Abstrakt
The material scope of the analysis presented in this paper refers to special powers held by the Polish special services with respect to the surveillance of foreign nationals in connection with terrorist threats and terrorist offenses. This paper connects the issue of anti-terrorist measures with the assessment of the effectiveness of the Polish special services and with the assessment of potential social costs, which are related to the increase in the powers held by these services in the field of surveillance of Polish citizens and foreign nationals. The analysis of the powers of the special services focuses on the powers of one of the counterintelligence services, i.e. theInternal Security Agency (Polish: ABW).The purpose of this paper is to indicate the consequences of the introduction of legal changes concerning the powers held by the special services in the scope of applying particular types ofsurveillance activities (operational-and-intelligence activities). It poses the following research questions: (1) To what extent can mechanisms in Polish law influence the effectiveness of combating terrorism by the Polish special services? (2) To what extent can mechanisms in Polish law in the field of combating terrorism violate the rights and freedoms of Polish citizens andforeign nationals? In order to answer the research questions, the activities and powers of Polish special services were analyzed from a legal and institutional point of view. On the other hand,to analyze legal regulations related to surveillance, the author applied a dogmatic and doctrinal interpretation and a pro-constitutional interpretation of the provisions of criminal law.Bibliografia
Attorney General’s information on the petitions concerned with the institution of monitoring and recordingconversations, and petitions for the institution of operational control in 2016 (Document no. 530) (2017), Senate of the Republic of Poland, Warsaw.
Bożek M., Czuryk M., Karpiuk M., Kostrubiec J. (2014), Służby specjalne w strukturze władz publicznych. Zagadnienia prawnoustrojowe, Warszawa.
Brodzisz Z. (2013), Ochrona prywatności w procesie karnym – porównanie regulacji prawnych polskich i niemieckich, “Prokuratura i Prawo”, No. 4.
Bychawska-Siniarska D. (2017), Bezprawna inwigilacja narusza prywatność, http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1019628,bezprawna-inwigilacja-narusza prywatnosc.html,komentarzenajnowsze, 1 (14.12.2017).
Case of Malone v. The United Kingdom, No. 8691/79, ECtHR, Judgment, 02.08.1984.
Case of Szabó and Vissy v. Hungary, No. 37138/14, ECtHR (Fourth Section), Judgment, 12.01.2016.
Council Framework Decision (2002/475/JHA) of 13 June 2002 on combating terrorism, Official Journal of the European Communities L 164/3-7.
Czuchnowski W. (2016), Nowe ABW na tropie starego ABW. Szukają wpadek poprzedników, http://wyborcza.pl/1,75398,19636636,nowe-abw-na-tropie-starego-abw-szukaja-wpadekpoprzednikow.html (17.02.2016).
Czuchnowski W. (2017a), Najpierw sądy, potem czystka w służbach. A jesienią wielka operacja przeciw wrogom PiS, http://wyborcza.pl/7,75398,21478761,najpierw-sady-potem-czystkaw-sluzbach-a-jesienia-wielka-operacja.html (15.04.2017).
Czuchnowski W. (2017b), Specukład w PiS. Jak służby Kamińskiego i Macierewicza walczą o władzę, http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,22601603,specuklad-w-pis-jak-sluzby-kaminskiegoi-macierewicza.html (10.12.2017).
Czuchnowski W. (2017c), W półtora roku z kaprala na pułkownika. Szef ABW awansował o 14 stopni w 18 miesięcy, http://wyborcza.pl/7,75398,22079127,w-poltora-roku z-kaprala-na-pulkownika-szef-abw-awansowal-o.html (25.07.2017).
Dukiet-Nagórska T. (2010), Zasada proporcjonalności w prawie karnym, Warszawa.
Gabriel-Węglowski M. (2018), Działania antyterrorystyczne. Komentarz, Warszawa.
Gersdorf M. (2018a), Opinia do projektu ustawy o zmianie ustawy przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, Sąd Najwyższy, Warszawa.
Gersdorf M. (2018b), Opinia do zgłoszonego w dniu 22 marca 2017 r. przez posłów Klubu Parlamentarnego „Prawo i Sprawiedliwość” projektu „ustawy o zmianie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy z dnia 8 grudnia 2017 rokuo Sądzie Najwyższym”, Sąd Najwyższy, Warszawa.
Gierak-Onoszko J. (2016), Tajemnica? Publiczna!, „Polityka”, No. 8.
Gruszecka D. (2012), Ochrona dobra prawnego na przedpolu jego naruszenia: Analiza karnistyczna, Warszawa.
Hryniewicz E. (2012), Przestępstwa abstrakcyjnego i konkretnego zagrożenia dóbr prawnych, Warszawa.
Hryniewicz-Lach E. (2015), Kara kryminalna w świetle Konstytucji RP, Warszawa.
Jałoszewski M., Kondzińska A. (2016), Agencja bierze wszystko, „Gazeta Wyborcza”, 24.03.2016.
Kacprzak I. (2017), Przyspieszony awans szefa ABW?, http://www.rp.pl/Sluzby-mundurowe/307049890-Przyspieszony-awans-szefa-ABW.html&cid=44 template=restricted (05.07.2017).
Kacprzak I., Zawadka G. (2017), Wielkie czyszczenie w ABW, http://www.rp.pl/Sluzbymundurowe/170929071-Wielkie-czyszczenie-w-ABW.html&cid=44&template=restricted
(15.10.2017).
Korybski A., Leszczyński L. (2015), Stanowienie i stosowanie prawa. Elementy teorii, Warszawa.
Kozłowska-Kalisz (2017), Przestępstwo o charakterze terrorystycznym, in: Kodeks karny. Komentarz,
(eds.) M. Mozgowa et al., Warszawa.
Kulesza J. (2014), Zarys teorii kryminalizacji, „Prokuratura i Prawo”, No. 11–12.
Kulesza J. (2017), Problemy teorii kryminalizacji. Studium z zakres prawa karnego i konstytucyjnego, Łódź.
Makarski A. (2010), Centrum Antyterrorystyczne Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Geneza, zasady działania oraz doświadczenia po pierwszym roku funkcjonowania, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego”, No. 2.
Miłosz M. (2017), Ministerstwo Ochrony Państwa już sieje popłoch. Służby specjalne w jednym superresorcie,
http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1051456,superresort-skupiajacy-sluzbyspecjalne-grozny-dla-mon.html (19.06.2017).
Mozgowa M. et al. (eds.) (2017), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa.
Nowacki J., Tabor Z. (2016), Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa.
Obuchowicz M. (2014), Pięć lat funkcjonowania Centrum Antyterrorystycznego ABW, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego”, No. 10.
Opaliński B., Rogalski M., Szustakiewicz P. (eds.) (2017), Ustawa o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Komentarz, Warszawa.
Opinion on amendments to the Act of 25 June 2015 on the Constitutional Tribunal of Poland, adopted by the Venice Commission at its 106th Plenary Session (2016), Venice, 11–12 March 2016.
Pietrzak L. (2018), Rosyjscy szpiedzy w Polsce! Zinfiltrowali nasze służby cywilne i wojskowe, https://warszawskagazeta.pl/kraj/item/5377-rosyjscy-szpiedzy-w-polsce-zinfiltrowalinasze-
sluzby-cywilne-i-wojskowe (12.01.2018).
Pytlakowski P. (2017), Imperium inwigilacji, „Polityka”, No. 36.
Report from the Commission based on Article 11 of the Council Framework Decision of 13 June 2002 on combating terrorism {SEC(2007) 1463} (2007), Brussels, 6.11.2007 COM(2007)
final.
Rogalski M. (2017), Zarządzenie kontroli operacyjnej i zasady jej prowadzenia, in: Ustawa o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Komentarz, (eds.) B. Opaliński, M. Rogalski, P. Szustakiewicz, Warszawa.
Rok z ustawą inwigilacyjną. Co się zmieniło? Czy było się czego bać? (2017), Fundacja Panoptykon, Warszawa.
Rosicki R. (2014), Surveillance and data retention in Poland, „Public Policy and Economic Development”, No. 2.
Rosicki R. (2015), Information and anti-terrorist security of Poland. A critical analysis exemplified with the tasks and activity of the Internal Security Agency, „Studia Politologiczne”, Vol. 38.
Rosicki R. (2016), Poland’s internal security as exemplified by the tasks and activities of the Internal Security Agency in the period 2007–2015, „Przegląd Politologiczny”, No. 1.
Rosicki R. (2017), Special Services and Surveillance of Citizens In Poland (2015–2017), Working Paper, No. 1 [DOI: 10.13140/RG.2.2.18880.23042].
Rychlewska A. (2016), O gwarancyjnym modelu wykładni prokonstytucyjnej przepisów typizujących czyny zabronione pod groźbą kary, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”, No. 3.
Sąd zawiadomił prokuraturę o wyczynach oficera ABW (2017), http://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/7,35241,22269432,sad-zawiadomil-prokurature-o-wyczynach-oficera-abw.html
(23.08.2017).
Stankiewicz A. (2017a), Grzegorz Małecki: nie jesteśmy gotowi na obronę przed terrorystami, https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/grzegorz-malecki-nie-jestesmy-gotowi-na-obroneprzed-terrorystami/wc77wj9 (29.052017).
Stankiewicz A. (2017b), Superminister of Security, http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie /superminister-od-bezpieczenstwa/v7k36cl (18.03.2018).
Szuleka M., Wolny M., Szwed M. (2016), Kryzys konstytucyjny w Polsce 2015–2016, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.
Tarapata Sz. (2016), Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warszawa.
Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu,
Dz. U. 2002, Nr 74, poz. 676 ze zm. [abbrv. AoISA&FIA].
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, Dz. U. 2016, poz. 904 [abbrv.
ATA].
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, (Dz. U. 1997, Nr 88, poz. 553 ze zm. [abbrv. CC].
Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, Dz. U. 2013, poz. 1650 ze zm. [abbrv. FN].
Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim, Dz. U. 2012, poz. 161 ze zm. [abbrv.PC].
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz. U. 1997, poz. 555 ze zm.[abbrv. CCP].
Ustawa z 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2016, poz. 147).
Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 18 lutego 2016 r. (sygn. akt K 9/16).
Wronkowska S. (2005), Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań.
Wronkowska S., Ziembiński Z. (1997), Zarys teorii prawa, Poznań.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 26 kwietnia 1995 r. (sygn. akt K 11/94).
Żaczkiewicz-Zborska K. (2018), TK wydaje o połowę mniej wyroków niż w latach poprzednich, http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/tk-wydaje-o-polowe-mniej-wyrokow-niz-w-latach-poprzednich (28.03.2018).
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.