Keywords
anniversary resolutions
Polish parliament
Third Polish Republic
political narratives
1989 political transformation
How to Cite
Abstract
The article examines the narratives of the Third Polish Republic present in the anniversary resolutions adopted by the Sejm and Senate of the Republic of Poland between 1989 and 2023, treated as instruments of parliamentary memory practices. The study aims to identify the dominant interpretative frameworks applied to the democratic transition as well as to key events and figures of the post-1989 period. The analysis combines quantitative content examination with qualitative discourse analysis. The findings reveal three competing narratives of parliamentary memory: the narrative of success, emphasising the peaceful nature of the transition and Poland’s democratic consolidation; the narrative of incomplete reform, pointing to the need to correct the shortcomings of the transformation; and the narrative of accountability, framing 1989 as a moment of “semi-freedom” and insufficient rupture with the communist past. The study also highlights differences between the two chambers of parliament: the Sejm more frequently reproduces ongoing political conflicts, whereas the Senate promotes a more integrative vision of collective memory. Anniversary resolutions thus emerge not only as acts of commemoration but also as tools that shape the symbolic identity of the contemporary Polish state.
Funding
This publication is the result of a research project entitled: The place and role of anniversary resolutions of the Sejm and Senate of the Republic of Poland in Polish memory politics, funded by the National Science Centre under grant no. 2017/25/B/HS5/01425.
References
Assmann A. (2013), Między historią a pamięcią. Antologia, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Assmann J. (2008), Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Chwedoruk R. (2018), Polityka historyczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Nijakowski L. M. (2008), Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Nora P. (1989), Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire, “Representations”, nr 26.
Nora P. (2011), Czas pamięci, „Res Publica Nowa”, nr 7.
Secler B. (2022), Uchwały rocznicowe Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. O ich miejscu i roli w polskiej polityce pamięci po 1989 roku, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
Sejm RP, 2018, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lipca 2018 r. w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Anny Walentynowicz (M.P. 2018, poz. 732).
Sejm RP, 2016, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 października 2016 r. w sprawie upamiętnienia Marka Grechuty w 10. rocznicę śmierci (M.P. 2016, poz. 1004).
Sejm RP, 2015, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 grudnia 2015 r. w 10. rocznicę złożenia przysięgi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego (M.P. 2016, poz. 9).
Sejm RP, 2014, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 marca 2014 r. w sprawie uczczenia pamięci Jacka Kuronia (M.P. 2014, poz. 252).
Sejm RP, 2014a, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 lutego 2014 r. w sprawie upamiętnienia pułkownika Ryszarda Kuklińskiego (M.P. 2014, poz. 183).
Sejm RP, 2014b, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie uczczenia Jacka Kaczmarskiego w 10. rocznicę Jego śmierci (M.P. 2014, poz. 323).
Sejm RP, 2014c, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 września 2014 r. w 25. rocznicę powołania Rządu premiera Tadeusza Mazowieckiego (M.P. 2014, poz. 854).
Sejm RP, 2009, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 września 2009 r. w sprawie 20. rocznicy utworzenia pierwszego niekomunistycznego rządu – Premiera Tadeusza Mazowieckiego (M.P. 2009, Nr 59 poz. 792).
Sejm RP, 2009a, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie uczczenia 20. rocznicy wyborów z 4 czerwca 1989 r. i odzyskania przez Polskę wolności (M.P. 2009, Nr 34, poz. 500).
Sejm RP, 2007, Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 marca 2007 r. w sprawie uczczenia pamięci Jacka Kaczmarskiego w 50. rocznicę Jego urodzin (M.P. 2007, poz. 224).
Senat RP, 2019, Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 maja 2019 r. w 40. rocznicę I pielgrzymki Jana Pawła II do Polski oraz w 30. rocznicę odrodzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i częściowo wolnych wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. 2019, poz. 470).
Senat RP, 2017, Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 lipca 2017 r. w 25. rocznicę odwołania rządu Jana Olszewskiego (M.P. 2017, poz. 761).
Senat RP, 2015, Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 grudnia 2015 r. w 10. rocznicę złożenia przysięgi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego (M.P. 2015, poz. 1298).
Stenogram z 75. posiedzenia Sejmu RP VIII kadencji, 12 IX 2014.
Szacka B. (2006), Czas przeszły, pamięć, mit, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Szacka B. (2001), Pamięć społeczna a identyfikacja narodowa, w: Trudne sąsiedztwa. Z socjologii konfliktów narodowych, red. A. Jasińska-Kania, Warszawa.
Traba R. (2006), Historia – przestrzeń dialogu, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Traba R. (2010), Polityka wobec historii: kontrowersje i perspektywy, „Teksty Drugie”, nr 1–2(121–122).
Traverso E. (2014), Historia jako pole bitwy, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
Wolff-Powęska A. (2011), Pamięć – brzemię i uwiedzenie. Z dziejów kultury politycznej Polski, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
License
Copyright (c) 2025 Bartłomiej Secler
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.