Słowa kluczowe
płeć i polityka
kobiety w polityce
Nowa Lewica
narracje dezinformacyjne
media społecznościowe
Jak cytować
Abstrakt
Dezinformacja oparta na tożsamościach (identity-based disinformation) stanowi coraz bardziej rozpoznawalne narzędzie wpływu społeczno-politycznego, wykorzystujące istniejące uprzedzenia, stereotypy oraz podziały społeczne w celu zwiększenia zasięgu i skuteczności przekazu (Wardle, Derakhshan, 2017; Rossini i in., 2021). Jedną z kluczowych osi tej strategii jest płeć, która – w kontekście osób aktywnych politycznie – staje się przedmiotem celowych działań dezinformacyjnych mających na celu delegitymizację kompetencji, podważenie autorytetu oraz utrwalanie tradycyjnych norm płciowych (Krook, Restrepo Sanín, 2020).
Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza narracji dezinformacyjnych dotyczących polityczek i polityków Nowej Lewicy zasiadających w polskim Sejmie i Senacie w okresie styczeń–czerwiec 2025 roku. Badanie opiera się na jakościowej analizie treści pochodzących z platformy X (dawniej Twitter), z wykorzystaniem narzędzi do mapowania narracji i detekcji motywów dyskredytujących. Szczególną uwagę poświęcono sposobom przedstawiania kobiet i mężczyzn reprezentujących Nową Lewicę przez pryzmat stereotypów płciowych, ich życia prywatnego oraz ról społecznych.
Bibliografia
Aaldering L., Van der Pas D. (2018), Political leadership in the media: Gender bias in trait coverage, „American Political Science Review”, 112(4), s. 1–17.
Alcantara J., Valentim J. (2023), Gender-Based Disinformation: A Scoping Review of the Literature, 2013–2023, „ex æquo”, nr 48, s. 125–145.
Bardall G., Bjarnegård E., Piscopo J. M. (2020), How is Political Violence Gendered? Disentangling Motives, Forms, and Impacts, „Political Studies”, 68(4), s. 916–935.
Brady W. J., Wills J. A., Jost J. T., Tucker J. A., Van Bavel J. J. (2017), Emotion Shapes the Diffusion of Moralized Content in Social Networks, „Proceedings of the National Academy of Sciences”, 114(28), s. 7313–7318.
Burns J. P. (2025), Myth, Manhood, and Curriculum: Towards Truth, Self-Cultivation, and Reparation, Routledge, London.
Campus D. (2013), Women Political Leaders and the Media, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
Cathcart-Jones A. M., Auðardóttir A. M., Ellenberger Í. (2025), ‘Ég ætla ekki að láta þetta foreldri stjórna...’: Starfsaðstæður kennara sem sinna hinsegin fræðslu, „Netla”.
CDT – Center for Democracy & Technology (2022), An Unrepresentative Democracy: How Disinformation and Online Abuse Hinder Women of Color Political Candidates in the United States, dostęp: 8.09.2025.
Chadwick A., Vaccari C. (2019), Digital media, power, and democracy in parties and election campaigns: Party decline or party renewal?, „International Journal of Press/Politics”, 24(2), s. 1–18.
Connell R. W. (2005), Masculinities, 2nd ed., University of California Press, Berkeley.
Desperak I. (2014), Płeć, władza, polityka. Kobiety w przestrzeni publicznej, w: Nierówności płci w życiu publicznym, red. D. Duch-Krzystoszek, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 210–219.
Desperak U. (2014), Udział kobiet w sferze publicznej w transformującej się Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Duggan M. (2025), Gender-based hate crimes, w: The Routledge Companion to Gender and Crime, red. F. Heidensohn, M. Silvestri, Routledge, Abingdon, ss. 208–222.
EEAS – European External Action Service (2024a), Identity-Based Disinformation in FIMI conference, 8 listopada 2024, dostęp: 4.09.2025.
Entman R. M. (1993), Framing: Toward clarification of a fractured paradigm, „Journal of Communication”, 43(4), s. 51–58.
European Commission (2024), Code of Conduct on Countering Illegal Hate Speech Online – 8th Evaluation, Brussels: EC.
Fiske S. T., Cuddy A. J. C., Glick P., Xu J. (2002), A model of (often mixed) stereotype content, „Journal of Personality and Social Psychology”, 82(6), s. 878–902.
FRA – European Union Agency for Fundamental Rights (2021), Crime, Safety and Victims’ Rights: Fundamental Rights Survey, FRA, Vienna.
FRA – European Union Agency for Fundamental Rights (2023), Young People and Online Hate in the EU, FRA, Vienna.
Gjørv G. H., Jalonen O. (2023), Identity as a Tool for Disinformation: Exploiting Social Divisions in Modern Societies, Hybrid CoE Strategic Analysis 34, Helsinki, dostęp: 9.09.2025.
Goffman E. (1974), Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience, Harper & Row, New York.
Heldman C., Wade L. (2011), Sexualizing Sarah Palin: The social and political context of the sexual objectification of female candidates, „Sex Roles”, 65(3–4), s. 156–164.
Howard P. N., Ganesh B., Liotsiou D., Kelly J., François C. (2018), The IRA, Social Media and Political Polarization in the United States, 2012–2018, Oxford Internet Institute, Oxford, dostęp: 16.09.2025.
IGF – Internet Governance Forum (2021), Best Practice Forum on Gender and Digital Rights: Exploring the Concept of Gendered Disinformation, grudzień 2021, dostęp: 7.09.2025.
Judson E., Atay A., Krasodomski-Jones A., Lasko-Skinner R., Smith J. (2020), Engendering Hate: The Contours of State-Aligned Gendered Disinformation Online, Demos, Londyn, dostęp: 6.09.2025.
Kancelaria Senatu RP (b.d.), Skład Senatu X kadencji według płci, dostęp: 1.09.2025.
Korkut U. (2020), Gender politics and illiberal governance in Turkey, „International Political Science Review”, 41(3), ss. 327–341.
Krook M. L., O’Brien D. Z. (2012), All the president’s men? The appointment of female cabinet ministers worldwide, „Journal of Politics”, 74(3), ss. 840–855.
Krook M. L., Sanín J. R. (2020), Violence against Women in Politics, Oxford University Press, Oxford.
Krook M. L., Restrepo Sanín J. (2020), The Cost of Doing Politics? Analyzing Violence and Harassment against Female Politicians, „Perspectives on Politics”, 18(3), s. 740–755.
Lazer D. M. J., Baum M. A., Bendavid E. i in. (2018), The Science of Fake News, „Science”, 359(6380), s. 1094–1096.
Lovenduski J. (2005), Feminizing Politics, Polity Press, Cambridge.
Lühiste M. i in. (2025), Gendered patterns of online abuse against politicians across four democracies, [czasopismo do uzupełnienia], [online first].
Marwick A., Lewis R. (2017), Media Manipulation and Disinformation Online, Data & Society Research Institute, New York.
Mendes K., Ringrose J., Keller J. (2019), Digital Feminist Activism: Girls and Women Fight Back Against Rape Culture, Oxford University Press, Oxford.
Messner M. A. (2007), The Masculinity of the Governed and the Governing: Politics, Gender, and the State, Oxford University Press, New York.
Mohan V. i in. (2025), Whose Bias Gets Coded? Psychology’s Role in Decolonizing AI, „Frontiers in Psychology”, 10(1657227).
OSCE – Organization for Security and Co-operation in Europe (2025), OSCE WPS Roadmap: OSCE-wide roadmap for the implementation of commitments on Women, Peace and Security, dostęp: 11.09.2025.
Piscopo J. M. (2016), When informality advantages women: Quotas and informal candidate selection in Mexico, „Government and Opposition”, 51(3), s. 487–512.
Rathje S., Van Bavel J. J., van der Linden S. (2021), Out-group animosity drives engagement on social media, „Proceedings of the National Academy of Sciences”, 118(26), e2024292118.
Ross K. (2010), Gendered Media: Women, Men, and Identity Politics, Rowman & Littlefield, Lanham (MD).
Rossini P., Stromer-Galley J., Baptista E. A., Veiga de Oliveira V. (2021), Dysfunctional information sharing on WhatsApp and Facebook…, „New Media & Society”, 23(8), s. 2430–2451.
Sejm RP (b.d.), Struktura klubów parlamentarnych według płci, dostęp: 2.09.2025.
Sjoberg L. (2014), Gender, War, and Conflict, Polity Press, Cambridge.
Sperling V. (2015), Sex, Politics, and Putin: Political Legitimacy in Russia, Oxford University Press, New York.
Sportelli G., D’Errico F. (2025), Disinformation, sexism and political women…, [czasopismo do uzupełnienia], [online first].
Sreberny A., van Zoonen L. (red.) (2000), Gender, Politics and Communication, Hampton Press, Cresskill (NJ).
Sunstein C. R. (2017), #Republic: Divided Democracy in the Age of Social Media, Princeton University Press, Princeton.
Szakács J., Bognár É. (2021), The Impact of Disinformation Campaigns about Migrants and Minority Groups in the EU, European Parliament, Bruksela.
Tajfel H., Billig M. G., Bundy R. P., Flament C. (1971), Social categorization and intergroup behaviour, „European Journal of Social Psychology”, 1(2), s. 149–178.
Unia Europejska (2022), Rozporządzenie (UE) 2022/2065 (Digital Services Act)…, Dz. U. L 277, 27.10.2022, dostęp: 12.09.2025.
Unia Europejska (2024), Dyrektywa 2024/1385 Parlamentu Europejskiego i Rady…, Dz. U. UE 2024/1385, dostęp: 13.09.2025.
Van der Pas D. J., Aaldering L. (2020), Gender differences in political media coverage: A meta-analysis, „Journal of Communication”, 70(1), s. 114–143.
van Zoonen L. (1994), Feminist Media Studies, Sage Publications, London.
Vosoughi S., Roy D., Aral S. (2018), The spread of true and false news online, „Science”, 359, s. 1146–1151.
Wagner K. G., Carlson C. R. (2025), Abused and Silenced…, w: Handbook on Gender and Digital Media, red. D. Shaw, K. Mendes, Edward Elgar, Cheltenham.
Waisbord S. (2018), The elective affinity between post-truth communication and populist politics, „Communication Research and Practice”, 4(1), s. 17–34.
Wardle C., Derakhshan H. (2017), Information disorder…, Council of Europe.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Agnieszka Filipiak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.