Referenda niepodległościowe w Katalonii i ich polityczne znaczenie
PDF (English)

Słowa kluczowe

Katalonia
Hiszpania
referenda niepodległościowe
dążenia separatystyczne
pandemia koronawirusa

Jak cytować

Lesiewicz, E. (2020). Referenda niepodległościowe w Katalonii i ich polityczne znaczenie. Przegląd Politologiczny, (4), 73–85. https://doi.org/10.14746/pp.2020.25.4.5

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest przeprowadzonym w 2014 i 2017 roku dwóm referendom niepodległościowym, które zostały przez rząd Hiszpanii oraz hiszpański Trybunał Konstytucyjny uznane za nielegalne. Referenda te były wyrazem dążeń znacznej części Katalończyków do utworzenia własnego państwa. W artykule przedstawiono rozważania dotyczące uwarunkowań historycznych katalońskiego ruchu niepodległościowego, analizy głosowań referendalnych referendum, wpływu pandemii w 2020 na kataloński ruch niepodległościowy. W toku przeprowadzonej analizy przy wykorzystaniu metod: analizy instytucjonalno-prawnej, analizy systemowej oraz historycznej metody genetycznej, wykazano, iż zjawiskiem, które w dużej mirze przyczyniło się do wzrostu nastrojów niepodległościowych w Katalonii były uwarunkowania historyczne, jak i kryzys gospodarczy z 2008 roku. Wszystko to wpływało na wzrost poparcia wśród Katalończyków dla idei niepodległościowej. Dowodem tego były wyniki dwóch referendów niepodległościowych, z których pierwsze przeprowadzone było 9 listopada 2014 r., wzięło w nim udział 2 mln spośród 5,4 mln uprawnionych. Za niepodległością opowiedziało się 80% uczestników głosowania. Z kolei w referendum 2017 roku wzięło udział 42,3% z uprawnionych do głosowania 5,34 mln. 90% z 2,26 mln osób biorących udział w głosowaniu opowiedziało się za niepodległością. 8% było przeciw. Referenda w Katalonii pokazały, że kwestia dążeń niepodległościowych poszczególnych europejskich regionów wciąż jest aktualna. Nawet kryzys spowodowany pandemią w 2020 roku, separatyści wykorzystali jako nowy argument za uniezależnieniem się od Hiszpanii.

https://doi.org/10.14746/pp.2020.25.4.5
PDF (English)

Bibliografia

Berumen R. Separatist rhetoric and health crisis: Spanish regional identities and their political rhetoric in the face of COVID-19, http://www.lejournalinternational.info/en/le-discours-separatiste-et-la-crise-sanitaire-les-identites-regionales-espagnoles-et-leurs-discours-politiques-face-au-covid-19%E2%80%A8/, 20.09.2020.

Catalonia celebrates National Day under Covid-19 restrictions – live updates, https://www.catalannews.com/politics/item/catalonia-celebrates-national-day-under-covid-19-restrictions-live-updates, 24.10.2020.

Catalan separatists use coronavirus crisis to argue for independence, https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-spain-catalonia-idUSKBN22B2AW, 20.10.2020.

Catalan president banned from office for 18 months and fined for disobedience, https://murciatoday.com/catalan-president-banned-from-office-for-18-months-and-fined-for-disobedience_1510295-a.html, 22.10.2020.

Catalan Parliament Votes Yes to Independence Referendum Next September, https://www.voanews.com/europe/catalan-parliament-votes-yes-independence-referendum-next-september, 28.09.2020.

Czapiewski T. (2017), Demokracja bezpośrednia wobec dążeń separatystycznych. Rozważania nad kategorią referendum niepodległościowego, „Przegląd Politologiczny”, nr 2.

El president Puigdemont, el vicepresident Junqueras i el conseller Romeva explicaran al Parlament Europeu el referèndum que Catalunya celebrarà aquest 2017, http://premsa.gencat.cat/pres_fsvp/AppJava/convocatoriavw/132559/ca/president-puigdemont-vicepresident-junqueras-conseller-romeva-explicaran-parlament-europeu-referendum-catalunya-celebrara-2017.do, 12.02.2019.

El Govern convoca la votación del 1-O tras aprobar la ley del referendum, http://www.elmundo.es/cataluna/2017/09/06/59af0a25e2704e4a0b8b46f1.html, 12.09.2020.

Faus J., Catalan separatists use coronavirus crisis to argue for independence, https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-spain-catalonia-idUSKBN22B2AW, 28.10.2020

Dramatyczny przebieg referendum w Katalonii. Wzrosła liczba rannych, trwa liczenie głosów, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114871,22450698,katalonczycy-staneli-w-kolejkach-do-urn-hiszpanski-rzad-probuje.html, 18.09.2020.

Gregulska J. (2017), Raport z okupowanego kraju, „Tygodnik Powszechny”, https://www.tygodnikpowszechny.pl/raport-z-okupowanego-kraju-139350, 18.09.2020.

Historyczne podstawy kształtujące autonomię Katalonii i Kraju Basków, http://www.psz.pl/168-archiwum/historyczne-podstawy-ksztaltujace-autonomie-katalonii-i-kraju-baskow, 18.09.2020.

Hankus P. (2014), Rok 2014 czasem katalońskiego referendum, „Dyplomacja i Bezpieczeństwo”, nr 1.

Hiszpania: grzywna dla b. premiera za referendum z 2014 r., https://www.bankier.pl/wiadomosc/Hiszpania-grzywna-dla-b-premiera-Katalonii-za-referendum-z-2014-r-4011879.html, 18.09.2020.

Hiszpania ma nowego premiera, https://www.newsweek.pl/swiat/polityka/pedro-sanchez-zaprzysiezony-jako-premier-hiszpanii/pxy1150, 29.11.2020.

Husar W. (2014), Decentralizacja niesymetryczna Hiszpanii – implikacje polityczne i ustrojowe, „Analles”, vol. XXI, 2.

Jackiewicz A. (2013), Kontrowersje konstytucjonalonoprawne i polityczne wokół ustroju terytorialnego Królestwa Hiszpanii, in: Aktualne problemy reform konstytucyjnych, ed. S. Bożyk, Białystok.

Katalonia chce niepodległości, https://www.tvn24.pl/raporty/katalonia-chce-niepodleglosci,1222, 19.10.2020.

Katalonia ma premiera. Parlament w Barcelonie przegłosowała kandydaturę secesjonisty Quima Torry, https://wyborcza.pl/7,75399,23398351,katalonia-ma-premiera-parlament-w-barcelonie-przeglosowal-kandydature.html, 23.10.2020.

Katalonia zmierza ku niepodległości. Zwolennicy odłączenia od Hiszpanii zdobyli większość w wyborach lokalnych, https://www.tvp.info/21825813/katalonia-zmierza-ku-niepodleglosci-zwolennicy-odlaczenia-od-hiszpanii-zdobyli-wiekszosc-w-wyborach-lokalnych, 19.09.2020.

Katalońska deklaracja o niepodległości zawieszona przez Trybunał Konstytucyjny, https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1906365,Katalonska-deklaracja-niepodleglosci-zawieszona-przez-Trybunal-Konstytucyjny, 20.09.2020.

Kataloński parlament zagłosował za odłączeniem się od Hiszpanii. Jest reakcja Madrytu, http://wiadomosci.radiozet.pl/Swiat/Hiszpania-Parlament-Katalonii-zaglosowal-za-niezaleznoscia-od-Madrytu, 20.09.2020.

Katalonia: zwolennicy niepodległości górą w wyborach regionalnych, http://www.lewica.pl/?id=31742&tytul=Katalonia:-Zwolennicy-niepodleg%C5%82o%C5%9Bci-g%C3%B3r%C4%85-w-wyborach-regionalnych, 20.09.2020.

Kluczowe fakty na temat referendum, http://www.barcelonacheckin.com/pl/r/barcelona_przewodnik/artykuly/zrozumiec-katalonski-ruch-niepodleglosciowy, 28.09.2020.

Kozłowska-Socha Z. (2014), Krajobraz historyczno-polityczny separatystycznej Katalonii, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, vol. 3.

Masreal F., Barrena X. (2017), Un Parlament fracturado declara la independencia tras una votación secreta, http://www.elperiodico.com/es/politica/20171027/parlament-declaracion-independencia-cataluna-6383895, 28. 09.2020.

Mora J.-S. (2013), Katalonia na drodze do niepodległości, http://monde-diplomatique.pl/LMD92/index.php?id=1_3, 28.09.2020.

Musseau F., En Catalogne, la double bataille contre le Covid-19 et contre Madrid, https://www.liberation.fr/planete/2020/04/24/en-catalogne-la-double-bataille-contre-le-covid-19-et-contre-madrid_1786269, 14.10.2020.

Myśliwiec M. (2006), Katalonia na drodze do niepodległości, Bytom.

Parliament approves calling a referendum with or without Spani s consent, http://web.archive.org/web/20170817034451/http://www.catalannews.com/politics/item/parliament-approves-calling-a-referendum-with-or-without-spain-s-consent, 28.12.2020.

Pawłowski M., Perspektywa wyborów parlamentarnych w Hiszpanii w kontekście kryzysu w Katalonii, https://pism.pl/publikacje/Perspektywa_wybor_w_parlamentarnych_w_Hiszpanii_w_kontek_cie_kryzysu_w_Katalonii, 20.01.2020.

Premier Katalonii Carles Puigdemont ścigany nakazem aresztowania, https://wyborcza.pl/7,75399,22602978,premier-katalonii-carles-puigdemont-scigany-europejskim-nakazem.html, 24.03.2020.

Pro-independence protests across Catalonia amid coronavirus concerns, https://www.catalannews.com/society-science/item/pro-independence-protests-across-catalonia-amid-coronavirus-concerns, 12.10.2020.

Rząd Katalonii zaprzysiężony. Zapowiedź dalszych starań o niepodległość, https://tvn24.pl/swiat/katalonia-rzad-zaprzysiezony-koniec-bezposredniego-nadzoru-madrytu-ra841985-2580427, 23.09.2020.

Separatyści wygrali wybory w Katalonii (2012), http://www.newsweek.pl/swiat/separatysci-wygrali-wybory-w-katalonii,98905,1,1.html, 28.12.2020.

Setki tysięcy osób na ulicach Barcelony. Domagały się uwolnienia więźniów politycznych, https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114881,23273225,setki-tysiecy-osob-na-ulicach-barcelony-domagally-sie-uwolnienia.html, 12.10.2019.

Skorzycki M. (2019), Możliwości zakończenia sporu hiszpańsko-katalońskiego w świetle teorii konfliktu Lewisa Cosera, „Studia Europejskie – Studies in European Affairs”, nr 4.

Sytuacja skrajnie poważna. Do tamtej Hiszpanii nie ma powrotu, https://www.tvn24.pl/magazyn-tvn24/sytuacja-skrajnie-powazna-do-tamtej-hiszpanii-nie-ma-juz-powrotu,119,2155, 28.09.2020.

Szul R. (2015), Regionalizm w Hiszpanii, Mazowsze, Studia Regionalne, Analizy i Studia nr 16.

Torres D., Catalonia elects a new leader, https://www.politico.eu/article/quim-torra-catalonia-elects-new-regional-president/, 25.10.2020.

Quim Torra został nowym premierem Katalonii https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1123548,nowy-premier-katalonii.html, 23.10.2020.

Quim Torra: Spain’s top court bans Catalonia leader from office, https://www.bbc.com/news/world-europe-54328334, 28.10.2020.

W Katalonii: Konieczne drugie referendum w sprawie niepodległości regionu, https://www.tvp.info/44891835/premier-katalonii-konieczne-drugie-referendum-w-sprawie-niepodleglosci-regionu, 20.09.2020.

Walka Katalonii o niepodległość, http://demagog.org.pl/wypowiedzi/walka-katalonii-o-niepodleglosc/, 29.09.2020.