Keywords
decapillarization of power
public opinion
How to Cite
Abstract
Reflection on democracy in general, as well as its specific case, always poses many problems. They begin at the stage of trying to answer the question: what kind of democracy are we thinking about? What axio-normative foundation is at the base of the system which, in our (probably subjective) assessment, meets the criteria of sui generis democracy?
Each of the intellectual attempts to capture the democratic phenomenon only to some extent answers the questions that bother us: sense, meaning, future and potential collapse of the system. The sketch presented here is only an attempt to present the opinions of the surveyed groups of respondents on the system and determinants of the democratic system in Poland and the confrontation of the opinions presented in the analyzes cited here with the general concept of decapillarization of power.
The observations contained in this study are the result of a reconstruction made on the basis of the available literature on the subject and secondary data from research conducted by other authors, most often as part of broader research programs (projects). In this sense, the work is of a contributory, descriptive nature, and its considerations fall within the constructivist trend of contemporary social sciences, with particular emphasis on the sciences of politics and administration.
References
Anioł W. (2002), Deficyt demokratyczny w systemie globalnym, „Studia Europejskie”, nr 4, s. 9–32.
Borowiec P. (2017), W stronę konstruowania teorii o polityce – szansa lepszego zrozumienia fenomenu polityki, „Wrocławskie Studia Politologiczne”, nr 23, s. 7–20. DOI: https://doi.org/10.19195/1643-0328.23.1
Bronowicka A. (2007), Alienacja polityczna i poczucie zagrożenia a dynamika akceptacji rządów silnej ręki w okresie transformacji systemowej, w: Fenomen nierówności społecznych. Nierówności społeczne w refleksji humanistycznej, red. J. Klebaniuk, Wydawnictwo Psychologii Kultury, Warszawa.
Bronowicka A. (2006), Alienacja polityczna i społeczna jak wyznacznik zachowań wyborczych młodzieży, w: Wyzwania i zagrożenia demokracji w Polsce w obliczu wyborów 2005, red. A. Bronowicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Carnaghan E. (2011), The difficulty of measuring support for democracy in a changing society: Evidence from Russia, „Democratization”, nr 18(3), s. 682–706. DOI: https://doi.org/10.1080/13510347.2011.563113
Churska-Nowak K. (2009), Rytuały polityczne demokracji masowej, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, Poznań.
Dahl R. A. (2000), O demokracji, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Warszawa.
Drelich S. (2008), Kontrdemokratyczność i kontr-demokratyczność współczesnego dziennikarstwa, „Dialogi Polityczne”, nr 10, s. 243–253. DOI: https://doi.org/10.12775/DP.2008.045
Drozdowski R., Frąckowiak M. (2017), Dekapilaryzacja władzy, „Studia Socjologiczne”, nr 2(225), s. 9–21.
Economist Intelligence Unit’s Democracy Index 2021, https://www.eiu.com/n/democracy-index-2021-less-than-half-the-world-lives-in-a-democracy/, 12.04.2022.
Feliksiak M. (2021), Zasady demokracji, Komunikat z badań CBOS nr 66/2021, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_066_21.PDF, 12.04.2022.
Gdula M., Dębska K., Trepka K. (2017), Dobra zmiana w Miastku. Neoautorytaryzm w polskiej polityce z perspektywy małego miasta, Krytyka Polityczna, Instytut Studiów Zaawansowanych, Fridrich Ebert Stiftung, Warszawa.
Grzesiak-Feldman M. (2012), Prawicowy autorytaryzm oraz orientacja na dominację społeczną jako predykatory różnych form myślenia spiskowego, „Psychologia Społeczna”, t. 7, nr 1(20), s. 48–63.
Hudzik J. P. (2020), Teoria i historia monopolu na władzę w demokracji, „Studia Politologiczne”, vol. 55, s. 78–109. DOI: https://doi.org/10.33896/SPolit.2020.55.4
Jelonek A. (2005), Kryzys konsocjonalnej demokracji. Studium przypadku, „Studia Socjologiczne”, nr 1(176), s. 93–116.
Kaczmarczyk M. (2013), Nieposłuszeństwo obywatelskie a demokracja, „Studia Socjologiczne”, nr 1(208), s. 21–40.
Karwat M. (2020), Związki między koncentracją, kumulacją i monopolizacją władzy. Analiza modelowa, „Studia Politologiczne”, vol. 55, s. 19–40. DOI: https://doi.org/10.33896/SPolit.2020.55.1
Klamut R., Kantor A. (2017), Ocena demokracji i jej wybrane uwarunkowania w kontekście wyborów samorządowych w 2014 roku w Polsce, „Roczniki Psychologiczne/Annalas of Psychology”, t. 20, nr 2, s. 661–679. DOI: https://doi.org/10.18290/rpsych.2017.20.3-5pl
Klicperova-Baker M., Kostal J. (2014), Demokracji w Europie Środkowej – przypadek Polski. Typologia mentalności politycznej na podstawie reanalizy Europejskiego Studium Wartości, „Przegląd Psychologiczny”, t. 57, nr 1, s. 35–50.
Korzeniowski K. (1995), Alienacja polityczna a zachowania wyborcze w warunkach transformacji systemowej w Polsce, w: Wybory parlamentarne 1991 i 1993 a polska scena polityczna, red. S. Gebethner, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Korzeniowski K. (2016), O potocznych sposobach rozumienia demokracji i poparciu dla demokracji w Polsce lat transformacji systemowej, „Przegląd Psychologiczny”, t. 59, nr 3, s. 223–244.
Kotnarowski M., Markowski R. (2020), Polacy a demokracja: realizm, iluzje i ‘fałszywa świadomość’, „Studia Socjologiczne”, nr 4(239), s. 61–90.
Krok D. (2011), Związek autorytaryzmu z zaangażowaniem religijnym i religijnymi stylami poznawczymi, „Polskie Forum Psychologiczne”, t. 16, nr 2, s. 123–140.
Markowski R., Kotnarowski M. (2016), Normatywne i ewaluatywne aspekty stosunku Polaków do demokracji w latach 2012–2015, „Studia Socjologiczne”, nr 4(223), s. 131–163.
Marzęcki R. (2017), Poglądy autorytarne a stosunek do demokracji polskich studentów, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne’, vol. 55, s. 130–147. DOI: https://doi.org/10.15804/athena.2017.55.07
Nowak S. (1979), Przekonania i odczucia współczesnych, w: Polaków portret własny, red. M. Rostworowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Omyła-Rudzka M. (2022), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań CBOS nr 37/2022, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_037_22.PDF, 12.04.2022.
Ossowski S. (2008), Kryzys liberalnej demokracji w Polsce na tle innych państw członkowskich Unii Europejskiej, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 2, s. 99–114. DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2008.2.05
Piechocki M. (2013), Płynna demokracja, „Przegląd Politologiczny”, nr 4, s. 25–38. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2013.18.4.2
Rachwał M. (2013), Władza ludu czy elit politycznych? Próba zdefiniowania współczesnej demokracji, „Przegląd Politologiczny”, nr 1, s. 69–82. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2013.18.1.5
Rachwał M. (2011), Współczesna demokracja a społeczeństwo obywatelskie na przykładzie Polski, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 2, s. 21–40. DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2011.2.02
Reykowski J. (2016), Rozczarowanie demokracją: uwarunkowania społeczno-psychologiczne, „Przegląd Psychologiczny”, t. 59, nr 1, s. 9–34.
Roguska B. (2021), Stosunek do demokracji i ocena jej funkcjonowania, Komunikat z badań CBOS nr 57/2021, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_057_21.PDF, 12.04.2022.
Rosanvallon P. (2011), Kontrdemokracja. Polityka w dobie nieufności, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Russell B. (2001), Władza. Nowa analiza społeczna, Książka i Wiedza, Warszawa.
Skarżyńska K. (2018), Psychologiczne i społeczne aspekty poparcia dla autorytarnej polityki, „Przegląd Socjologiczny”, t. 67, nr 2, s. 93–117. DOI: https://doi.org/10.26485/PS/2018/67.2/4
Szewczak W. (2010), Istota i mechanizmy funkcjonowania demokracji „ad hoc”, „Studia Socjologiczne”, nr 2(197), s. 11–30.
Szewczak W. (2011), Jak zmierzyć demokrację? Skale pomiaru demokracji politycznej stosowne w politologii porównawczej, „Przegląd Politologiczny”, nr 1, s. 121–137. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2011.16.1.9
Ścigaj P. (2018), Od osobowości autorytarnej do uzasadnienia systemu. Elementy teorii krytycznej w psychologicznych koncepcjach wyjaśniających wrogość międzygrupową, „Teoria Polityki”, nr 2, s. 181–199.
Węgrzecki J. (2020), Monopolizacja władzy kulturowej w liberalnej demokracji, „Studia Politologiczne”, vol. 55, s. 158–169. DOI: https://doi.org/10.33896/SPolit.2020.55.7
Winiewski M., Jurczyszyn Ł., Bilewicz M., Beneda M. (2015), Podłoże prawicowych preferencji wyborczych młodych Polaków, Centrum Badań nad Uprzedzeniami, Warszawa, https://civitas.edu.pl/wp-content/uploads/2015/07/Podloze-prawicowych-preferencji-wyborczych-mlodych-Polakow.pdf, 12.04.2022.
Woźniak-Krakowiak A. (2003), Anomia – Alienacja – socjologiczna czy psychologiczna kategoria pojęciowa? Próba interpretacji pojęcia, „Psychologia”, t. 10, s. 47–67.
Żardecka-Nowak M. (2008), Demokracja deliberatywna jak remedium na ponowoczesny kryzys legitymizacji władzy, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych”, t. 3, s. 29–40.
License
Copyright (c) 2023 Łukasz Scheffs
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.