Słowa kluczowe
zaangażowanie polityczne w Internecie
wyborcy centrowi
media społecznościowe
polaryzacja polityczna
Europejski Sondaż Społeczny (ESS)
Jak cytować
Abstrakt
Wybór tematu został podyktowany specyfiką współczesnych realiów komunikacyjnych i politycznych. W dobie znaczącej i wciąż rosnącej obecności mediów społecznościowych w życiu społecznym, debata polityczna w coraz większym stopniu odbywa się za pośrednictwem Internetu. Jednocześnie obserwujemy nasilające się zjawiska polaryzacji, brutalizacji języka debaty oraz szerzenia hejtu motywowanego politycznie. W takim kontekście szczególnie istotne staje się pytanie o to, kto dziś rzeczywiście nadaje ton tej debacie – czy są to głosy rozsądku, czy raczej radykalne, emocjonalne przekazy, które łatwiej przebijają się w algorytmicznie determinowanym świecie informacji. Celem tekstu jest odpowiedź na pytanie, jaka grupa politycznego spektrum jest najbardziej aktywna w debacie politycznej toczonej za pośrednictwem Internetu, w tym przede wszystkim mediów społecznościowych. Interesujące jest też to, w jaki sposób zaangażowanie w cyfrowy wymiar debaty politycznej koreluje z udziałem w wyborach. Odpowiedzi na te pytania dostarczają wybrane zmienne pochodzące z badania ESS 11, zakończonego w listopadzie 2024 roku. Asumptem dla tego tekstu jest również chęć zidentyfikowania segmentu wyborców umiarkowanych oraz ich roli w cyfrowej przestrzeni debaty publicznej. W pewnym sensie jest to wręcz próba odnalezienia wyborcy centrowego (deklarującego swoje poglądy jako umiarkowane) w czasach powszechnej narracji o dominacji poglądów skrajnych.
Bibliografia
800 mln euro kary dla Mety. Za nieprawidłowości w Facebook Marketplace, Bankier.pl, 2024, https://www.bankier.pl/wiadomosc/800-mln-euro-kary-dla-Mety-Za-nieprawidlowosci-w-Facebook-Marketplace-8845090.html, 9.03.2025.
Booth R. (2025), Meta to get rid of factcheckers and recommend more political content, “The Guardian”, https://www.theguardian.com/technology/2025/jan/07/meta-facebook-instagram-threads-mark-zuckerberg-remove-fact-checkers-recommend-political-content, 13.01.2025.
Boxell L., Gentzkow M., Shapiro J. M. (2024), Cross-Country Trends in Affective Polarization, “The Review of Economics and Statistics”, 106(2), pp. 557–565. DOI: https://doi.org/10.1162/rest_a_01160
Buras P. (2025), Big tech, Donald Trump, and “techno-imperialism”: How Europe can avoid becoming a digital colony, “European Council on Foreign Relations”, https://ecfr.eu/article/big-tech-donald-trump-and-techno-imperialism-how-can-europe-avoid-becoming-a-digital-colony/, 4.05.2025.
Chudy B. (2024), Efekt Elona Muska? Masowy odpływ internautów z X. Zyskuje nowa platforma, Money.pl, https://www.money.pl/gospodarka/efekt-elona-muska-masowy-odplyw-internautow-z-x-zyskuje-nowa-platforma-7093682254986208a.html, 7.04.2025.
European Commission (2023), Commission welcomes political agreement on countering abusive lawsuits against public participation (SLAPP), https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_6159, 4.02.2025.
European Parliament (2024), Audiovisual and media policy, https://www.europarl.europa.eu/factsheets/en/sheet/138/polityka-audiowizualna-i-medialna, 15.04.2025.
European Parliament (2024b), Turnout in the European elections, https://results.elections.europa.eu/en/turnout/, 8.04.2025.
Gerstlé J., Nai A. (2019), Negativity, emotionality and populist rhetoric in election campaigns worldwide, and their effects on media attention and electoral success. DOI: https://doi.org/10.1177/0267323119861875
Habermas J. (1996), Between Facts and Norms: Contributions to a Discourse Theory of Law and Democracy, MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/1564.001.0001
Hansen J. M. (2016), Mobilization, Participation, and Political Change, “European Journal of Political Research”, 55(1), pp. 1–18.
Leszczuk-Fiedziukiewicz A. (2019), Czy hejt i mowa nienawiści staną się normą? Społeczne uwarunkowania zachowań dewiacyjnych w Internecie, “Media – Kultura – Komunikacja Społeczna”, 3(14), pp. 99–117. DOI: https://doi.org/10.31648/mkks.2867
Pariser E. (2011), The Filter Bubble: What the Internet Is Hiding from You, Penguin Press. DOI: https://doi.org/10.3139/9783446431164
Pawlak P. (2016), Charakter dyskusji politycznej na portalach informacyjnych. Studium przypadku, “Studia Europaea Gnesnensia”, 13, pp. 201–224. DOI: https://doi.org/10.14746//seg.2016.13.11
Pawlak P. (2024), Wyzwania dla mediów społecznościowych w kontekście rosyjskiej dezinformacji, “Studia Europaea Gnesnensia”, 26, pp. 145–160. DOI: https://doi.org/10.14746/seg.2024.26.6
Phillips W. (2018), The Oxygen of Amplification: Better Practices for Reporting on Extremists, Antagonists, and Manipulators, Data & Society Research Institute, https://datasociety.net/library/oxygen-of-amplification/.
Piwnik (2025), X (dawniej Twitter) – poznaj historię platformy, https://icomseo.pl/blog/%f0%9d%95%8f-dawniej-twitter-poznaj-historie-platformy/, 2.05.2025.
Przeworski A. (2019), Crises of Democracy, Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108671019
Poważne kłopoty Elona Muska. Chcą nałożyć potężną grzywnę na X (2025), “Business Insider”, https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/elon-musk-moze-miec-powazny-problem-ue-chce-nalozyc-wielka-grzywne-na-x/sbcklew, 17.04.2025.
Roguski A. (b.d.), Kim jest influencer? Ile kosztuje współpraca z influencerami?, Whysosocial, https://www.whysosocial.pl/kim-jest-lider-opinii-trendsetter-i-influencer/, 14.01.2025.
Skotnicka S. (2019), Zjawisko hejtu w dyskursie publicznym, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, pp. 79–86.
Soroka S., Daku M., Hiaeshutter-Rice D., Guggenheim L., Pasek J. (2018), Negativity and Positivity Biases in Economic News Coverage: Traditional Versus Social Media, “Communication Research”, 45(7), pp. 1075–1096. DOI: https://doi.org/10.1177/0093650217725870
Sunstein C. R. (2001), Republic.com, Princeton University Press.
Sztabiński P. (red.) (2016), Polska–Europa. Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego 2002–2015, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Tufekci Z. (2015), Algorithmic Harms Beyond Facebook and Google: Emergent Challenges of Computational Agency, “Colorado Technology Law Journal”, 13(2), pp. 203–218, https://ctlj.colorado.edu/?p=194.
Woźniak M. (2023), Popkulturyzacja polityki i polityzacja popkultury. Na przykładzie dyskursu politycznego w Polsce, Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego, https://dspace.uni.lodz.pl:8443/xmlui/handle/11089/47342, 9.03.2025.
Związek Pracodawców Branży Internetowej (2024), Przewodnik po DSA, https://www.iab.org.pl/przewodnik-po-dsa/, 19.12.2024.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Piotr Pawlak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.