Słowa kluczowe
rocznice historyczne
polityka historyczna
Polska
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony miejscu wydarzeń sprzed 1918 r. w polskiej polityce historycznej w latach 2015–2025. W ramach przeprowadzonych badań zanalizowano działania podejmowane przez państwo polskie oraz parlamentarne partie polityczne w zakresie upamiętnienia wydarzeń z dawnej historii Polski, umiejscawiając je w szerszym kontekście polityk historycznych prowadzonych w omawianym okresie. Ważnym elementem jest analiza bazy danych obejmująca wpisy o tematyce historycznej publikowane na profilach partii na portalu Facebook w latach 2019–2023. Przeprowadzone badania wykazały niskie znaczenie wydarzeń sprzed 1918 r. zarówno w sferze instytucjonalnej, prawnej jak i w zakresie narracji kreowanych za pośrednictwem mediów społecznościowych.
Finansowanie
Artykuł prezentuje wyniki projektu Narracje historyczne polskich partii politycznych w mediach społecznościowych w latach 2019–2023 finansowanym w ramach programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza, konkurs nr 154 (ADVANCEDBestStudentGRANT, IV edycja).
Bibliografia
Benzécri J.-P. (1977), El análisis de correspondencias, „Cahiers de l’analyse des données”, nr 2 (2), s. 125-142.
Benzécri J.-P. (1991), Typologie de textes grecs d'après les occurrences des formes des mots outils, „Cahiers de l’analyse des données”, nr 16 (1), s. 61-86.
Bourdieu P. (1984), Distinction. A Social Critique of the Judgement of Taste, Cambridge.
Bouvier B., Schneider M. (2008), Geschichtspolitik und demokratische Kultur: Bilanz und Perspektiven, Bonn.
Braun G. (2021), Kto nam zrobił powstanie styczniowe? Prawdziwi sprawcy są inni niż myślisz, YouTube.com, 22 stycznia 2021, https://www.youtube.com/watch?v=1cKap_TUnX4, 29.08.2025.
CBOS (2016), Komunikat z badań nr 56/2016, Warszawa.
Dzieje.pl (2016), Rada IPN: projekt noweli ustawy o IPN ogranicza jego niezależność, https://dzieje.pl/aktualnosci/rada-ipn-projekt-noweli-ustawy-o-ipn-ogranicza-jego-niezaleznosc, 10.08.2025.
European Parliament resolution of 17 January 2024 on European historical consciousness, European Parliament, https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2024-0030_EN.html, 20.08.2025.
Fayyad U. M., Haussler D., Stolorz P. E. (1996), KDD for Science Data Analysis: Issues and Examples, w: KDD'96: Proceedings of the Second International Conference on Knowledge Discovery and Data Mining.
Figurski P., Słowik P. (2025), Ujawniamy. Rządowy wyciek i odwet na sygnalistce. Afera w Instytucie Pileckiego, Rp.pl, https://wiadomosci.wp.pl/ujawniamy-rzadowy-wyciek-i-odwet-na-sygnalistce-afera-w-instytucie-pileckiego-7189460703455840a, 20.08.2025.
Flieger E. (2025), Hobby horsing na 1000. rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego. Państwo konia na patyku, Rp.pl, https://www.rp.pl/opinie-polityczno-spoleczne/art42162041-estera-flieger-hobby-horsing-na-1000-rocznice-koronacji-boleslawa-chrobrego-panstwo-konia-na-patyku, 1.08.2025.
Flieger E. (2025), Tysiąclecie koronacji Chrobrego. Socjolog: „Premier Tusk poczuł, że nie wypada nic nie zrobić”, Rp.pl, https://www.rp.pl/polityka/art42107751-tysiaclecie-koronacji-chrobrego-socjolog-premier-tusk-poczul-ze-nie-wypada-nic-nie-zrobic, 2.08.2025.
Gralik D., Kartasiński K. (2025), Błędy polskiej polityki historycznej, 14 marca 2025, https://www.youtube.com/watch?v=1F3a7wUSysk, 20.08.2025.
Gralik D., Lorek M., Marzec R., Okupniczak N., Wojciechowski W. (2025), Wpisy o tematyce historycznej na profilach polskich partii politycznych na Facebooku w latach 2019-2023, https://researchportal.amu.edu.pl/info/report/UAM303c9537489046b5b2781c3a7f498d70/, 28.08.2025.
Gralik D., Trzoss A. (2021), Świadomość historyczna w mediach społecznościowych. Case study polskiej polityki historycznej, „Historyka. Studia metodologiczne”, t. 51. DOI: https://doi.org/10.24425/hsm.2021.138365
Greenacre M. (2007), Correspondence Analysis in Practice, Boca Raton. DOI: https://doi.org/10.1201/9781420011234
IDMN (2024), IDMN kończy swoją działalność. Powstaje nowa instytucja kultury – Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza, 19 czerwca 2024, https://idmn.pl/aktualnosci/idmn-konczy-swoja-dzialalnosc-powstaje-nowa-instytucja-kultury-instytut-mysli-politycznej-im-gabriela-narutowicza/, 6.08.2025.
Instytut Strat Wojennych (2022), Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945, t. 1-3, Warszawa.
ISW (2025), Władze | Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego w Warszawie, https://instytutstratwojennych.pl/strona/114-wladze, 7.08.2025.
Kącka K., Piechowiak-Lamparska J., Ratke-Majewska A. (2015), Narracje pamięci. Między polityką a historią, Toruń.
Konfederacja Korony Polskiej, Facebook.com, 10 października 2022, https://www.facebook.com/photo.php?fbid=581951563617609&set=pb.100054083116450.-2207520000&type=3, 29.08.2025.
Kowalczyk M. (2019), Polska polityka historyczna w ustawach
Kozubal M. (2025), Oddział Instytutu Pileckiego w Nowym Jorku wpadł w pułapkę. Skarbonka bez dna, Rp.pl, https://www.rp.pl/polityka/art42661271-oddzial-instytutu-pileckiego-w-nowym-jorku-wpadl-w-pulapke-skarbonka-bez-dna, 19.08.2025.
KPO dla kultury (2025), GRANTY Lista rankingowa, https://kpodlakultury.pl/granty-lista-rankingowa/, 10.08.2025.
Lewica, Facebook.com, 3 grudnia 2020, https://www.facebook.com/photo/?fbid=3610824365648555&set=a.139210842809942, 29.08.2025.
Lewica, Facebook.com, 3 maja 2021, https://www.facebook.com/photo/?fbid=4024187334312254&set=a.139210842809942, 29.08.2025.
Malicki K., Wilk S., Żuk I. (2023), Edukacja dla pamięci. Przekaz wiedzy historycznej w kontekście postaw Polaków wobec ich przeszłości, Warszawa.
Money.pl (2024), Oszczędności w budżecie. Cięcia w IPN oraz KRRiT, https://www.money.pl/gospodarka/oszczednosci-w-budzecie-ciecia-w-ipn-oraz-krrit-6985685729618592a.html, 11.08.2025.
Monitor Polski, poz. 1126, Warszawa, 3 grudnia 2021 r.
Olejarczyk P. (2023), Facebook zdejmuje bana z Konfederacji. Partia: a co z TVP?, https://wiadomosci.onet.pl/kraj/konfederacja-facebook-zdejmuje-bana-z-konfederacji/9zwwv5t, 29.08.2025.
Program Prawa i Sprawiedliwości 2014, Warszawa.
Ruchniewicz. K. (2018), Polityka Historyczna, w: Historia w przestrzeni publicznej, red. J. Wojdon, Warszawa.
Schmid H. (2009), Vom publizistischen Kampfbegriff zum Forschungskonzept. Zur Historisierung der Kategorie „Geschichtspolitik“, w: Geschichtspolitik und kollektives Gedächtnis. Erinnerungskulturen in Theorie und Praxis, red. H. Schmid, Göttingen.
Secler B. (2022), Uchwały rocznicowe Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. O ich miejscu i roli w polskiej polityce pamięci po 1989 roku, Poznań.
Sejm (2015), Uroczyste Zgromadzenie Narodowe z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski i początków Państwa Polskiego – historyczne obrady w Poznaniu, 15 kwietnia 2016, https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/komunikat.xsp?documentId=86CB4601CFE11D1FC1257F960048D028, 5.08.2025.
Sejm (2022), Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.sejm.gov.pl/prawo/regulamin/regsejm.htm, 3.08.2025.
Shennan S. (1997), Quantifying Archaeology, Edinburgh.
Starzewski Ł. (2019), TK: przepisy ustawy o IPN o „ukraińskich nacjonalistach” – niekonstytucyjne, BIP RPO, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/tk-przepisy-ustawy-o-ipn-o-%E2%80%9Eukrainskich-nacjonalistach%E2%80%9D-niekonstytucyjne, 9.08.2025.
Suwerenna Polska, Facebook.com, 14 kwietnia 2021, https://www.facebook.com/SuwerennaPolskaPL/posts/pfbid0m9uzX1fnzRhpVrfp5RcEHZcFZG2CJw1XJEs2QGuVFSeJkHUJPQuhh3LjkjTaL8Qpl?rdid=S2bGNw1ldp0LoBu4#, 29.08.2025.
Szczepańska A. (2025), Cisza nad milenium Korony, czyli po co nam Polska, Historia Do Rzeczy, https://historia.dorzeczy.pl/sredniowiecze/708843/w-1000-rocznice-koronacji-chrobrego-po-co-nam-w-ogole-polska.html, 3.08.2025.
Ustawa z dnia 9 listopada 2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego, Lex.pl, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/instytut-solidarnosci-i-mestwa-imienia-witolda-pileckiego-18662668, 10.08.2025.
Werner W., Gralik D., Trzoss A. (2020), Media społecznościowe a funkcjonowanie wiedzy historycznej w Polsce. Raport z badań, „Przegląd Archiwalno-Historyczny”, t. VI. DOI: https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.19.013.14942
Werner W., Sypniewska N., Szymczak Z., Stachura M., Stryjakowski A., Staszak B., Trzoss A., Kleist C. (2023), Kobiety w cyfrowych strumieniach dziejów. Tematyka kobieca na polskich kanałach historycznych portalu YouTube, „Historyka. Studia Metodologiczne”, t. 53, s. 409–435. DOI: https://doi.org/10.24425/hsm.2023.147380
Werner W., Trzoss A., Gralik D. (2020), Historia i YouTube. Narracja historyczna w dobie Web 2.0, „Nauka”, nr 3/2020. DOI: https://doi.org/10.24425/nauka.2020.133740
Wieczorek A. (2025), Kontrowersje wokół pikniku 1000-lecia. Media o zaufanej firmie PO, WP.pl, https://wiadomosci.wp.pl/kontrowersje-wokol-pikniku-1000-lecia-media-o-zaufanej-firmie-po-7145909444492256a, 19.08.2025.
Wolff-Powęska A. (2007), Polskie spory o historię i pamięć. Polityka historyczna, „Przegląd Zachodni”, nr 1/2007.
Wolfrum E. (1999), Geschichtspolitik in der Bundesrepublik Deutschland. 1949-1989. Phasen und Kontroversen, w: Umkämpfe Vergangenheit. Geschichtsbilder, Erinnerung und Vergangenheitspolitik im internationalen Vergleich, red. P. Bock, E. Wolfrum, Göttingen.
Zinn H. (1970), The Politics of History, Boston.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Dawid Gralik, Wiktor Werner, Mateusz Lorek, Rafał Marzec, Nikodem Okupniczak, Wiktor Wojciechowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.