Słowa kluczowe
Rosja
strategia
polityka zagraniczna
bezpieczeństwo narodowe
historia
Jak cytować
Abstrakt
Kultura strategiczna staje się obecnie istotnym elementem narodowej polityki bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Przyswajając pewne współczesne wzorce, jej kultura strategiczna odzwierciedla doświadczenia historyczne zdobyte przez Imperium Rosyjskie i ZSRR. Rosja wciąż nie może odrzucić idei odzyskania statusu supermocarstwa i walki o nowe terytoria. W ten sposób można określić szereg kluczowych elementów rosyjskiej kultury strategicznej ukształtowanej w oparciu o historyczne oraz współczesne wzorce rozwojowe. Na przestrzeni dziejów Rosjanie legitymizowali decyzje i działania własnych elit rządzących. Te ostatnie z kolei, od dawna budowały i starały się zakorzenić w społeczeństwie rosyjskim patriotyzm i przywiązanie do państwa. Rosja, pielęgnując obraz swej cywilizacyjnej oraz kulturowej odrębności, rozwija własną ideę mesjanizmu, opartą na wizji realizacji wyjątkowej rosyjskiej historycznej misji dziejowej. Co więcej, do realizacji swoich globalnych zadań Rosja wykorzystuje politykę interwencji militarnych oraz naruszania suwerenności innych państw. Proces ten tłumaczony jest przez autora „wojowniczą” kulturą polityczną rosyjskich elit, która zawsze militaryzowała kulturę strategiczną Federacji Rosyjskiej. Reasumując, kultura strategiczna współczesnej Rosji jest efektem mariażu wyobrażenia rosyjskich elit o wyjątkowej pozycji Rosji oraz jej historycznego dziedzictwa ze współczesnymi uwarunkowaniami geopolitycznymi. Tymczasem zdaniem autora, aspiracje Rosji do odzyskania statusu globalnego supermocarstwa za wszelką cenę nie pozwalają na zmianę jej kultury strategicznej, utrudniając tym samym jej adaptację do zasad rządzących współczesną architekturą bezpieczeństwa w systemie międzynarodowym.
Bibliografia
Alekseeva T. A. (2012), Strategicheskaia kultura: evoliutsiia kontseptsii, “Teoreticheskaia politologiia”, No. 5 (in Russian).
Al-Rodhan N. (2015), Strategic Culture and Pragmatic National Interest, “Global Policy Journal”, July 22, https://www.globalpolicyjournal.com/blog/22/07/2015/strategic-culture-and-pragmatic-national-interest (29.03.2020).
Al-Rodhan N. (2018), Russia: Space Power and Strategic Culture – Analysis, “eurasia.review: news & analysis”, February 23, https://www.eurasiareview.com/23022018-russia-space-power-and-strategic-culture-analysis/ (29.03.2020).
Campbell D. (1998), Writing Security: United States Foreign Policy and the Politics of Identity, Minneapolis.
Chappell L. (2009), Differing Member State Approaches to the Development of the EU Battlegroup Concept: Implications for CSDP, “European Security”, Vol. 18, No. 4.
Covington S. R. (2019), Chotyry stovpy rosiiskoi stratehichnoi kultury, “MIZHNARODNYI TSENTR PROTYDII ROSIISKII PROPAHANDI”, December 5, https://www.iccrp.org/chotyry-stovpy-rosijskoyi-strategichnoyi-kultury/ (29.03.2020) (in Ukrainian).
De Vreede E. (2012), Culture, Civilization and Identity, “Polis: Political Studies”, No. 5.
Dziuba I. (2001), Ukraina – Rosiia: kontseptualni osnovy humanitarnykh vidnosyn, Kyiv (in Ukrainian).
Foucault M. (1984), Right of Death and Power over Life, in: The Foucault Reader, (ed.) P. Rabinow, London.
Gosudarstvennaia Duma Federalnogo Sobraniia RF (2020), Vladimir Putin podpisal zakon ob izmeneniiah v Konstitutsiiu, March 14, http://duma.gov.ru/news/48024/ (29.03.2020) (in Russian).
Gray C. (1981), National Styles in Strategy: The American Example, “International Security”, Vol. 6, No. 2.
Gray C. (1988), The Geopolitics of Superpower, Lexington.
Greathouse C. B. (2010), Examining the Role and Methodology of Strategic Culture, “Risk, Hazards & Crisis in Public Policy”, Vol. 1, Iss. 1.
Howard R. D. (2013), Strategic Culture: JSOU Report 13-8, Florida.
Ivanov O. (2007), Amerikanskaia strategicheskaia kultura, “Obozrevatel”, No. 1 (in Russian).
Johnston A. I. (1995), Thinking About Strategic Culture, “International Security”, Vol. 19, No. 4.
Klein Y. (1991), A Theory of Strategic Culture, “Comparative Strategy”, Vol. 10, No. 1.
Longhurst K. (2004), Germany and the Use of Force: The Evolution of German Security Policy 1990–2003, Manchester.
Metz S. (2016), A Tale of Two Strategies: Limited War in U.S. and Russian Strategic Culture, “WORLD POLITICS REVIEW”, April 5, https://www.worldpoliticsreview.com/articles/18393/a-tale-of-two-strategies-limited-war-in-u-s-and-russian-strategic-culture (29.03.2020).
Miklóssy K., Smith H. (2019), Introduction: Reviewing Strategic Culture in the Russian Neighborhood, in: Strategic Culture in Russia’s Neighborhood: Change and Continuity in an In-Between Space, (eds.) K. Miklóssy, H. Smith, London.
O Strategii natsionalnoi bezopasnosti Rossiiskoi Federatsii do 2020 goda (2009), Ukaz Prezidenta Rossiiskoi Federatsii ot 13 maia 2009 goda No. 537, “Prezident Rossii: ofitsialnyi sait”, http://kremlin.ru/supplement/424 (27.04.2021) (in Russian).
O Strategii natsionalnoi bezopasnosti Rossiiskoi Federatsii (2015), Ukaz Prezidenta Rossiiskoi Federatsii ot 31 dekabria 2015 goda No. 683, “MChS Rossii: ofitsialnyi sait”, https://www.mchs.gov.ru/dokumenty/2933 (26.04.2021) (in Russian).
Ob utverzhdenii Kontseptsii natsionalnoi bezopasnosti Rossiiskoi Federatsii (1997), Ukaz Prezidenta Rossiiskoi Federatsii ot 17 dekabria 1997 goda No. 1300, “Prezident Rossii: ofitsialnyi sait”, http://www.kremlin.ru/acts/bank/11782 (29.04.2021) (in Russian).
Putin V. V. (2007), Vystuplenie i diskussiia na Miunhenskoi konferentsii po voprosam politiki bezopasnosti, “Prezident Rossii: ofitsialnyi sait”, February 10, http://kremlin.ru/events/president/transcripts/24034 (29.03.2020) (in Russian).
Putin V. V. (2015), My prekloniaemsia pered vsemi, kto nasmert stoial za kazhduiu ulitsu, kazhdyi dom, kazhdyi rubezh Otchizny: Vystuplenie Prezidenta Rossii na parade, posviashchennom 70-letiiu Pobedy v Velikoi Otechestvennoi voine, “Prezident Rossii: ofitsialnyi sait”, May 9, http://special.kremlin.ru/events/president/transcripts/49438 (29.03.2020) (in Russian).
Rikveilis A. (2007), Strategic Culture in Latvia: Seeking, Defining and Developing, “Baltic Security & Defence Review”, No. 9.
Rykhtik M. I. (2003), Strategicheskaia kultura i novaia kontseptsiia natsionalnoi bezopasnosti SSHA, “Vestnik Nizhegorodskogo universiteta im. N. I. Lobachevskogo”, No. 1 (in Russian).
Snyder J. (1977), The Soviet Strategic Culture: Implications for Limited Nuclear Options, Santa Monica.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.