Abstrakt
Artykuł ma na celu wyjaśnienie, jakie implikacje dla niemieckiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, jej zasad, doktryn i długofalowych trendów ma reakcja Berlina na wydarzenia w Libii w 2011 r. Przedstawione zostaną dylematy Niemiec odnośnie do użycia ich wojsk w miejscach zagranicznych oraz przebieg międzynarodowych negocjacji w sprawie ustanowienia zakazu lotów nad Libią. Następnie nakreślone zostaną dwa możliwe kierunki interpretacji postawy RFN. Jedno z wyjaśnień zakłada, że działania Niemiec w 2011 r. były funkcją doraźnych interesów partii rządzących w polityce wewnętrznej. Zgodnie z drugą interpretacją, zachowanie Berlina jest elementem zmiany polityki zagranicznej i bezpieczeństwa tego państwa. Wpisuje się ono w trend porzucania przez Niemcy dotychczasowych ograniczeń ideologicznych oraz aprecjacji interesów ekonomicznych.Bibliografia
An der Seite Ägyptens, 24.02.2011, strona Ministerstwa Spraw Zagranicznych RFN, http://www.auswaertigesamt.de/DE/AAmt/BM-Reisen/2011/02-EGY/110224-EGY-node.html, 6.06.2013.
Ash T. G., France plays hawk, Germany demurs. Libya has exposed Europe ’s fault lines, „The Guardian”, 24.03.2011.
Bower E., Germany’s Libya policy reveals a nation in transition, „Deutsche Welle”, 12.09.2011, http://www.dw.de/germanys-libya-policy-reveals-a-nation-in-transition/a-15367751-1, 6.06.2013.
Brössler D., Deutschland an der Seite von Diktatoren, „Süddeutsche Zeitung”, 20.03.2011.
Dempsey J., Erlanger S., Germany Steps Away From European Unity, „The New York Times”, 23.03.2011, http://www.nytimes.com/2011/03/24/world/europe/24germany.html7pagewanted=all&_r=0, 6.06.2013.
Frieda N., Schröders Amerika, „Süddeutsche Zeitung”, 18.04.2005.
Gotkowska J. (2011), Koniec z przymusowym zaangażowaniem. Emancypacja niemieckiej polityki bezpieczeństwa, „Komentarze OSW”, nr 57.
Gotkowska J. (2011a), Stanowisko RFN wobec kryzysu w Libii funkcją niemieckiej polityki wewnętrznej, „Best OSW”, 23.03.2011, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/best/2011-03-23/ stanowisko-rfn-wobec-kryzysu-w-libii-funkcja-niemieckiej-polityki-wewnetr, 6.06.2013.
Gougeon J.-P. (2011), Niemcy XXI wieku, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa.
Gräslin J. (2011), Die Libyen-Connection der EADS, „FF”, nr 3.
Grimmer T., Pawlak A., Sytuacja w Libii i szczyt w Paryżu, „Deutsche Welle”, 19.03.2011, http://www.dw.de/sytuacja-w-libii-i-szczyt-w-pary%C5%BCu/a-14924922, 6.06.2013.
Herf J., Berlin Ghosts. Why Germany was against the Libya intervention, „The New Republic”, 24.03.2011, http://www.tnr.com/article/world/85702/germany-libya-intervention-qaddafi-merkel#, 6.06.2013
Herzinger R., Nichts dazugelernt, „Die Welt”, 18.03.2011.
Jarecka A., Ataki zbrojne na Libię koordynowane z Niemiec, „Deutsche Welle”, 20.03.2011, http://www.dw.de/ataki-zbrojne-na-libi%C4%99-koordynowane-z-niemiec/a-14926004,
06.2013.
Kaim M. (2007), Deutsche Auslandseinsätze in der Multilateralismusfalle?, w: S. Mair, Auslandseinsätze der Bundeswehr, „SWP-Studie”, wrzesień.
Katsioulis Ch. (2011), Die deutsche Aussen- und Sicherheitspolitik nach der Intervention in Libyen, „Internationale Politik”, nr 4.
Kwiatkowska-Drożdż A. (2011), Deficyt surowców naturalnych - implikacje dla niemieckiej polityki, „Komentarze OSW”, 8.02.
Major K., Mölling Ch. (2010), EU-Battlegroups. Bilanz und Optionen zur Weiterentwicklung europäischer Krisenreaktionskräfte, „SWP-Studie”, sierpień.
Malinowski K. (2009), Przemiany niemieckiej polityki bezpieczeństwa 1990-2005, Instytut Zachodni, Poznań.
Maull H. (1997), Zivilmacht Bundesrepublik Deutschland. Vierzehn Thesen fü r eine neue deutsche Aussenpolitik, w: D. Senghaas, Frieden machen, Suhrkamp, Berlin.
Maull H. (2001), Germany’s Foreign Policy, Post-Kosovo: „Still a Civilian Power”?, w: S. Harnisch,
H. Maull, Germany - Still a Civilian Power? The Foreign Policy o f the Berlin Republic, DIAS, Manchester.
Miskimmon A. (2007), Germany and the Common Foreign and Security Policy o f the European Union. Between Europeanisation and National Adaptation, Palgrave Macmillan, New York.
Niemcy marginalizowane?, „Best OSW”, biuletyn Ośrodka Studiów Wschodnich, 1.06.2011, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/best/2011-06-01/niemcy-marginalizowane, 6.06.2013.
Pawlak A., Przewodniczący Bundestagu o postawie Niemiec wobec interwencji w Libii: Rozumiem naszych krytyków, „Deutsche Welle” , 21.03.2011, http://www.dw.de/przewodnicz%C4%85cy-bundestagu-o-postawie-niemiec-wobec-interwencji-w-libii-rozumiem-naszych-krytyk%C3%B3w/a-14926209, 6.06.2013.
Pięciak W. (2000), Niemcy. Droga do normalności, Wydawnictwo Więź, Warszawa.
Regierungserklärung durch Bundesaußenminster Westerwelle vor dem Deutschen Bundestag zum Umbruch in der arabischen Welt, 16.03.2011, http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Infoservice/Presse/Reden/2011/110316_BM_BT_arab_Welt.html, 6.06.2013.
Risse T. (2007), Deutsche Identität und Außenpolitik, w: Handbuch zur deutschen Außenpolitik, red. G. Hellmann, S. Schmidt, R. Wolf, VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden.
Rühl L. (2011), Deutschland und der Libyenkrieg, „Zeitschrift für Außen- und Sicherheitspolitik”, nr 4.
Schmale H., Kritik am deutschen Sonderweg, „Berliner Zeitung”, 21.03.2011.
„Schon ein Erfolg”, „Die Zeit”, 4.11.2011, http://www.zeit.de/2011/45/Interview-Rasmussen, 6.06.2013.
Werenfels I. (2009), Maghreb, w: Deutsche Nah- Mittelost- und Nordafrikapolitik. Interessen, Strategien, Hanlungsoptionen, red. G. Steinberg, „SWP-Studien” nr 15, maj.
Westerwelle: Niemcy nie są osamotnione w sprawie Libii, „Rzeczpospolita”, 20.03.2011, http://www.rp.pl/artykul/629622.html, 6.06.2013.