Abstrakt
This paper indicates that the development or decline in the activity of the Polish diaspora to a large extent depends on how active its leaders are. It shows that the cultural and civilizational reality generates a model of a leader – a participatory individual that solves both his own problems and the problems of his community. In the new civilizational reality, education and professional qualifications are becoming the basic criterion in social stratification and one’s position in the system of socio-political governance. The picture of the Polish diaspora shows that its leaders are usually individuals with strong personalities; psychological features are of primary importance in individuals functioning in public life, including the complexities of life in a diaspora. At present, there are two typical models of leadership in the Polish diaspora. One points to the representatives of the ‘old’ immigration, aiming to cultivate the traditional forms of life among Polish émigrés. The other one represents the latest wave of émigrés, who support the implementation of the values of the global civil society, where national and cultural diversity plays a significant role. In conclusion, it is noted that an important element that generates leadership among Polish émigrés is constituted by traditional political culture, including such mythicized elements as Catholicism, anarchy, democratic ideas and the cult of modernity.
Bibliografia
Bierzanek R., Współczesne stosunki międzynarodowe, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
Chodubski A., Aktualne tendencje rozwoju oświaty polonijnej, w: Miscellanea oświaty polonijnej, red. J. Knopek, Instytut Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2000.
Chodubski A., Aktualne tendencje przemian zbiorowości polonijnych świata, w: Przemiany społeczne, kwestie narodowościowe i polonijne, red. A. Chodubski, Toruń 1994.
Chodubski A., Aktualne tendencje przemian zbiorowości polonijnych w Europie, w: Polonia wobec integracji europejskiej, red. J. Knopek, Wyd. AB, Bydgoszcz 2001.
Chodubski A., Contemporary Polish emigration: barriers and possibilities, „Dialoque and Universalism” 2000, vol. IX, no. 1–2.
Chodubski A., Cywilizacyjne formy przywództwa, w: Przywództwo polityczne. Teorie i rzeczywistość, red. L. Rubisz, K. Zuba, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
Chodubski A., Cywilizacyjna interpretacja konfliktów społeczno-politycznych, w: Konflikty społeczno-polityczne w III Rzeczypospolitej, red. A. Wojtas, M. Strzelecki, WSP TWP w Warszawie, Warszawa 2001.
Chodubski A., Ekstremizm polityczny w polskim życiu emigracyjnym, w: Doktryny i ruch współczesnego ekstremizmu politycznego, red. E. Olszewski, UMCS, Lublin 2004.
Chodubski A., Emigracja jako zjawisko cywilizacyjne. Przykład Polonii, w: Emigracja. Europa. Polska, red. W. J. Burszta, J. Serwański, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003.
Chodubski A., Ewolucja tożsamości polonijnej w unifikującym się świecie, w: Historia i polityka. Studia i rozprawy dedykowane Profesorowi Adamowi Koseskiemu w 65 rocznicę urodzin,Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk 2004.
Chodubski A., Jednostka, naród, państwo, w: Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, UMCS, Lublin 2002.
Chodubski A., Neurastenicy i władza w dziejach cywilizacji, w: Przywództwo polityczne, red. T. Bodio, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2001.
Chodubski A., O konfliktach i ich przezwyciężaniu w życiu polonijnym XX wieku, w: Oblicza i koncepcje rozwiązywania konfliktów w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. A. Wojtas, M. Strzelecki, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2000.
Chodubski A., O tożsamości polonijnej, w: Tożsamość kulturowa, kwestie narodowościowe i polonijne, red. A. Chodubski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1998.
Chodubski A., Polacy w historii Kirgistanu, w: Kirgistan. Historia. Społeczeństwo. Polityka, Dom Wyd. ELIPSA, red. T. Bodio, Warszawa 2004.
Chodubski A., Polacy w historii Tadżykistanu, w: Tadżykistan. Historia. Społeczeństwo. Polityka, red. T. Bodio, Dom Wyd. ELIPSA, Warszawa 2002.
Chodubski A., Polonia wobec globalizacji świata, „Cywilizacje w czasie i przestrzeni” 1998, z. 4.
Chodubski A., Polonia w warunkach integracji i unifikacji świata, „Gdańskie Studia Międzynarodowe” 2003, nr 1.
Chodubski A., Stosunki polsko-białoruskie w latach dziewięćdziesiątych, w: Polska polityka zagraniczna w procesie przemian po 1989 roku, red. A. Żukowski, Wyd. OBN, Olsztyn 1999.
Chodubski A., Tożsamość Polonii kazachstańskiej, w: Kazachstan. Historia. Społeczeństwo. Polityka, red. T. Bodio, K. A. Wojtaszczyk, Dom Wyd. ELIPSA, Warszawa 2000.
Doktryny i ruch współczesnego ekstremizmu politycznego, red. E. Olszewski, UMCS, Lublin 2004.
Emigracja. Europa. Polska, red. W. J. Burszta, J. Serwański, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003.
Historia i polityka. Studia i rozprawy dedykowane Profesorowi Adamowi Koseskiemu w 65 rocznicę urodzin, Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk 2004.
Iwanow M., Polacy w Związku Radzieckim 1917–1990, w: Polacy w kościele katolickim ZSRR, red. E. Walewander, Lublin 1991.
Jednostka i społeczeństwo, podejście psychologiczne, red. M. Lewicka, J. Grzelak, Gdańsk 2002.
Kazachstan. Historia. Społeczeństwo. Polityka, red. T. Bodio, K. A.Wojtaszczyk, Dom Wyd. ELIPSA,Warszawa 2000.
Kirgistan. Historia. Społeczeństwo. Polityka, Dom Wyd. ELIPSA, red. T. Bodio, Warszawa 2004.
Konflikty społeczno-polityczne w III Rzeczypospolitej, red. A. Wojtas, M. Strzelecki, WSP TWP w Warszawie, Warszawa 2001.
Król M., Słownik demokracji, Znak, Kraków 1989.
Miscellanea oświaty polonijnej, red. J. Knopek, Instytut Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2000.
Mity i fakty w panoramie współczesnej diaspory polskiej, w: Kultura polityczna w Polsce. Mity i fakty, red. M. Kosman, Wyd. Nauk. INPiD UAM, Poznań 1999.
Mniejszości polskie i Polonia w ZSRR, red. H. Kubiak i in., Wrocław 1992.
Oblicza i koncepcje rozwiązywania konfliktów w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. A.Wojtas, M. Strzelecki, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2000.
Polonia wobec integracji europejskiej, red. J. Knopek, Wyd. AB, Bydgoszcz 2001.
Polska polityka zagraniczna w procesie przemian po 1989 roku, red. A. Żukowski, Wyd. OBN, Olsztyn 1999.
Przemiany społeczne, kwestie narodowościowe i polonijne, red. A. Chodubski, Toruń 1994.
Przywództwo polityczne, red. T. Bodio, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2001.
Przywództwo polityczne. Teorie i rzeczywistość, red. L. Rubisz, K. Zuba, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
Siedlecki J., Losy Polaków w ZSRR w latach 1939–1986, Gdańsk 1990.
Tadżykistan. Historia. Społeczeństwo. Polityka, red. T. Bodio, Dom Wyd. ELIPSA, Warszawa 2002.
Tożsamość kulturowa, kwestie narodowościowe i polonijne, red. A. Chodubski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1998.
Wiatr J. J., Socjologia polityki, PWN, Warszawa 1977.
Wokół historii i polityki. Studia z dziejów XIX i XX wieku dedykowane Profesorowi Wojciechowi Wrzesińskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. S. Ciesielski, T. Kubiak, K. Ruchniewicz, J. Tyszkiewicz, Toruń 2004.
Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, UMCS, Lublin 2002.