Zaklinanie rzeczywistości. Stanowisko polskiego rządu wobec imigracji po 2015 roku
PDF (English)

Słowa kluczowe

imigranci
uchodźcy
relokacja
polska polityka migracyjna

Jak cytować

Adamczyk, A. (2019). Zaklinanie rzeczywistości. Stanowisko polskiego rządu wobec imigracji po 2015 roku. Przegląd Politologiczny, (4), 121–140. https://doi.org/10.14746/pp.2019.24.4.9

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest analiza polskiej polityki migracyjnej po 2015 roku. Autorka chciałaby ukazać rozbieżności między politycznymi deklaracjami a rzeczywistością. Celem artykułu jest także pokazanie stanowiska rządu Prawa i Sprawiedliwości wobec polityki UE w sprawie rozwiązania kryzysu migracyjnego oraz otwartości Polski na rzecz przyjęcia uchodźców/imigrantów. W artykule postawiono tezę, że polityka migracyjna polskiego rządu w latach 2015–2019 była niespójna.

https://doi.org/10.14746/pp.2019.24.4.9
PDF (English)

Bibliografia

Akune, JK (2015), Rzecznik rządu: Beata Szydło myli interes Polski z interesem PiS, 23.09.2015, TVP Info, https://www.tvp.info/21750766/informacje/polska/rzecznik-rzadu-beata-szydlo-myli-interes-polski-z-interesem-pis/, 15.05.2019.

Akune (2017), Szydło: Polka przekaże prawie 7 mln euro na unijny fundusz dla Afryki, 19.10.2017, http://www.tvpparlament.pl/aktualnosci/szydlo-polska-przekaze-prawie-7-mln-euro-na-unijny-fundusz-dla-afryki/34462359, 16.05.2019.

Bodalska B. (2017), Polska przekaże na rzecz migrantów 50 mln euro, 20.09.2017, https://www.euractiv.pl/section/migracje/news/polska-przekaze-tym-roku-rzecz-migrantow-50-mln-euro/, 16.05.2019.

Взгляд из Польши (2018): трудовые мигранты из Узбекистана отличаются качественной и добросовестной работой, 07.2018, http://www.uzbekistan-geneva.ch/vzglyad-iz-pol-shi-tru-dovye-migranty-iz-uzbekistana-otlichayutsya.html, 16.05.2019.

Co-chairs’Statement Annex (2019): Fundraising, Supporting the Future of Syria and the Region-Brussels III Conference Brussels, 14 March 2019, https://www.consilium.europa.eu/media/38579/14-03-2019-pledging-statement_final_rev.pdf, 28.04.2019.

Communication from the Commission to the European Parliament, the European Council and the Council. Commission contribution to the EU Leaders’ thematic debate on a way forward on the external and internal dimension of migration Policy, Brussels, 7.12.2017, https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/european-agenda-migration/20171207_communication_on_commission_contribution_to_the_eu_leaders_thematic_debate_on_way_forward_on_external_and_internal_dimension_migration_policy_en.pdf, 7.05.2019.

Czaputowicz ogłosił, że Polska przyjęła 2700 migrantów (2018), TVN24.pl, 11.04.2018, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/uchodzcy-w-polsce-czaputowicz-mowi-ilu-polska-przyjela,828794.html, 6.05.2019.

Dane zbiorcze za 2015, 2018 rok (2015, 2018), http://psz.praca.gov.pl/web/urzad-pracy/-/8180075-zezwolenia-na-prace-cudzoziemcow, 6.05.2019.

Dane zbiorcze za I połowę 2018 roku (2018), http://psz.praca.gov.pl/web/urzad-pracy/-/8180075-zezwolenia-na-prace-cudzoziemcow, 6.05.2019.

Debata z premierem Polski Mateuszem Morawieckim na temat przyszłości Europy (2018), sesja plenarna w dniu 4.07.2018, http://www.europarl.europa.eu/plenary/pl/vod.html?mode=chapter&vodLanguage=PL&vodId=1530687922990#, 8.05.2019.

Decyzja Rady (UE) 2015/1601 z dnia 22 września 2015 roku ustanawiająca środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Włoch i Grecji, Dz. U. UE L 2015.248.80.

Dochody budżetu państwa w 2017 roku (2017), Załącznik nr 1, https://www.senat.gov.pl/download/gfx/senat/pl/.../3276/.../881-_zalaczniki.pdf, 7.04.2019.

Economic Resilience Initiative (2019), https://www.eib.org/en/projects/initiatives/resilience-initiative/index.htm.

Exposé premier Beaty Szydło (2015) – transcript, https://www.premier.gov.pl/expose-premier-beaty-szydlo-stenogram.html, 2.11.2016.

First residence permits issued in the EU Member States remain above 3 million in 2017 (2018), “Newsrelease” Eurostat 25 November 2018, https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/9333446/3-25102018-AP-EN.pdf/3fa5fa53-e076-4a5f-8bb5-a8075f639167, 9.05.2019.

Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji (2016): państwa członkowskie zgodne co do szczegółów finansowania, Komunikat prasowy Rady UE, 3.02.2016, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/02/03/refugee-facility-for-turkey/, 7.05.2019.

Interpelacja nr 23257 do ministra spraw zagranicznych w sprawie zatrzymania procesu nielegalnego sprowadzania imigrantów do Polski (2018), zgłaszający: Anna Elżbieta Sobecka, data wpływu: 21.06.2018, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=459B8BBD, 9.05.2019.

Interpelacja nr 26115 do prezesa Rady Ministrów w sprawie konieczności wstrzymania napływu imigrantów (2018), zgłaszający: Barbara Bubula, data wpływu: 12.09.2018, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=B4WHGP, 9.05.2019.

Interpelacja nr 8801 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie polityki imigracyjnej (2016), zgłaszający: Adam Ołdakowski, Jerzy Małecki, data wpływu: 19.12.2016, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=2D5C203B, 9.05.2019.

Kozłowska M. (2018), Morawiecki: nie będziemy przyjmowali uchodźców z Bliskiego Wschodu i Afryki Płn., PAP 1.01.2018, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1229759%2Cmorawiecki-nie-bedziemy-przyjmowali-uchodzcow-z-bliskiego-wschodu-i-afryki-pln.html, 2.04.2019.

Łotocki Ł. (2019), Kryzys imigracyjny w Europie w polskim dyskursie publicznym w latach 2015–2018, Warszawa.

Maciejewicz P. (2016), Morawiecki i Waszczykowski w Davos: Jeśli chodzi o uchodźców, to już jesteśmy najlepsi, „Gazeta Wyborcza” 24.01.2016, http://wyborcza.pl/1,155290,19527773,morawiecki-i-waszczykowski-w-davos-jesli-chodzi-o-uchodzcow.html, 7.05.2019.

„Milion uchodźców z Ukrainy” (2016). Szymański: to nie seminarium naukowe, można mówić skrótem, 20.01.2016, https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/szydlo-o-milionie-uchodzcow-z-ukrainy-konrad-szymanski-komentuje,612409.html, 6.05.2019.

Merkel (2018): Polska przyjmuje uchodźców, choć może innych niż reszta UE, „Rzeczpospolita” 19.03.2018, http://www.rp.pl/Unia-Europejska/180319258-Merkel-Polska-przyjmuje-uchodzcow-choc-moze-innych-niz-reszta-UE.html, 6.04.2019.

Morawiecki w „Le Figaro” o Unii, Rosji, gospodarce, migracji i polskich reformach (2019), „Gazeta Prawna” 10.02.2019, https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1396915,morawiecki-w-le-figaro-o-unii-rosji-gospodarce-migracji-i-polskich-reformach.html, 16.03.2019.

Morawiecki o „przyjmowaniu uchodźców z Ukrainy”. Szef ukraińskiego MSZ: my ratujemy polską gospodarkę (2017), Polsat News, 9.12.2017, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2017-12-09/morawiecki-o-przyjmowaniu-uchodzcow-z-ukrainy-szef-ukrainskiego-msz-my-ratujemy-polska-gospodarke/, 9.05.2019.

More strategic focus would improve impact of Poland’s foreign aid (2017), 14.02.2017, http://www.oecd.org/newsroom/more-strategic-focus-would-improve-impact-of-poland-foreign-aid.htm, 18.04.2019.

Nadzwyczajny fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki (2015), Valetta, 12.11.2015, http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-15-6056_pl.htm, 3.04.2019.

Natolin Graduation Debate 2018 with Wolfgang Schäuble and Mateusz Morawiecki (2018), https://www.youtube.com/watch?v=3IG29QOPEBU&t=1s, 8.05.2019.

Nasz wywiad (2018). Gadowski: „Mówiąc o przyjęciu imigrantów szef MSZ wygadał się albo dał dowód swojej niekompetencji”. Rozmawiał T. Plaskota, wPolityce.pl, 11.04.2018, https://wpolityce.pl/polityka/389745-nasz-wywiad-gadowski-mowiac-o-przyjeciu-imigrantow-szef-msz-wygadal-sie-albo-dal-dowod-swojej-niekompetencji, 8.04.2019.

New high in first residence permits issued in the EU Member States in 2016 (2017), “Newsrelease” Eurostat 16 November 2017, https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8456381/3-16112017-BP-EN.pdf/e690a572-02d2-4530-a416-ab84a7fcbf22, 5.05.2019.

Nie przyjęliśmy żadnych uchodźców z relokacji (2018), „Rzeczpospolita”, 11.04.2018, http://www.rp.pl/Uchodzcy/180419862-MSZ-Nie-przyjelismy-zadnych-uchodzcow-z-relokacji.html, 12.04.2019.

Official Development Assistance 2018 – Preliminary Data (2018), https://www2.compareyourcountry.org/oda?page=0&cr=76&cr1=oecd&lg=en, 18.04.2019.

Oświadczenie Ministerstwo Spraw Zagranicznych (2018), 11.04.2018, https://twitter.com/MSZ_RP/status/984042632899907590/photo/1?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E984042632899907590&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.tvn24.pl%2Fwiadomosci-z-kraju%2C3%2Fuchodzcy-w-polsce-czaputowicz-mowi-ilu-polska-przyjela%2C828794.html, 12.05.2019.

Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisane do ewidencji oświadczeń w 2015, 2016, 2017, 2018, http://psz.praca.gov.pl/web/urzad-pracy/-/8180205-rejestracja-oswiadczen-pracodawcow-o-zamiarze-powierzenia-pracy-cudzoziemcowi, http://psz.praca.gov.pl/web/urzad-pracy/-/8180211-oswiadczenia-o-powierzeniu-wykonywania-pracy-cudzoziemcowi-wpisane-do-ewidencji-oswiadczen-obowiazujace-od-2018-r-, 5.05.2019.

Pawłowicz K. (2018a), Twitter 11.04.2018, https://twitter.com/KrystPawlowicz?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E984017950029045764&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.newsweek.pl%2Fpolska%2Fpolityka%2Fjacek-czaputowicz-o-uchodzcach-krystyna-pawlowicz-reaguje%2Fkgbqsj8, 17.04.2019.

Pawłowicz K. (2018b), Twitter, 20.06.2018, https://twitter.com/KrystPawlowicz/status/1010069319236153344/photo/1?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1010069319236153344&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.fakt.pl%2Fwydarzenia%2Fpolityka%2Fkrystyna-pawlowicz-pisze-list-do-premiera-ws-migrantow%2F50vzxxz, 17.04.2019.

Plan współpracy rozwojowej w 2018 r. (2018), MSZ, Warszawa grudzień 2018.

Polska przekazuje 50 milionów euro na inicjatywę wspierającą kraje dotknięte kryzysem migracyjnym (2017), 6.12.2017, http://polskapomoc.gov.pl/Polska,przekazuje,50,milionow,euro,na,inicjatywe,wspierajaca,kraje,dotkniete,kryzysem,migracyjnym,2708.html, 18.04.2019.

Polska Współpraca Rozwojowa (2018). Raport Roczny 2017, MSZ, Warszawa 2018, https://www.polskapomoc.gov.pl/Publikacje,2794.html, 15.04.2019.

Potyrała A. (2018), Unijny system relokacji w sprawozdaniach Komisji Europejskiej. Ocena i perspektywy, „Przegląd Politologiczny”, no. 2.

Premier Beata Szydło w Londynie: Polska przekaże 3 mln euro na pomoc humanitarną dla Syrii (2016), 4.02.2016, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/premier-beata-szydlo-w-londynie-polska-przekaze-3-mln-euro-na-pomoc.html, 18.04.2019.

Premier Beata Szydło: ok. 4 mln zł na odbudowę domów w Syrii (2017), 11.04.2017, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/premier-beata-szydlo-ok-4-mln-zl-na-odbudowe-domow-w-syrii.html, 15.04.2019.

Premier Mateusz Morawiecki (2018b): Nasza polityka zagraniczna to polityka polskiej racji stanu, 2.07.2018, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/premier-mateusz-morawiecki-nasza-polityka-zagraniczna-to-polityka-polskiej.html, 2.05.2019.

Premier Mateusz Morawiecki z wizytą w Libanie (2018c), 13.02.2018, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/premier-mateusz-morawiecki-z-wizyta-w-libanie.html, 2.05.2019.

Premier po nieformalnym szczycie UE: racja Polski ws. migracji została podtrzymana (2018a), 20.09.2018, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/premier-po-nieformalnym-szczycie-ue-racja-polski-ws-migracji-zostala.html, 2.05.2019.

Prezydent „absolutnie negatywnie” o próbach nakładania na Polskę kar ws. relokacji (2017), 13.06.2017, https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wystapienia/art,237,prezydent-absolutnie-negatywnie-o-probach-nakladania-na-polske-kar-ws-relokacji-.html, 30.05.2019.

Prezydent dla PAP (2017): Potrzebna reforma wymiaru sprawiedliwości i zmiany w konstytucji. Rozmawiali C. Bielakowski i T. Grodecki (PAP), 24.05.2017, https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wywiady/art,109,prezydent-dla-pap-potrzebna-reforma-wymiaru-sprawiedliwosci-i-zmiany-w-konstytucji-.html, 17.04.2019.

Residence permits for non-EU citizens EU Member States issued 2.3 million first residence permits in 2014 (2015), “Newsrelease” Eurostat 20 October 2015, https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/7038745/3-20102015-BP-EN.pdf/70063124-c3f2-4dfa-96d5-aa5044b927a6, 9.04.2019.

Rozmowy niedokończone (2017): Przyszłość gospodarcza i finansowa Polski, TRWAM, 8.12.2017, http://www.radiomaryja.pl/informacje/rozmowy-niedokonczone-udzialem-premiera-mateusza-morawieckiego/, 15.05.2019.

Rozmowy niedokończone (2018): Bezpieczeństwo wewnętrzne Polski, cz. I, TV TRWAM 20.09.2018, http://www.radiomaryja.pl/multimedia/audio/rozmowy_niedokonczone/rozmowy-niedo-konczone-bezpieczenstwo-wewnetrzne-polski-cz-i/, 6.04.2019.

Rozporządzenie Prezesa Rady ministrów z dnia 5 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra – Członka Rady Ministrów Beaty Kempy (2018), Dz. U. 2018, poz. 46.

Rząd (2016): Polska nie jest w stanie w tej chwili przyjąć imigrantów, „Gazeta Prawna” 23.03.2016, https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/929697,rzad-polska-nie-jest-w-stanie-przyjac-imigrantow.html, 15.05.2019.

Rząd chce ściągnąć pracowników z Filipin (2018), „Nasz kraj jest bliski kulturowo”, TVN24BIS, 28.07.2018, https://tvn24bis.pl/z-kraju,74/polska-chce-sciagnac-pracownikow-z-filipin, 857116.html, 2.04.2019.

Rząd i stowarzyszenie „Pomoc Kościołowi w Potrzebie” dla Syrii (2017), KAI 2.03.2017, https://ekai.pl/rzad-i-stowarzyszenie-pomoc-kosciolowi-w-potrzebie-dla-syrii/, 6.06.2019.

Spotkanie z ministrem Markiem Suskim na temat polityki migracyjnej rządu RP w Instytucie Polskim w Wiedniu (2018), 21.04.2018, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/spotkanie-z-ministrem-markiem-suskim-na-temat-polityki-migracyjnej-rzadu-rp-0.html, 7.05.2019.

Sprawozdanie stenograficzne z 100. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 września 2015 r. (2015), Warszawa 2015, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter7.nsf/0/A8CA0F4060DE3B1CC1257EC200722812/%24File/100_a_ksiazka.pdf, 1.03.2016.

Sprawozdanie stenograficzne z 15. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 kwietnia 2016 r. (2016), http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter8.nsf/0/49D91ACEDB27E6B0C1257F88005E9B82/%24File/15_c_ksiazka_bis.pdf, 1.03.2016.

Strzałkowski P. (2019), Morawiecki obiecał miliony na domy dla uchodźców w Libanie. Po roku rząd milczy na ich temat, „Gazeta Wyborcza” 30.01.2019, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114881,24406514,morawiecki-obiecal-miliony-na-domy-dla-uchodzcow-w-libanie.html, 14.5.2019.

Strzępka K. (2017), KE zdecydowała o procedurze wobec krajów, które nie przyjmują uchodźców, PAP, 13.06.2017, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C973226%2Cke-zdecydowala-o-procedurze-wobec-krajow-ktore-nie-przyjmuja-uchodzcow.html, 5.05.2019.

Syria (2016), https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20180312081846/https://www.supportingsyria2016.com/about/, 5.05.2019.

Syria, https://pkwp.org/t/felietony/syria.

Szczęch R. (2018), Odpowiedź na interpelację nr 12928 w sprawie utworzenia korytarzy humanitarnych w Polsce, Warszawa 9.01.2018, http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=7CBB1E35, 15.05.2019.

Szczyt na Malcie (2015): Polska przekaże 1 mln euro na fundusz powierniczy dla Afryki, 12.11.2015, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C429971%2Cszczyt-na-malcie-polska-przekaze-1-mln-euro-na-fundusz-powierniczy-dla-afryki-.html, 6.05.2019.

Szef MSWiA przed naradą UE ws. uchodźców (2017): „Wywieranie presji na Polskę to prosta droga, która prowadzi do katastrofy społecznej”, 18.05.2017, https://wpolityce.pl/polityka/340268-szef-mswia-przed-narada-ue-ws-uchodzcow-wywieranie-presji-na-polske-to-prosta-droga-ktora-prowadzi-do-katastrofy-spolecznej, 20.05.2019.

Szef MSZ: przyjęliśmy 2700 migrantów (2018). Karczewski: nic nie wiem, „Rzeczpospolita”, 11.04.2018, http://www.rp.pl/Uchodzcy/180419870-Szef-MSZ-Przyjelismy-2700-migrantow-Karczewski-Nic-nie-wiem.html, 9.05.2019.

Szydło o uchodźcach (2015), „Gość Niedzielny”, 1.09.2015, https://www.gosc.pl/doc/2679178.Szydlo-o-uchodzcach, 2.05.2019.

Szydło (2016a): nie ma możliwości, żeby do Polski przyjechali imigranci. Polska premier krytykuje Angelę Merkel, „Superstacja” 23.03.2016, http://www.superstacja.tv/wiadomosc/2016-03-23/szydlo-nie-ma-mozliwosci-zeby-do-polski-przyjechali-imigranci-polska-premier-krytykuje-angele-merkel/, 20.05.2019.

Szydło B. (2016b), wystąpienie na 19. Posiedzeniu Sejmu w dniu 20 maja 2016, p. 283, http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter8.nsf/0/16FA36F943CF9987C1257FB9008352F2/%24File/19_c_ksiazka_bis.pdf, 8.04.2019.

Szymański D. (2018), Paweł Chorąży zdymisjonowany. Wiceminister „zagalopował się” w słowach o imigrantach, 14.09.2018, https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/wiceminister-inwestycji-i-rozwoju-pawel-chorazy-zdymisjonowany/z75j6b4, 12.04.2019.

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 kwietnia 2016 r. w sprawie polityki imigracyjnej Polski (2016a), M. P. 2016, poz. 370.

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 maja 2016 r. w sprawie obrony suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej i praw jej obywateli (2016c), M. P. 2016, poz. 466.

Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o współpracy rozwojowej (2019), Dz. U. 2019, poz. 291.

Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (2018a), Dz. U. 2018, poz. 609.

Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o Karcie Polaka (2018b), Dz. U. 2018, poz. 1272.

,,Walczą z rządem, używając jako tarczy dzieci z Aleppo”. Kempa w „Gościu Wydarzeń” (2017), Polsat News 27.02.2017, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2017-02-27/walcza-z-polskim-rzadem-uzywajac-jako-tarczy-dzieci-pokrzywdzonych-wojna-w-aleppo-kempa-o-przyjmowaniu-uchodzcow/,1.06.2019.

Wiceminister inwestycji i rozwoju (2018): Polska i musi a nawet, jeśli nie musi, powinna chcieć imigrantów [WIDEO], 31.08.2018, https://dzienniknarodowy.pl/wiceminister-inwestycji-rozwoju-polska-musi-a-nawet-jesli-musi-chciec-imigrantow-wideo/, 7.04.2019.

Wychowałem się w „trójkącie bermudzkim” (2018), „Gość Niedzielny” 4.01.2018, https://www.gosc.pl/doc/4408019.Wychowalem-sie-w-trojkacie-bermudzkim, 1.06.2019.

Wyniki konkursu (2017) „Pomoc humanitarna na Bliskim Wschodzie w zakresie przygotowania ludności do zimy 2017”, 27.09.2017, http://polskapomoc.gov.pl/Wyniki,konkursu,Pomoc,humanitarna,na,Bliskim,Wschodzie,w,zakresie,przygotowania,ludnosci,do,zimy,2017,2661.html, 6.05.2019.

Wyniki konkursu (2018) „Pomoc humanitarna na Bliskim Wschodzie 2018”, 21.03.2018, http://polskapomoc.gov.pl/Wyniki,konkursu,Pomoc,humanitarna,na,Bliskim,Wschodzie,2018,2740.html, 6.05.2019.

Wyniki konkursu (2019a) „Pomoc humanitarna na Bliskim Wschodzie 2019”, 11.04.2019, http://polskapomoc.gov.pl/Wyniki,konkursu,Pomoc,humanitarna,na,Bliskim,Wschodzie,2019,2928.html, 6.05.2019.

Wyniki konkursu Polska pomoc rozwojowa 2019 (2019b), 18.03.2019, http://polskapomoc.gov.pl/Wyniki,konkursu,Polska,pomoc,rozwojowa,2019,2918.html, 6.05.2019.

Wystąpienie Prezesa PiS podczas V Kongresu Programowego Prawa i Sprawiedliwość w Przysusze (2017), 1 lipiec 2017, http://pis.org.pl/aktualnosci/jest-w-nas-wiara-w-przyszlosc-i-w-polske, 1.06.2019.

Wywiad z premierem M. Morawieckim dla CNN (2016), https://www.youtube.com/watch?v=gksyz6s2tvU, 4.04.2019.

Zestawienie roczne (2015), https://udsc.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/, 3.04.2019.

Zestawienie roczne (2016), https://udsc.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/, 3.04.2019.

Zestawienie roczne (2015–2018), https://udsc.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/, 3.04.2019.

Zestawienie roczne (2018), https://udsc.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/, 3.04.2019.

Zezwolenia na pracę cudzoziemców w 2015, 2016, 2017, 2018, http://psz.praca.gov.pl/web/urzad-pracy/-/8180075-zezwolenia-na-prace-cudzoziemcow, 3.04.2019.