Energy Communities and Decentralisation: Between Self-Sufficiency and Solidarity
Journal cover Przegląd Politologiczny, no. 4, year 2025
PDF (Język Polski)

Keywords

microgeneration
energy cooperatives
energy communities
decentralized generation sources
renewable energy sources

How to Cite

Kwiatkiewicz, P., & Laskowski, M. (2025). Energy Communities and Decentralisation: Between Self-Sufficiency and Solidarity. Przegląd Politologiczny, (4), 185–197. https://doi.org/10.14746/pp.2025.30.4.13

Abstract

The energy transition in the context of increasing decentralisation of supply systems is giving rise to energy communities as new entities managing the production and distribution of energy. Their organisational structures are based on democratic co-decision-making, local embeddedness, and collective use of resources, while simultaneously striving to enhance energy independence and pursue environmental objectives. This article examines such communities not only as organisational models but also as socio-political phenomena that redefine the relationship between the state and its citizens.
The study employs systemic, institutional-legal, and comparative perspectives to elucidate the conditions underpinning the operation of energy communities. It identifies key challenges related to land use, infrastructure management, and integration with national grids. Emphasis is placed on the role of trust, dialogue, and inclusive financial mechanisms in consolidating the community-based model of energy governance. Particular attention is given to compensatory and participatory mechanisms that enable the equitable distribution of costs and benefits.
European case studies, such as the Samso Energy Academy and EWS Schönau, illustrate the transformative potential of grassroots initiatives in driving both social and technological change. The findings underscore the necessity of aligning technology, public policy, and social capital in order to establish a resilient and sustainable model of civic energy governance.

https://doi.org/10.14746/pp.2025.30.4.13
PDF (Język Polski)

References

Alahmed A. S., Cavraro G., Bernstein A., Tong L. (2023), Operating-Envelopes-Aware Decentralized Welfare Maximization for Energy Communities, in 2023, 59th Annual Allerton Conference on Communication, Control, and Computing (Allerton, September), https://arxiv.org/pdf/2310.07157.

Bednarek M., Dmochowska-Dudek K. (2016), Syndrom NIMBY na obszarach wiejskich w Polsce: uwarunkowania i specyfika konfliktów wokół lokalizacji niechcianych inwestycji, vol. 255, IGiPZ PAN, Warszawa.

Co się bardziej opłaca – klaster czy spółdzielnia energetyczna?, https://www.gramwzielone.pl/trendy/20293595/co-sie-bardziej-oplaca-klaster-czy-spoldzielnia-energetyczna?.

Cudowska A. (2022), Wspólnota w dyskursie pedagogiki i edukacji międzykulturowej, „Edukacja Międzykulturowa”, nr 3(18).

Dembińska I. (2011), Syndrom NIMBY–głos społeczności lokalnej w decyzjach lokalizacyjnych dotyczących projektów inwestycyjnych infrastruktury drogowej, „Rozwój Lokalny i Regionalny”, 39.

Die Zukunft liebt Rebell: innen, https://www.ews-schoenau.de/, 28.02.2025.

Dyląg A., Kassenberg A., Szymalski W. (2019), Energetyka obywatelska w Polsce – analiza stanu i rekomendacje do rozwoju, Warszawa.

Energa-Operator dla samorządów: Zasilamy rozwój. Sieć, która napędza społeczności, https://energa-operator.pl/aktualnosci/842884/energa-operator-dla-samorzadow-zasilamy-rozwoj-siec-ktora-napedza-spolecznosci?

HIER opgewekt 2025, https://www.hier.nu/hieropgewekt.

Jacyno M., Korkosz-Gębska J., Maj M. Milewski J., Trębacz D., Wójcik G. (2013), Społecznie odpowiedzialna energetyka, „Rynek Energii”, 6.

Kopp M., Coleman D., Stiller C., Scheffer K., Aichinger J., Scheppat B. (2017), Energiepark Mainz: Technical and economic analysis of the worldwide largest Power-to-Gas plant with PEM electrolysis, “International Journal of Hydrogen Energy”, vol. 42, z. 19.

Kupiec B. (2024), Energy sharing w świetle prawa Unii Europejskiej i sprawiedliwości energetycznej, „Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” (iKAR), 3.

Martiskainen M., Heiskanen E., Speciale G. (2018), Community energy initiatives to alleviate fuel poverty: the material politics of Energy Cafés, “Local Environment”, 1.

Mazzola L., Denzler A., Christen R. (2020), Towards a Peer-to-Peer energy market: an overview, arXiv preprint arXiv:2003.07940, https://arxiv.org/pdf/2003.07940.

Mengelkamp E., Gärttner J., Rock K., Kessler S., Orsini L., Weinhardt Ch. (2018), Designing microgrid energy markets: A case study, The Brooklyn Microgrid, “Applied Energy”, vol. 210.

Piech K., Hanzelka Z., Dybowski P. (2012), Szanse i bariery rozwoju: podsumowanie badania ankietowego, cz. 3: Instytucje zainteresowane rozwojem energetyki rozproszonej w Polsce, „Energetyka Rozproszona”, Warszawa.

Poczykowska K. (2013), Rola i znaczenie partycypacji publicznej Partycypacja obywatelska – decyzje bliższe ludziom, Białystok.

Porter M. E. (2001), Porter o konkurencji, przeł. A. Ehrlich, PWE, Warszawa.

Ryszawska B., Zabawa J. (2016), Transformacja energetyczna gospodarki Niemiec, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 453.

Sasiak Z., Ruszkowski J. (2020), Wspólnoty energetyczne jak wdrożyć dyrektywę o odnawialnych źródłach energii, Warszawa.

Sladek S. (2015), EWS Schönau, Die Schönauer Stromrebellen–Energiewende in Bürgerhand, Soziale Innovationen in Deutschland: Von der Idee zur gesellschaftlichen Wirkung.

Słupik S. (2014), Energetyka prosumencka i jej wpływ na rynek energii elektrycznej, „Studia i Prace WNEIZ US” 2.

Słupik S. (2013), Strategia społecznej odpowiedzialności biznesu w działalności przedsiębiorstw energetycznych w Polsce, „Studia Ekonomiczne”, 136.

Stefaniak S., Padiasek A. (2023), Zielone obligacje. Perspektywy wsparcia rozwoju rynku w Polsce, „Instrat Policy Note” 01.

Szyrski M. (2021), Ruch spółdzielczy w energetyce. Nowe trendy w energetyce lokalnej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 3.

Śliz A., Szczepański M. S. (2018), Miejskie wspólnoty i stowarzyszenia. Próba portretu socjologicznego, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica”, 19/1.

Tyński A. J. ((2024), Gminy w procesie decentralizacji i transformacji energetyki, latarnikkaliski.pl/gminy-w-procesie-decentralizacji-i-transformacji-energetyki.

Vionis P., Kotsilieris T. (2024), The Potential of Blockchain Technology and Smart Contracts in the Energy Sector, „A Review. Appl. Sci.”, 14, https://www.mdpi.com/2076-3417/14/1/253.

Worek B., Kocór M., Micek D., Lisek K., Szczucka A. (2021), Społeczny wymiar rozwoju energetyki rozproszonej w Polsce – kluczowe czynniki i wyzwania, „Energetyka Rozproszona”, z. 5–6.

Worek B., Micek D., Kocór M. (2022), Aspekty społeczne i kulturowe w Strategii rozwoju energetyki rozproszonej w Polsce do 2040 roku, „Energetyka Rozproszona”, 8.

Żak-Skwierczyńska M. (2018), Bariery we współpracy jednostek samorządu terytorialnego miejskich obszarów funkcjonalnych. Przykład województwa łódzkiego, Łódź.