Populism of the Government on the Polish Socio-Political Scene (2015–2023)
Journal cover Przegląd Politologiczny, no. 4, year 2025
PDF

Keywords

populism
Polish political system
parliamentary elections
Law and Justice

How to Cite

Dudała, R. (2025). Populism of the Government on the Polish Socio-Political Scene (2015–2023). Przegląd Politologiczny, (4), 153–167. https://doi.org/10.14746/pp.2025.30.4.11

Abstract

After three waves of populism in the Third Polish Republic, the phenomenon surged after 2015, when the United Right coalition, led by the Law and Justice party, took power. Its program was filled with sweeping political, economic, and cultural changes. The aim of the article is to analyze populism on the Polish socio-political scene in the years 2015–2023. A working hypothesis is related to this: after 2015, populism among political actors in Poland increased, particularly among the parties in the ruling coalition, becoming one of the most important instruments of governance. The research questions serve to test this hypothesis: Has populism gained strength in Poland since 2015? To what extent did it influence the activities of the parties in the ruling coalition? Based on theoretical knowledge describing the phenomenon of populism and related examples from Polish socio-political life, is it possible to identify its (populism’s) specificity in Poland? The research positively verified the hypothesis, identifying trends confirming the growth of populism in Poland during the period under review. The adopted methods included content analysis (reports and data analyses, politicians’ statements), quantitative and qualitative research (concerning the state of democracy), and comparative analysis, which allowed for a comparison of the scale of populism in Poland to other countries during the period under review.

https://doi.org/10.14746/pp.2025.30.4.11
PDF

References

Ambroziak A., PiS wszedł do szkoły i podeptał jej godność. Rząd będzie dalej szkodził, nauczyciele muszą liczyć na siebie, 30.12.2019, Oko.press, https://oko.press/rok-podeptanej-godnosci-polska-szkola-nie-moze-liczyc-na-rzad-musi-liczyc-na-siebie/.

Bäcker R. (2007), Rosyjskie myślenie polityczne za czasów prezydenta Putina, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Bralczyk J. (2003), O populizmie językowym, in: O języku propagandy i polityki, ed. J. Bralczyk, Wydawnictwo Trio, Warszawa.

Burda J. (2012), Prawda i kłamstwo w wypowiedziach populistycznych, „Słowo Studia Językoznawcze”, no. 3.

Buzalka J. (2008), Europeanisation and post-peasant populism in Eastern Europe, „Europe Asia Studies”, no. 60(5).

Chrzczonowicz M., Wiadomości TVP: Tusk przyjacielem Putina, Tusk mówi po niemiecku, Niemcy mówią o Tusku, 4.07.2021, Oko.press, https://oko.press/wiadomosci-tvp-tusk-przyjacielem-putina-tusk-mowi-po-niemiecku-niemcy-mowia-o-tusku/.

Czechowska-Derkacz B. (2012), Magia politycznych wizerunków w mediach: Aleksander Kwaśniewski i Andrzej Lepper: studium przypadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Dzwończyk J. (1995), Populistyczne zagrożenia procesu transformacji w Polsce. Polityczne uwarunkowania transformacji ustrojowej w Polsce, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, no. 424.

Dzwończyk J. (2000), Populistyczne tendencje w społeczeństwie postsocjalistycznym. Na przykładzie Polski, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Flis J., Swianiewicz P. (2021), Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych – reguły podziału, Fundacja im. Stefana Batorego, https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2021/01/Rzadowy-Fundusz-Inwestycji-Lokalnych-reguły-podziału.pdf.

Freedom House (2020), Freedom in the World 2020, https://freedomhouse.org/country/poland/freedom-world/2021.

Guriev S., Treisman D. (2019), Informational Autocrats, „Journal of Economic Perspectives”, no. 33(4).

Haggard S., Kaufman R. (2021), Backsliding. Democratic Regress in the Contemporary World, Cambridge University Press.

Helsinki Foundation for Human Rights (2021), Opinia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, hfhr, https://archiwum.hfhr.pl/wp-content/uploads/2021/07/druk_sejmowy_nr_1389_-_Lex_TVN_-_opinia_HFPC_19.07.2021.pdf.

Kasprowicz D. (2013), Dwa oblicza populizmu, Instytut Obywatelski, https://instytutobywatelski.pl/pliki/pdf/Analiza_Populizm_28-03.pdf.

Kasińska-Metryka A., Dudała R. (2025), Contemporary Populist Leadership in Central and Eastern Europe, Palgrave Macmillan, Cham.

Kłosińska K., Rusinek M. (2019), Dobra zmiana, Znak, Kraków.

Kostrzębski K. (2002), Kampanie wyborcze ruchów populistycznych w Polsce i Niemczech analiza porównawcza, „Studia Politologiczne”, no. 6.

Kucharczyk J., Wysocka O. (2008), Poland, in: Populist politics and liberal democracy in Central and Eastern Europe, eds. G. Mesaznikov, O. Gyarfasova, D. Smolov, Institute for Public Affairs, Bratislava.

Laclau E. (1979), Politics and Ideology in Marxist Theory. Capitalism – Fascism – Populism, NLB, London.

Leszczyński A. (2018), „Bo opozycja by nas krytykowała”. Teatrzyk absurdu PiS po odrzuceniu referendum prezydenta, 27.07.2018, Oko.press, https://oko.press/bo-opozycja-by-nas-krytykowala-teatrzyk-absurdu-pis-po-odrzuceniu-referendum-prezydenta/.

Lipiński A. (2009), Między populizmem a technokracją. Konstrukcja obrazu społeczeństwa polskiego a model przywództwa politycznego w dyskursie prawicy, in: Lider, manager, oportunista a współczesne koncepcje przywództwa, ed. K. Kasianiuk, Wydawnictwo Collegium Civitas, Warszawa.

Łabendowicz O. (2018), Dyskursywna ewolucja wyrażenia dobra zmiana, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica”, no. 52.

Marczewska-Rytko M. (1995), Populizm. Teoria i praktyka polityczna, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Markowski R. (2004), Populizm a demokracja: ujęcia, dylematy, kontrowersje, in: Populizm a demokracja, ed. R. Markowski, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.

Mierzyńska A. (2021), Jak Polska traci demokrację, 2.03.2021, „Respublica”, https://publica.pl/teksty/jak-polska-traci-demokracje-68364.html.

Ministry of Education and Science (2020), Pakiet Wolności Akademickiej, https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/pakiet-wolnosci-akademickiej.

Mudde C. (2007), Populist radical right parties in Europe, Cambridge University Press, New York.

Mudde C. (2002), W imię chłopów, robotników i narodu. Populizm w Europie Wschodniej, in: Demokracja w obliczu populizmu, eds. Y. Mény, Y. Surel, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Müller J-W. (2017), Co to jest populizm, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Nalewajko E. (2013), Między populistycznym a liberalnym. Style polityczne w Polsce po roku 1989, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.

Nowak M. K. (2019), Zamknięte drzwi. Polityka migracyjna PiS to chaos i kampania strachu, 10.12.2019, Oko.press, https://oko.press/wielka-improwizacja-migracyjna.

Ożóg K. (2013), O niektórych mechanizmach retorycznych w tekstach populizmu politycznego, „Poradnik Językowy”, no. 6.

Pacześniak A., De Waele J.-M. (2010), Wstęp. Europa z rysą populizmu, in: Populizm w Europie. Defekt czy przejaw demokracji?, eds. A. Pacześniak, J.-M. De Waele, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Paczocha J. (2018), Partia w państwie. Bezprecedensowa wymiana kadr w administracji rządowej i jej legislacyjne podstawy, Forum Obywatelskiego Rozwoju, https://for.org.pl/2018/02/28/publikacja-raportu-partia-w-panstwie-bezprecedensowa-wymiana-kadr-w-administracji-rzadowej-i-jej-legislacyjne-podstawy/.

Pankowski R. (2010), The populist radical right in Poland. The patriots, Routledge, London.

Pietryga T., PiS na wojnie z prawnikami, 31.01.2016, „Rzeczpospolita”, https://www.rp.pl/Spor-o-Trybunal-Konstytucyjny/301319960-PiS-na-wojnie-z-prawnikami.html.

Przyłęcki P. (2012), Populizm w polskiej polityce. Analiza dyskursu polityki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

RPO i ODIHR/OBWE, Jedynie 5% przestępstw motywowanych nienawiścią jest zgłaszanych na policję, 2.07.2018, „Biuletyn Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich”, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/jedynie-5-przestepstw-motywowanych-nienawiscia-jest-zglaszanych-na-policje-badania-rpo-i-odihrobwe.

Safjan M., Cztery godziny antyfilozofii prawa, 30.11.2015, „Rzeczpospolita”, https://www.rp.pl/opinie-polityczno-spoleczne/art11320031-cztery-godziny-antyfilozofii-prawa.

Sobczak K., KRS: państwo nie może robić kampanii przeciwko sądom, 14.09.2017, Prawo.pl, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/krs-panstwo-nie-moze-robic-kampanii-przeciwko-sadom,185559.html.

Stankiewicz W. (2006), Przejawy populizmu w Polsce i na świecie, in: Populizm na przełomie XX i XXI wieku. Panaceum czy pułapka dla współczesnych społeczeństw?, ed. M. Marczewska-Rytko, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Stępińska A., Hess A., Lipiński A., Piontek D. E. (2017), Poland. A Fourth Wave of Populism?, in: Populist Political Communication in Europe, eds. T. Aalberg, F. Esser, C. Reinemann, J. Strömbäck, C. H. de Vreese, Routladge, London–New York.

Szacki J. (2003), Pytania o populizm, „Krytyka Polityczna”, no. 4.

Szacki J. (2006), Populizm a demokracja, in: Populizm na przełomie XX i XXI wieku. Panaceum czy pułapka dla współczesnych społeczeństw?, ed. M. Marczewska-Rytko, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Szymczak J., Pacewicz, P., Homofobia PiS. Jak rozbudzali nienawiść do LGBT prezydent, prezes, ministrowie, posłowie [33 cytaty], 28.07.2019, Oko.press, https://oko.press/homofobia-pis-jak-rozbudzali-nienawisc-do-lgbt-prezydent-prezes-ministrowie-poslowie-33-cytaty/.

Taggart P. A. (2000), Populism, Open University Press, Buckingham.

Taguieff P.-A. (1995), Political Science Confronts Populism: From a Conceptual Mirage to a Real Problem, „Telos”, no. 103.

Wysocka O. (2009), Populism in Poland: In/visible exclusion, in: In/visibility: Perspectives on Inclusion and Exclusion, ed. L. Freeman, IWM: Junior Visiting Fellows’ Conference Proceedings, Vienna, vol. 26, http://www.iwm.at/publications/5-junior-visiting-fellows-conferences/vol-xxvi/populism-in-poland/.

Wysocka O. (2011), Populizm – rządy emocji, „Znak”, no. 12(679), https://www.miesiecznik.znak.com.pl/6792011olga-wysockapopulizm-rzady-emocji/.

WZI, Opłata od mediów. Premier: To sposób na opodatkowanie gigantów, 9.02.2021, „Money”, https://www.money.pl/gospodarka/oplata-od-mediow-premier-to-sposob-na-opodatkowanie-gigantow-6606356553755328a.html.

Zarząd Związku Miast Polskich, Stanowisko Zarządu Związku Miast Polskich w sprawie rozdziału środków z rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, 15.12.2020, Miasta.pl, https://documentcloud.adobe.com/link/review?uri=urn:aaid:scds:US:58d44ef2-a4f5-4351-9f29-ffcbc4d311d5.

Zywar P., Środowisko akademickie o „pakiecie wolnościowym” Czarnka: otwarcie drzwi fanatyzmowi i ksenofobii, 12.12.2020, Onet, https://wiadomosci.onet.pl/kraj/srodowisko-akademickie-o-pakiecie-wolnosciowym-czarnka-otwarcie-drzwi-fanatyzmowi-i/7npxh9p.