Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest obrzęd jako specyficzny rodzaj publicznych praktyk symbolicznych, realizowanych w ściśle określonej formie w celach kulturowych i społecznych. Autorka koncentruje się na szczególnym aspekcie (i właściwości) obrzędów, jakim jest polityczność. W oparciu o koncepcję polityczności Mirosława Karwata konstruuje ona typologię obrzędów politycznych wyróżniając obrzędy pierwotnie polityczne (np. rytuały instytucjonalne) oraz wtórnie upolitycznione. W ramach tej drugiej grupy opisane zostały trzy podtypy różniące się odmiennymi przesłankami upolitycznienia. Wprowadzenie dodatkowego kryterium temporalnego (synchronia–diachronia) pozwoliło ponadto na ukazanie różnych odmian „uwikłania” obrzędu politycznego.
Bibliografia
Auge M. (2010), Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, Warszawa.
Baczko B. (1994), Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej, Warszawa.
Bauman Z. (1992), The Polish Predicament: A Model In Search of Class Interests, „Telos”, nr 2.
Birnbaum N. (1955), Monarchs and Sociologists A Reply to Professor Shils and Mr. Young, „Sociological Review”, nr 3.
Blok Z., Kołodziejczak M. (2015), O statusie i znaczeniu kategorii polityki i polityczności w nauce o polityce, „Studia Politologiczne”, vol. 37.
Bourdieu P. (2006), Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa.
Bourdieu P. (2007), Szkic teorii praktyki, poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów, Kęty.
Brożek B. (2016), Myślenie. Podręcznik użytkownika, Kraków.
Buchowski M. (1993), Magia i rytuał, Warszawa.
Buchowski M. (1994), Magia: jej funkcje i struktura, Poznań.
Buchowski M. (1995), Nieznośna lekkość metafor i ich dyskretny urok, w: Horyzonty nowoczesności. Rozmowy z Zygmuntem Baumanem, red. J. Sójka, t. II, Poznań.
Bunge M. (1968), O przyczynowości. Miejsce zasady przyczynowej we współczesnej nauce, Warszawa.
Carr W. (2010), A dynamic reading of the funeral of Diana, Princess of Wales, w: Psychoanalytic perspectives on a turbulent word, red. H. Brunning, M. Perini, London.
Choińska A. K. (2012), Rytuały świętowania w ujęciu Pierre’a Bourdieu, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
Cohen A. (1993), Masquerade Politics: Explorations in the Structure of Urban Cultural Movements, Berkeley.
Couldry N. (1999), Remembering Diana: the geography of celebrity and the politics of lack, „New Formations”, nr 36.
Couldry N. (2003), Media Rituals. A Critical Approach, London.
Couldry N., Hepp A., Krotz F. (2010), Media Events in a Global Age, London.
Dohnal W., Posern-Zieliński A. (2011), Wstęp, w: Antropologia i polityka. Szkice z badań nad kulturowymi wymiarami władzy, pod red. W. Dohnal, A. Posern-Zielińskiego, Warszawa.
Dziekan J. (2018), Od rytuału do konfliktu. Mediatyzacja żałoby posmoleńskiej, Gdańsk.
Frezer J. G. (1978), Złota gałąź, Warszawa.
Gennep A. (2006), Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, Warszawa.
Gluckman M. (1965), Politics, Law and Ritual in Tribal Society, Londyn.
Godelier M. (2008), Jakie relacje społeczne tworzą społeczeństwo, w: Francuska antropologia kulturowa wobec problemów współczesnego świata, red. A. Chwieduk, A. Pomieciński, Warszawa.
Hałas E. (2001), Symbole w interakcji, Warszawa.
Heidenheimer A. J. (1986), Politics, Policy and Policey as Concepts in English and Continental Languages: An Attempt to Explain Divergences, „The Review of Politics”, nr 1.
Karwat M. (1994), Polityka a wartości uniwersalne. Uwagi metodologiczne, w: Czy jest możliwa etyka uniwersalna, red. J. Sekuła, Siedlce.
Johnson M., Lakoff G. (2020), Metafory w naszym życiu, Warszawa.
Karwat M. (2010), Polityczność i upolitycznienie. Metodologiczne ramy analizy, „Studia Politologiczne”, vol. 17.
Karwat M. (2015 b), O statusie pojęcia „polityczności”, „Studia Politologiczne”, vol. 37.
Karwat M. (2015 a), Metodologiczne dylematy i pułapki pojęcia polityczności, „Politeja”, nr 5.
Katz E., Dayan D. (2008), Wydarzenia medialne. Historia transmitowana na żywo, Warszawa.
Kołodziejczak M., Stępińska A. (2014), Teoretyczne podstawy badań nad wydarzeniami medialnymi, „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 1.
Kołodziejczak M. (2015), Rocznicowe rytuały smoleńskie w perspektywie neodurkheimizmu, „Przegląd Politologiczny”, nr 2.
Kołodziejczak M. (2016), Inauguracja prezydentury Andrzeja Dudy jako zespół roszczeń legitymizacyjnych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 3.
Kołodziejczak M. (2016), Inauguracja prezydentury Andrzeja Dudy jako zespół roszczeń legitymizacyjnych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 3.
Kurtz D. V. (2001), Political Antropology. Paradigms and Power, Cambridge.
Lukes S. (1975), Political Ritual and Social Integracion, „Sociology”, nr 9.
Lübbe H. (2001), „Ich entschuldige mich”. Das neue politische Bußritual, Berlin.
Mosse G. L. (1975), The Nationalization of the Masses, New York.
Napiórkowski M. (2014), Władza wyobraźni. Kto wymyśla, co zdarzyło się wczoraj, Warszawa.
Napiórkowski M. (2016), Powstanie umarłych: historia pamięci 1944–2014, Warszawa.
Napiórkowski M. (2019), Turbopatriotyzm, Warszawa.
Nugent D., Vincent J. (2004), A Companion to the Antropology of Politics, Malden–Oxford–Carlton.
Orłowski T. (2015), Protokół dyplomatyczny. Między tradycją a nowoczesnością, Warszawa.
Osęka P. (2007), Rytuały stalinizmu. Oficjalne święta i uroczystości rocznicowe w Polsce 1944–1956, Warszawa.
Ozouf M. (2008), Święto rewolucyjne 1789–1799, Warszawa.
Segalen M. (2009), Obrzędy i rytuały współczesne, Warszawa.
Shils E., Young M. (1953), The Meaning of the Coronation, „Sociological Review”, nr 1.
Swidler A. (1986), Culture in Action: Symbols and Strategies, „American Sociological Review”, nr 51.
Węsierski M. R. (2011), Problemy integracji wiedzy a badanie zjawisk politycznych, Warszawa.
Vincent J. (2002), The Antropology of Politics. A Reader in Etnography, Theory and Critique, Malden–Oxford–Carlton.
Żyromski M. (2015), Propaganda w systemach totalitarnych, Poznań.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Małgorzata Kołodziejczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.