Abstrakt
Uchwalenie Konstytucji Federalnej w 1848 roku było istotne dla kształtowania systemu politycznego Szwajcarii. Aktualna Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej została uchwalona w 1999 roku. Obecnie system tego kraju można określić mianem parlamentarno-komitetowego (system konwentu). Ze względu jednak na jego specyfikę, objawiającą się w głównie w dużej roli kantonów, określany jest także jako parlamentarno-kantonalny. Istotnym elementem systemu jest duża niezależność i samodzielność kantonów, a także gmin. Elementem determinującym kształt partii politycznych i podział socjopolityczny Szwajcarii jest przede wszystkim jej wielokulturowość. Zasadniczymi instrumentami demokratycznymi w tym państwie są: referendum, inicjatywa ludowa, zgromadzenie ludowe. Dysfunkcjonalne elementy szwajcarskiej demokracji bezpośredniej blokują efektywność procesu decyzyjnego w tym systemie politycznym.
Bibliografia
Die viersprachige Schweiz (2000), ed. H. Bickel, R. Schläpfer, Sauerländer Verl., Aarau–Frankfurt am Main–Salzburg.
Blöchliger H. (2005), Kantone – Baustelle Föderalismus. Metropolitanregionen versus Kantone. Untersuchungen und Vorschläge für eine Revitalisierung der Schweiz, Zürich. Föderalismus - Zukunftstauglich?! (2005), ed. R. L. Frey, Zürich.
Gabriel J. M. (1997), Das politische System der Schweiz, Bern.
Hug S. (2004), Occurrence and Policy Consequences of Referendums,„Journal of Theoretical Politics”, vol. 16, pp. 321–336.
Kost A. (2008), Direkte Demokratie, Wiesbaden.
Lienmann W. (2007), Kippa, Kruzifix, Kopftuch – Kulturkampf? Der Rechtsstaat als Herausforderung und Chance heutiger Religionen, in: Religionsfreiheit. Schweizerische Perspektiven, ed. T. H. Kuhn, TVZ, Zürich, pp. 151–177.
Linder W. (2005), Schweizerische Demokratie. Institutionen – Prozesse – Perspektiven, Bern–Stuttgart–Wien.
Matyja M. (2009a), Besonderheiten des politischen Systems der Schweiz. Föderalismus und direkte Demokratie, „Europa Regionum”, no. 12.
Matyja M. (2009b), Oddolna samorządność i partycypacja obywateli - specyfika systemu federalnego Szwajcarii, „Obywatel”, no. 2.
Matyja M. (2009c), System polityczny Szwajcarii. Federalizm i demokracja bezpośrednia, „Kultura i Historia”, vol. 16.
Matyja M. (2009d), Szwajcarski system federalny, „Stosunki Międzynarodowe”, 30.11.2009, http://www.stosunki.pl/?q=content/szwajcarski-system-federalny.
Matyja M. (2014), Granice demokracji. Wpływ szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej na proces integracyjny muzułmańskiej mniejszości religijnej, Poligraf, Brzezia Łąka.
Matyja M. (2015), Dysfunkcjonalność szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej na przykładzie procesu integracji mniejszości muzułmańskiej, “Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, no. 14.
Meyer T. (2009), Was ist Demokratie? Eine diskursive Einführung, Wiesbaden.
Neidhart L. (2002), Die politische Schweiz. Fundamente und Institutionen, Zürich.
Schaer A. (2009), Probleme lösen, nicht schaffen, „EVP Info”, no. 4.
Vatter A. (2014), Das politische System der Schweiz, Nomos, Baden-Baden.
Vatter A., Danaci D. (2010), Mehrheitstyrannei durch Volksentscheide? Zum Spannungsverhältnis zwischen direkter Demokratie und Minderheitenschutz, “Politische Vierteljahresschrift”, no. 51 (2), pp. 205–222.