025.

Główny Urząd Statystyczny (2022), Stan i struktura demograficzna ludności oraz liczba budynków i mieszkań w województwie wielkopolskim – wyniki ostateczne NSP 2021, Warszawa.

Główny Urząd Statystyczny (2025a), Trwanie życia w 2024 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-2024-r-,2,19.html, 10.10.2025.

Główny Urząd Statystyczny (2025b), Sytuacja demograficzna Polski do 2024 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-polski-do-2024-r-,40,5.html?contrast=yellow-black, 10.10.2025.

Główny Urząd Statystyczny, (2025c), Prognoza ludności na lata 2023–2060, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2023-2060,11,1.html, 10.10.2025.

Miasto Poznań (2022), Polityka senioralna Miasta Poznania na lata 2017–2022, https://bip.poznan.pl/public/bip/attachments.att?co=show&id=367439&instance=1018&lang=pl&parent=86451, 12.10.2025.

Miasto Poznań (2022), Raport z badań rozpoznających potrzeby i problemy mieszkańców Poznania w wieku senioralnym, https://www.poznan.pl/mim/public/wortals/attachments.att?co=show&instance=1017&parent=117935&lang=pl&id=395440, 12.10.2025.

Miasto Poznań (2023), Polityka senioralna Miasta Poznania na lata 2023–2026, https://bip.poznan.pl/public/bip/attachments.att?co=show&id=404161&instance=1018&lang=pl&parent=90069, 12.10.2025.

MRPiPS (2018), Polityka społeczna wobec osób starszych do 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność, https://www.monitorpolski.gov.pl/M2018000116901.pdf, 11.10.2025.

MRiPS (2024), Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za 2023 r., https://das.mpips.gov.pl/source/2024/Informacja%20o%20sytuacji%20osob%20starszych%20w%20Polsce%20za%202023%20r..pdf, 11.10.2025.

Rada Ministrów (2013), Założenia długofalowej polityki senioralnej w Polsce na lata 2014–2020, https://das.mpips.gov.pl/source/Dlugofalowa%20Polityka%20Senioralna%20w%20Polsce%20na%20lata%202014-2020%20w%20zarysie.pdf, 11.10.2025.

Stowarzyszenie Metropolia Poznań (2021), Potrzeby i oczekiwania seniorów w Metropolii Poznań, https://www.senior.metropoliapoznan.pl/wsCMS/uploads/files/raport_potrzeby__seniorow_2021.pdf, 11.10.2025.

WHO (2015), World report on ageing and health, https://iris.who.int/server/api/core/bitstreams/bf706ea4-eb7c-4b3b-bf13-1db65634c9d4/content, 9.10.2025.

WHO. (2016–), Global Network for Age-friendly Cities and Communities, https://extranet.who.int/agefriendlyworld/, 9.10.2025.

Babiak J., Kacperska M. (red.) (2022), Dylematy polityki senioralnej Miasta Poznania, Poznań.

Grewiński M. (2022), Kierunki rozwoju usług społecznych na rzecz seniorów w Polsce, w: Dylematy polityki senioralnej Miasta Poznania, red. J. Babiak, M. Kacperska.

OECD (2023), Health at a Glance 2023, Rozdział: Long-term care spending and unit costs, https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2023/11/health-at-a-glance-2023_e04f8239/7a7afb35-en.pdf, 9.10.2025.

Szatur-Jaworska B. (2015), Polityka senioralna w Polsce – analiza agendy, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, 30(3).

Unia Metropolii Polskich (2022), Młodsi nie będziemy. Miasta wobec starzenia się ludności, https://metropolie.pl/fileadmin/news/2022/12/ump_mlodsi_nie_bedziemy_isbn.pdf, 11.10.2025.