Słowa kluczowe
internalizm
eksternalizm
korelacjonizm
wielość
Jak cytować
Abstrakt
Dlaczego nie ma filozofii nauki o stosunkach międzynarodowych? Dlaczego pomimo istotnego intelektualnego i instytucjonalnego rozwoju nauki o stosunkach międzynarodowych po II wojnie światowej, nie wygenerowała ona żadnych „wielkich idei”, które wywarłyby wpływ na szeroko rozumiane nauki humanistyczne? Żadna z teorii stosunków międzynarodowych nie wskazuje jako swojego fundamentu wyjątkowych własności międzynarodowości. Żadna z tych teorii nie formułuje fundacyjnego rosz- czenia do własnego przedmiotu w nauce o stosunkach międzynarodowych na sposób w jaki robią to geografia, historia czy socjologia. Prowadzi to do przekonania, że stosunki międzynarodowe nie muszą być kształtowane przez swoiste dla nich aspekty świata społecznego i można je interpretować za pomocą idei importowanych z dyscyplin, które zajmują się badaniem właściwych dla nich aspektów. Podstawową wadą tej otwartości nauki o stosunkach międzynarodowych na inne dyscypliny jest brak namysłu nad własną „głęboką ontologią”. W tym wydaje się tkwić najważniejsza przyczyna braku filozofii nauki o stosunkach międzynarodowych. Autor realizuje w swoim tekście dwa podstawowe cele. Po pierwsze, podważa zasadność dominujących w NSM stanowisk w kwestii rozumienia międzynarodowości, które nazywa internalizmem, eksternalizmem i korelacjonizmem. Po drugie, przedstawia istotę i konsekwencje negatywnego charakteru NSM polegającego na braku filozofii dyscypliny i badaniu międzynarodowości na wzór nauk politycznych. Autor przekonuje, że zrozumienie tej „dziwnej ortodoksji” może otworzyć drogę do jej przezwyciężenia. Jej pokonanie zaś otworzyć możliwość pomyślenia ontologii NSM, czyli zarysować drogę prowadzącą do filozofii nauki o stosunkach międzynarodowych. Ostatecznie, odwołując się do propozycji J. Rosenberga, przedstawia ideę ontologii, na której można budować filozofię nauki o stosunkach międzynarodowych.
Bibliografia
Abbott A. (2001), Chaos of Disciplines, University of Chicago Press, Chicago.
Anderson P. (1974), Lineages of the Absolutist State, New Left, London.
Anievas A. (2016), History, Theory, and Contingency in the Study of Modern International Relations: The Global Transformation Revisited, “International Theory”, Vol. 8, No. 3.
Anievas A., Matin K. (2016), Historical Sociology, World History and the ‘Problematic of the International’, in: Historical Sociology and World History. Uneven and Combined Development over the Longue Durée, (eds.) A. Anievas, K. Matin, London–New York.
Bryant L., Srnicek N., Harman G. (2011), Towards a Speculative Philosophy, in: The Speculative Turn: Continental Materialism and Realism, (eds.) L. Bryant, N. Srnicek, G. Harman, Melbourne.
Bull H. (1966), Society and Anarchy in International Relations, in: In Diplomatic Investigations, (eds.) H. Butterfield, M. Wight, London.
Bull H., Watson A. (eds.), (1984), The Expansion of International Society, Clarendon Press, Oxford.
Buzan B., Little R. (2000), International Systems in World History. Remaking the Study of International Relations, Oxford.
Buzan B., Little R. (2001), Why International Relations has Failed as an Intellectual Project and What to do About it, “Millennium: Journal of International Studies”, Vol. 30, No. 1.
Buzan B., Lawson G. (2015), The Global Transformation. History, Modernity and the Making of International Relations, Cambridge.
Carr E. H. [1946, (1939)], The Twenty Years’ Crisis 1919–1939. An Introduction to the Study of International Relations, London.
Guzzini S. (1998), Realism in International Relations and International Political Economy. The Continuing Story of a Death Foretold, London–New York.
Harman Graham (2011), Quentin Meillassoux. Philosophy in the Making, Edinburgh.
Jouvenel B. de (1955), De la souveraineté. A la Recherche Du Bien Politique, Paris.
Keohane R. O. (1988), International Institutions: Two Approaches, “International Studies Quarterly”, Vol. 32, No. 4.
Kincaid H. (ed.) (2012), The Oxford Handbook of Philosophy of Social Science, New York.
Mann M. (1986), The Sources of Social Power: A History of Power from the Beginning to AD 1760, Vol. 1, Cambridge.
Mann M. (1993), The Sources of Social Power: The Rise of Classes and Nation States 1760–1914, Vol. 2, Cambridge.
Meillassoux Q. (2008), After Finitude. An Essay on the Necessity of Contingency, London.
Meillassoux Q. [2015, (2006)], Po skończoności. Esej o koniecznej przygodności, Warszawa.
Meillassoux Q. (2014), Time Without Becoming, in: Mimesis International, (ed.) A. Longo, MIM Edizioni.
Morgenthau H. J. [2010, (1948)], Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, Warszawa.
Morgenthau H. J. (1959), Theoretical Aspects of International Relations, in: Theoretical Aspects of International Relation, (ed.) W. T. R. Fox, Notre Dame.
Oren I. (2016), A Sociological Analysis of the Decline of American IR Theory, “International Studies Review”, Vol. 18, No. 4.
Poggi G. (1965), A Main Theme of Contemporary Sociological Analysis: Its Achievements and Limitations, “The British Journal of Sociology”, Vol. 16, No. 4.
Rosenberg J. (2006), Why Is There No International Historical Sociology?, “European Journal of International Relations”, Vol. 12, No. 3.
Rosenberg J. (2013), The ‘Philosophical Premises’ of Uneven and Combined Development, “Review of International Studies”, Vol. 39, No. 3.
Rosenberg J. (2016a), Uneven and Combined Development ‘The International’ in Theory and History, in: Historical Sociology and World History, (eds.) A. Anievas, K. Matin, Uneven and Combined Development over the Longue Durée, London–New York.
Rosenberg J. (2016b), International Relations in the Prison of Political Science, “International Relations”, Vol. 30, No. 2.
Rosenberg J. (2017), The Elusive International, “International Relations”, Vol. 31, No. 1.
Selby J. (2007), Engaging Foucault: Discourse, Liberal Governance and the Limits of Foucauldian IR, “International Relations”, Vol. 21, No. 3.
Tenbruck F. (1994), Internal History of Society or Universal History?, “Theory, Culture & Society”, Vol. 11, No. 1.
Verbeek B., McIntyre L. (2017), Why Is There No Philosophy of Political Science?, in: The Routledge Companion to Philosophy of Social Science, (eds.) L. McIntyre, A. Rosenberg, London–New York.
Wallerstein I. (1974–2011), The Modern World-System, Vol. 4, Berkeley.
Walker R. B. J. (1993), Inside/Outside: International Relations as Political Theory, New York.
Waltz K. N. (1979), Theory of International Politics, Reading.
Waltz K. N. (1986), Reflections on ‘Theory of International Politics’: A Response to My Critics, in: Neorealism and its Critics, (ed.) R. Keohane, New York.
Waltz K. N. (1998), Interview with Ken Waltz. Conducted by Fred Halliday and Justin Rosenberg, “Review of International Studies”, Vol. 24, No. 3.
Wendt A. (1999), Social Theory of International Politics, Cambridge.
White H. (2010), The Practical Past, “Historein”, Vol. 10.
White H. (2014), Przeszłość praktyczna, Universitas, Kraków.
Wight M. [1966, (1960)], Why Is There No International Theory?, in: Diplomatic Investigations: Essays in the Theory of International Politics, (eds.) H. Buterfield, M. Wight, London.
Wood E. M. (2002), The Origin of Capitalism, London.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.