Słowa kluczowe
Muzeum Pamięci Zaginionych Bojowników
„muzea frontowe”
Stepanakert
konflikt o Górski Karabach
Jak cytować
Abstrakt
Celem tekstu jest próba aplikacji kategorii „wartości przestrzennych”, w rozumieniu Floriana Znanieckiego i Aleksandra Wallisa, na grunt badań poświęconych praktykom komemoracyjnym na przykładzie Muzeum Poległych Żołnierzy i Muzeum Zaginionych Wojowników, zlokalizowanych w Stepanakercie – stolicy Republiki Górskiego Karabachu. Pytanie podstawowe sprowadza się do tego, jakie są wartości przestrzenne obu muzeów? Zgodnie z przyjętą hipotezą, obie instytucje stanowią syntezę praktyk muzealnych i funeralnych. Poza funkcją komemoracją, polegającą na upamiętnieniu ormiańskich ofiar konfliktu zbrojnego o Górski Karabach, służą one konstruowaniu i utrwalaniu wrogości wobec Azerbejdżanów. Ma ona charakter fundacyjny dla idei Arcach i stanowi główną implikację polityczną wartości przestrzennych reprezentowanych przez te placówki, uzasadniając nazywanie ich „muzeami frontowymi”. Do opracowania materiałów pozyskanych w wyniku badań terenowych użyto metod jakościowych, w tym głównie analizy dyskursu, która pozwoliła potraktować muzea i ich otoczenie jako archiwa, które nie są neutralne, gdyż wiążą się z władzą gromadzenia oraz władzą samych instytucji. Pomocniczo zaś użyto autoetnografii i performansu.
Bibliografia
Adamczewski P. (2012a), Górski Karabach w polityce niepodległego Azerbejdżanu, Wrocław.
Adamczewski P. (2012b), Przywództwo polityczne na poradzieckim obszarze o nieustalonym statusie. Casus Górskiego Karabachu, in: Kaukaz: mechanizmy legitymizacji i funkcjonowania elit politycznych, (ed.) T. Bodio, Vol. 7, Warszawa.
Barsoumian N. (2013), In the Name of Her Son: The Story Behind Artsakh’s Museum of Fallen Soldiers, “Armenian Weekly” of August 31, https://armenianweekly.com/2013/08/31/in-the-name-of-her-son-the-story-behind-artsakhs-museum-of-fallen-soldiers/ (January 10, 2019).
Czachor R. (2014), Abchazja, Osetia Południowa, Górski Karabach: geneza i funkcjonowanie systemów politycznych, Wrocław.
Denzin N. K. (1997), Interpretive Ethnography: Ethnographic Practices for the 21st Century, Thousand Oaks.
Flick U. (2004), Constructivism, in: A Companion to Qualitative Research, (eds.) U. Flick, E. von Kardorff, I. Steinke, London.
Foster H. (1988), Preface, in: Vision and Visuality, (ed.) H. Foster, Seattle.
Freud S. (1957), Mourning and Melancholia, in: The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Vol. 14 (1914–1916). On the History of the Psycho-Analytic Movement. Papers on Metapsychology and Other Works, London.
Grigoryan V. (2012), Interview for Humanitarian Aid Relief Trust (HART), published on February 26, https://thekarabakhconversation.wordpress.com/page/3/ (September 10, 2018).
Hall S. (1997), Introduction, in: Representation: Cultural Representations and Signifying Practices, (ed.) S. Hall, London.
Hetherington K. (2000), Museums and the Visually Impaired: the Spatial Politics of Access, “The Sociological Review”, Vol. 48 (3).
Holman-Jones S. (2009), Autoetnografia. Polityka tego, co osobiste, in: Metody badań jakościowych, (eds.) N. K. Denzin, Y. S. Lincoln, Warszawa.
Johnson-Cunningham S. (2018), Beyond Gallery Walls and Performance Halls: Five Essential Steps Museums and Other Cultural Institutions Must Take to Center People Communities, and Cultivate Effective Societal Change, “Museums & Social Issues. A Journal of Reflective Discourse”, Vol. 13, No. 1.
Kwiatkiewicz P. (2009), Azerbejdżan: ukształtowanie niepodległego państwa, Toruń.
Latour B. (2010), Splatając na nowo to, co społeczne, Kraków.
Malpas J. E. (1999), Place and Experience: A Philosophical Topography, Cambridge.
Pospiszyl K. (1991), Zygmunt Freud, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Ricoeur P. (1970), Freud and Philosophy: An Essay on Interpretation, New Haven–London.
Rose G. (2010), Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, Warszawa.
Sekula A. (1986), Reading an Archive: Photography between Labour and Capital, in: Photography/Politics: 2, (eds.) P. Holland, J. Spence, S. Watney, London.
Spry T. (2001), Performing Autoethnography: An Embodied Methodological Praxis, “Qualitative Inquiry”, No. 7.
Świętochowski T. (2006), Azerbejdżan, Warszawa.
The Union of Relatives of the Artsakh War Missing in Action Soldiers (URAWMS) (2013).
Wall T. de (2003), Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War, New York–London.
Wallis A. (1979), Informacja i gwar, Warszawa.
Wallis A. (1968), Miejsce pomnika w przestrzeni społecznej, Warszawa.
Wallis A. (1979), Obszar kulturowy, in: id. (1990), Socjologia przestrzeni, Warszawa.
Wallis A. (1983), Przestrzeń jako wartość, in: id. (1990), Socjologia przestrzeni, Warszawa.
Wallis A. (1990), Socjologia przestrzeni, (err.) E. Grabska-Wallis, M. Ofierska, Warszawa.
Wallis A. (1967), Socjologia wielkiego miasta, Warszawa.
Wallis A. (1975), Znanieckiego „Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej”, idem (1990), Socjologia przestrzeni, Warszawa.
Yunusov A. (1999), Armyano-Azerbaidzhansky Konflikt: Migratsionnye Aspekty [The Armenian-Azerbaijani conflict: Aspects of migration], in: Migratsionnaya Situatsiya v Stranakh SNG [The migration situation in CIS countries], (ed.) Zh. Zaionchovskaya, Moscow [unpublished] Unmarked.
Ziółkowski J. (1990), Posłowie, in: Wallis A. (1990), Socjologia przestrzeni, Warszawa.
Znaniecki F. (1938), Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, No. 1.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.