Słowa kluczowe
journalistic investigations
political scandals
Jak cytować
Abstrakt
This article focuses on the influence of investigative journalism on the system of government, and, in particular, on the functioning and break-up of cabinet coalitions in Poland after 1989. It focuses on the parliamentary-cabinet form of government. The source of conflicts which led to the loss of the necessary trust or accelerated the fall of the government were often crises caused by the work of investigative journalists, in which they disclosed facts uncomfortable for members of the Council of Ministers, related to them either directly, through their own reprehensible activities, or indirectly, through the activities of their closest associates. The aim of this article is to show that the unmasking of scandals involving members of the government, their associates or politicians and officials from their political base is a catalyst that can generate cabinet crises, including the collapse of the government. Analyses show the impact of scandals revealed during the term of office of four governments, that of Waldemar Pawlak, Leszek Miller, Jarosław Kaczyński and Donald Tusk.
Bibliografia
Adamczyk W. (2007), Dziennikarstwo śledcze a kryzysy polityczne, in: Media a polityka, eds. A. M. Zarychta, Ł. Donaj, M. Kosiarz, A. Barański, Łódź.
Adamczyk W. (1999), Media masowe w procesie budowania demokracji w Polsce (1989–1995), Poznań.
Adamczyk W. (2008), Amerykańskie archetypy dziennikarstwa śledczego, Poznań.
Antoszewski A., Herbut R. (2007), Systemy polityczne współczesnej Europy, PWN.
Banaś M., Lechowicz P. (2015), Kohabitacja a trwałość gabinetów koalicyjnych w Polsce po 1991 roku, “Polityka i Społeczeństwo,” no. 4(13).
Bankowicz M. (ed.) (1999), Słownik polityki, Warszawa.
Baybars-Hawks B. (2003), The Impact of Investigative Journalism on Public Opinion and Policymaking, Proc. 1st Int. Hawaii Conference on Arts and Humanities, Hawaii, USA.
Bereś W. (2000), Czwarta władza. Najważniejsze wydarzenia medialne III RP, Warszawa.
Blumler J., Gurevitch M. (1995), The Crisis of Public Communication, London–New York.
Burgh de H. (2000), High politics and low behaviour. The Sunday Times Insight, in: Investigative Journalism.
Context and Practice, ed. H. de Burgh, London–New York.
Cepernich C. (2002), Media and Political Scandals in Italy. Mistrust on the Ground of Antipolitics, paper presented during a combined session in the “Antipolitics and the Media” working group, XXIX ECPR, Turin March 22–27, 2002.
Chodubski A. (1996), Wstęp do badań politologicznych, Gdańsk.
Dahrendorf R. (2008), Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym, Kraków.
Dobek-Ostrowska B. (ed.) (2004), Media masowe w systemach demokratycznych. Teoretyczne problemy i praktyczny wymiar komunikowania politycznego, Wrocław.
Dobry M.(1995), Socjologia kryzysów politycznych, Warszawa.
Feldstein M. (2001), Ventriloquist or Dummy? A model of how sources set the investigative agenda, paper submitted to the Communication Theory & Methodology Division, AEJMC Convention, August.
Feldstein M. (2006), A Muckraking Model: Investigative Reporting Cycles in American History, “The Harvard International Journal of Press/Politics”.
Gaster R. (1988), Sex, Spies, and Scandal. The Profumo Affair and British Politics, in: The Politics of Scandal. Power and Process in Liberal Democracies, eds. A. S. Markovits, M. Silverstein, New York–London.
Gędek M. (2015), Rynek medialny w Polsce. Zarys ewolucji ostatnich czterdziestu lat, Lublin.
Gmyz C., Zawadka G. (2009), Wpływowi politycy i afera hazardowa, “Rzeczpospolita,” 1.10.2009.
Graber D. A. (1984), Mass Media and American Politics, “Congressional Quarterly,” Washington.
Herbut R. (1998), Kryzys (hasło), in: Leksykon politologii, eds. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław.
Jaskiernia J. (2013), Dostosowanie systemu ustrojowego Rzeczypospolitej Polskiej do działania w warunkach kryzysowych, in: Kryzysy gospodarcze i polityczne a ewolucja systemów politycznych, ed. P. Soroka, Kielce.
Jednaka W. (2004), Gabinety koalicyjne w III RP, Wrocław.
Jednaka W. (2006), Rząd Hanny Suchockiej (11 VII 1993–26 X 1993), in: Rządy koalicyjne w III RP, ed. M. Chmaj, Olsztyn.
Kasińska-Metryka A. (2013), Przywództwo polityczne w czasach kryzysu – nowe wyzwania, in: Kryzysy gospodarcze i polityczne a ewolucja systemów politycznych, ed. P. Soroka, Kielce.
Kącki M. (2006), Praca za seks w Samoobronie, “Gazeta Wyborcza,” 4.12.2006.
Kepplinger H. M. (2003), W kierunku systemowej teorii komunikowania politycznego, in: Media masowe w systemach demokratycznych. Teoretyczne problemy i praktyczny wymiar komunikowania politycznego, ed. B. Dobek-Ostrowska, Wrocław.
Kuntz A. (1988), From Spiegel to Flick: The Maturation of the West German Parteienstaat, in: The Politics of Scandal. Power and Process in Liberal Democracies, eds. A. S. Markovits, M. Silverstein, New York–London.
Latkowski S., Majewski M. (2014), Afera podsłuchowa. Taśmy „Wprost”, Poznań.
Linsky M. (1991), Impact: How the Press Affects Federal Policy Making, New York–London.
Majewski M., Marszałek A., Zalewska L. (2003), W sieci zależności, “Rzeczpospolita,” 13.01.2003.
Małkiewicz A. (2010), Kryzys. Polityczne, ekologiczne i ekonomiczne uwarunkowania, Warszawa.
McNair B. (1998), Wprowadzenie do komunikowania politycznego, Poznań.
Meyer T., Hinchman L. (2004), Media Democracy. How the Media Colonize Politics, Cambridge.
Michalak B., Wincławska M. S. (2006), Rząd Leszka Millera (19 X 2001–2 V 2004), in: Rządy koalicyjne w III RP, ed. M. Chmaj, Olsztyn.
Millward D. (2013), Christine Keeler admits she betrayed Britain, “The Telegraph,” 9.06.2013 [retrieved: 22.09.2013].
Mistewicz E., Witoszek A. (1994), Femme fatale premiera, “Wprost,” 20.11.1994.
Molotch H. L., Protess D. L., Gordon M. T. (1996), The Media-Policy Connection: Ecologies of News, in: Political Communication Research: Approaches, Studies and Assessments, vol. II, ed. D. Paletz, Norwood.
Olędzki J. (1989), Amerykańskie środki przekazu w okresie kryzysów politycznych, “Przekazy i Opinie,” no. 3–4.
Orren G. R. (1991), Thinking About the Press and Government, in: M. Linsky, Impact: How the Press Affects Federal Policy Making, New York–London.
PAP (2011), Rząd Donalda Tuska 2007–2011 (Kalendarium), 16.11.2011, http://forsal.pl/artykuly/566318,rzad-donalda-tuska-2007-2011-kalendarium.html, 20.11.2011.
PAP (2014), Polityczne podsumowanie najważniejszych wydarzeń 25 lat, 2.06.2014.
Parris M., Maguire K. (2004), Great Parliamentary Scandals. Five Centuries of Calumny, Smear and Innuendo, London.
Piontek D. (2011), Komunikowanie polityczne i kultura popularna. Tabloidyzacja informacji o polityce, Poznań.
Popper K. R. (1994), Opinia publiczna w świetle zasad liberalizmu, “Studia Polityczne,” nr 3.
Protess D., Cook F. L., Doppelt J. C., Ettema J. S., Gordon M. T., Leff D. R., Miller P., The Journalism of Outrage. Investigative Reporting and Agenda Building in America, New York–London.
Resolution of the Sejm of the Republic of Poland of 24 September 2004 on the report of the Investigation Commission to investigate allegations of corruption in the media during work on the amendment of the Radio and Television Act (M.P.).
Rychard A., Domański H. (eds.) (2010), Legitymizacja w Polsce. Nieustający kryzys w zmieniających się warunkach?, Warszawa.
Sartori G. (1998), Teoria demokracji, transl. P. Amsterdamski, D. Grinberg, Warszawa.
Schulz W. (2006), Komunikacja polityczna. Koncepcje teoretyczne i wyniki badań empirycznych na temat mediów masowych w polityce, Kraków.
Sokół W. (2006), Rząd Waldemara Pawlaka (26 X 1993–1 III 1995), in: Rządy koalicyjne w III RP, ed. M. Chmaj, Olsztyn.
Sokół W. (2006a), Teoretyczne aspekty tworzenia i funkcjonowania rządów koalicyjnych, in: Rządy koalicyjne w III RP, ed. M. Chmaj, Olsztyn.
Soroka P. (ed.) (2013), Kryzysy gospodarcze i polityczne a ewolucja systemów politycznych, Kielce.
Strøm K., Müller W. C. (2000), Coalition Governments in Western Europe, Oxford.
Szybisty Z., Afera hazardowa. O co chodzi?, “Gazeta Wyborcza,” 1.10.2009, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,7099027,Afera_hazardowa__O_co_chodzi_.html, 3.10.2009.
Święczkowski B., Ziaja Ł. (2014), Afery czasów Donalda Tuska, Poznań 2014.
Taras D. (1993), The Mass Media and Political Crisis: Reporting Canada’s Constitutional Struggles, “The Canadian Journal of Communication,” vol 18, no. 2.
Thompson J. B. (2000), Political Scandal. Power and Visibility in the Media Age, Polity Press.
Tocqueville de A. (1976), O demokracji w Ameryce, transl. M. Król, PIW.
Tyrała M. (2014), Koalicje polityczne w Polsce w latach 1991–2011, doctoral dissertation, Katowice.
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 września 2004 r. w sprawie sprawozdania Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji, M.P. 2004, Nr 41, poz. 711.
Werner M. (2013), Afera starachowicka: Rzadki przypadek przykładnego osądzenia sprawców, “Dziennik Gazeta Prawna,” 15.02.2013.
Wielecki K. (2012), Kryzys i socjologia, Warszawa.
Wilgocki M. (2015), Afera podsłuchowa. Najważniejsze wydarzenia [Kalendarium], 11.06.2015, http://wyborcza.pl/1,75398,18098199,Afera_podsluchowa__Najwazniejsze_wydarzenia__KALENDARIUM_.html?disableRedirects=true, 15.06.2015.
Zalewska L. (2003), Kalendarium afery, in: System Rywina czyli druga strona III Rzeczypospolitej, ed. J. Skórzyński, Warszawa.
ZSZ, Drzewiecki podaje się do dymisji. Natychmiast, “Gazeta Wyborcza,” 5.10.2009, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,7110359,Drzewiecki_podaje_sie_do_dymisji__Natychmiast.
html, 7.10.2009.