Dylemat wojny i pokoju w trendach XXI wieku (przypadek rosyjski – ukraiński)
Main Article Content
Abstrakt
W prezentowanym artykule autor pyta, w jaki sposób istota relacji między takimi państwami stosunków międzynarodowych, jak wojna i pokój, zmieniła się pod wpływem trendów XXI wieku. Wyraźnym empirycznym przykładem takiej analizy była współczesna wojna rosyjsko-ukraińska, której żywy przejaw obserwujemy w Donbasie. Ta wojna była w dużej mierze wynikiem i przejawem tych nowych trendów w stosunkach międzynarodowych zarówno na poziomie regionalnym, jak i globalnym. Przede wszystkim te trendy i ich destrukcyjne konsekwencje są typowe dla sfery bezpieczeństwa. Stąd dylemat wojny i pokoju nabiera nowego wymiaru i staje się jednym z najbardziej palących problemów teorii wojny i pokoju oraz teorii stosunków międzynarodowych.
Celem artykułu jest zrozumienie, jak istota relacji między takimi państwami stosunków międzynarodowych, jak wojna i pokój, zmieniła się pod wpływem trendów XXI wieku. Aby właściwie zbadać ten problem, wybrano obiekt, którego uderzającą manifestację widzimy na Donbasie. Pytania badawcze dotyczą zmieniającego się podejścia do rozumienia dylematu wojny i pokoju oraz natury relacji między tymi stanami stosunków międzynarodowych pod wpływem trendów XXI wieku.
Aby sprostać temu wyzwaniu badawczemu, przeprowadzono systematyczny przegląd współczesnych badań dotyczących różnych aspektów wojny i pokoju. Odpowiedzi opierają się na badaniu kryteriów określania stanu wojny i pokoju oraz uwarunkowań wpływających na dynamikę zmian w tych państwach. W badaniu wykorzystano metody dedukcyjne, analizę porównawczą, analizę polityczną i konfliktową, a także podejście neorealistyczne i neoliberalne do rozwiązywania dylematu wojny i pokoju. Artykuł opierał się na założeniu, że współczesna wojna rosyjsko-ukraińska stała się konsekwencją i manifestacją tych nowych trendów w stosunkach międzynarodowych zarówno na poziomie regionalnym, jak i globalnym. Wnioski wyciągnięte z tego badania wymagają przemyślenia konceptualnego i nowego odczytania dylematu wojny i pokoju, które stają się hybrydami. Dlatego zrozumienie nowej jakości tych hybrydowych form wojny i pokoju jest bardzo ważnym i koniecznym zadaniem. Aby go rozwiązać, konieczne jest ustalenie, jak zmieniły się parametry relacji między pokojem a wojną. Z obserwacji empirycznych wynika, że jedną z nowych cech tej relacji jest zacieranie się granic wojny i pokoju.
Cele badania opierają się na odkryciu nowej treści kategorii wojny i pokoju oraz ich współzależności w wyniku wpływu trendów XXI wieku na współczesny system stosunków międzynarodowych. Wyniki pracy opierają się na analizie współczesnych badań dotyczących różnych aspektów wojny i pokoju, a także danych empirycznych dotyczących przebiegu wojny rosyjsko-ukraińskiej. Ten artykuł zawiera przegląd aktualnych badań dotyczących różnych aspektów wojny i pokoju, identyfikuje współzależności i granice między wojną hybrydową a pokojem hybrydowym.
Autor próbował zdefiniować kryteria takiego rozróżnienia między wojną a pokojem w oparciu o neoliberalną i neorealistyczną teorię stosunków międzynarodowych. Nowością naukową tej publikacji jest wyjaśnienie przez autora metodologicznych przyczyn nierozwiązanego dylematu wojny i pokoju w obecnych trendach XXI wieku. Artykuł kończy się prognozą konsekwencji nierozwiązanego dylematu wojny i pokoju dla bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Podaje się zalecenia dotyczące możliwego rozwiązania problemu wojny i pokoju w Donbasie.
Badania przedstawione w tym artykule są próbą konceptualnego przemyślenia i ponownego odczytania dylematów wojny i pokoju, które stają się hybrydami. Artykuł znacznie poszerza wiedzę o tym, jak zmieniły się parametry relacji między pokojem a wojną.
Downloads
Article Details

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.
Bibliografia
- Ackermann A. (1999), Making peace prevail: preventing violent conflict in Macedonia, Amsterdam.
- Banasik M., Parafianowicz R. (2015), Teoria i praktyka działań hybrydowych, „Zeszyty Naukowe AON”, No. 2(99): 5–25, http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/Banasik_ZN_AON_2_2015.
- Blank St. (2015), Russia, Hybrid War and the evolution of Europe. Second Line of Defense, 14.02.2015, http://www.sldinfo.com/russia-hybrid-war-and-the-evolution-of-europe/.
- Brecher M., Harvey F. P. (1998), Conflict, Crisis and War: Cumulation, Criticism, Rejoinder, in: Conflict in World Politics: advances in the Study of Crisis, War and Peace, (eds.) F. P. Harvey, B. D. Mor, New York.
- Boulden J. (2001), Peace Enforcement: The United Nations Experience in Congo, Somalia, and Bosnia, Westport, Connecticut London, London.
- Bukkvoll Tor. (2016), Russian Special Operations Forces in the war in Ukraine – Crimea and Donbas, in: The US Army War College Quarterly, “Parameters” 46, No. 2, https://press.armywarcollege.edu/parameters/vol46/iss2/4.
- Conflict in World Politics: advances in the Study of Crisis, War and Peace (1998), (eds.) F. P. Harvey, B. D. Mor, New York.
- Copeland D. C. (2001), Economic Interdependence and War: Theory of Trade Expectations, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.
- Dickinson P. (2021), All roads lead to Ukraine in Putin`s global war, Atlantic Caunsil, Jan 5, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/all-roads-lead-to-ukraine-in-putins-global-hybrid-war/.
- Dodonov R. (2015), Crisis, War or Conflict – how Correctly to Call Events in the East of Ukraine? Skhid, No. 2 (134).
- Hopmann T. (2000), The Organization for Security and Cooperation in Europe: Its Contribution to Conflict Prevention and Resolution, in: International conflict resolution after cold war, (eds.) P. C. Stern, D. Druckman, Washington DC.
- Herman M. (1996), Intelligence Power in Peace and War, London.
- Hеrрен М. Х. Van (2014), Vojni Putina. Chechny. Gruzia. Ukraine: nezasvoeni uroki minulogo, Xаrкіv.
- Homer-Dixon T. F. (2001), Environmental Scarcities and Violent Conflict: Evidence from Cases, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge Massachusetts–London.
- Holsti K. J. (1998), Peace and War: Armed Conflicts and International Order 1648–1989, New York.
- International conflict resolution after cold war (2000), (eds.) P. C. Stern, D. Druckman, Washington DC.
- Jacobsen C. G. (2000), Searching for Peace: The Road to Transcend, (eds.) J. Galtung, C. G. Jacobsen, London–Sterling–Virginia.
- Karber Dr. Phillip A. (2015), Russia’́s Hybrid War Campaign, Implications for Ukraine & Beyond, CSIS, 1 March, Washington, http://fortunascorner.com/wp-content/uploads/2015/03/hybridwarfarebrief.
- Leech J. (2002), Asymmetric Conflict: war without death, London.
- Lewis W. H., Marks E. (1998), Search for Partners: regional organizations and peace operations, “McNair Paper”, No. 58.
- Long W. J., Brecke P. (2003), War and Reconciliation: reason and emotion in conflict resolution, London.
- Mearsheimer J. J. (2001), Back to the Future: instability in Europe after the Cold War, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.
- Miller D. (1998), The Cold War: a military history, New York.
- Nations at War: a scientific study of international conflict (1998), (eds.) D. S. Geller, J. D. Singer, Cambridge, United Kingdom.
- Nye J. S. (2004), Soft Power: The Means to Success in World Politics, “Public Affairs”, 04.05.2004.
- Owen J. M. (2001), How Liberalism Produces Democratic Peace, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.
- Paul T.V. (1994), Asymmetric Conflicts: war initiation by the weaker powers. New York – Melbourne.
- Pfersch F. R., Rohloff C. (2000), National and International Conflicts, 1945–1995: new empirical and theoretical approaches, London.
- Raine J. (2019), War or peace? Understanding the grey zone. IISS, London, https://www.iiss.org/blogs/analysis/2019/04/understanding-the-grey-zone.
- Regan P. M. (2000), Civil War and Foreign: outside intervention in intrastate conflict, Michigan Press, 2000.
- Roman Ł. (2017), O wojnie i pokoju – dylematy polemologiczne, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego – Państwowy Instytut Badawczy, http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-7cf8aad3-9b5c-48d0-b3e6-811adaf7080e/c/BITP_Vol_45_Issue_1_2017_pp.80–86.pdf.
- Rosa R. (2018), Problemy wojny w perspektywie filozoficznej, Repzytorium Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach: 33–50, https://repozytorium.uph.edu.pl/bitstream/handle/11331/2078/Problemy%20wojny%20w%20perspektywie.pdf?sequence=1.
- Temnycky M. (2020), For Ukraine, endless Putin means endless hybrid war, in: Atlantic Counsil, Mon, Aug3, 2020, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/for-ukraine-endless-putin-means-endless-hybrid-war/.
- The History and Future of Warfare: selection from professional readings in military strategy published by the StraАtegic Studies institute of the U.S. Army War College (1999), (eds.) H. H. Almound, J. A. Burger, The Hague–London–Boston.
- Theories of war and peace: an international security reader (2001), (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.
- Symonides J. (1983), Problemy pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego we współczesnym świecie, in: Wychowanie dla pokoju, (ed.) B. Suchodolski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
- Wiatr J. (1964), Socjologia wojska, Wydawnictwo MON, Warszawa.
- Arcibasov I. N., Egorov С. А. (1989), Voorujenniy conflict: pravo, politika, diplomatia, Моskva.
- Beeil L. G. (2014), Strategia nepriamich deystviy (perevod c angliyskogo), Моskva.
- Bazaluk O. (2016), Theory of War and Peace. The Geofilosophy of Europe, MFKO Publishing, Кyiv.
- Clausewitz К. (1937), О wojne, Моskva.
- Dulebova I., Kovalskyi H., Dodonova V., Biletsky V. (2018), War and peace: ways to peace in war in the Eastern Ukraine, “Skhid”, № 5(157): 59–65, https://doi.org/10.21847/1728-9343.2018.5(157).148638.
- Gareev M. (2013), Predhustvie izmeneniya v haraktere woyni, in: Voenno-provishlenniy kurjer, No. 20 (488)–22 (490), 29 (497).
- Gerasimov V. (2013), Cennost nauki v predvidenii, in: Voenno-provishlenniy kurjer, No. 8 (476).
- Filosofckiy eyciklopedicheskiy slovar (1983), (eds.) L. F. Iliychov, P. N. Fedoceev, Моsкvа.
- Hybridna wojna: in verbo et in praxis (2017), (ed.) R. O. Dodonov, Vinnica.
- Horbulin V. (2017), The World Hybrid War: Ukrainian Forefront: monograph abridged and translated from ukrainian, Kharkiv.
- Levus A. (2015), Kreml gotovitcya к novoy “russkoy vecne” nа Dombasse, Birgevoy lider, 03.03.2015, http://www.profi-forex.org/novosti-mira/novosti-sng/ukraine/entry1008247392.html.
- Макnamara R. (1988), Putem oshibok k katastrofe, Моskva.
- Markcictcko-leninckoe uchenie о wojne i armii (1984), (ed.) D. А. Volkogonov, Моskva.
- Mejdunarodnoe pravo (1994), (eds.) U. М. Коlosov, V. I. Кusnecov, Моskva.
- Мосоv С. P. (2007), Wojna ili mir – vibor sa chelovechestvom, Кyiv.
- Parahonskiy B. О., Yavorska G. М. (2019), Ontologia wojni i miru, Кyiv.
- Perepelytsia H. М. (2003), Genezis konflikiv na postkomunistichnomu prostory Evropi, Кyiv.
- Perepelytsia H. М. (2017), Ukraine – Rossia: wojna v umovah spivisnuvannia, Кyiv.
- Perepelytsia H. М. (2016), Rossiysko-ukrainskiy konflikt: hybridniy mir protiv hybrydnoy wojni, in: Sovnishnya politika Ukraine 2015: strategichni ocinki, prognozi ta prioryteti, (ed.) H. М. Perepelytsia, Кyiv.
- Politicha enciklopedia (2011), (eds.) U. А. Levinec, U. І. Shapoval, Кyiv.
- Savin L. V. (2011), Beskontaktnie i cetevie wojni. Vvedenie v koncepciy, Моskva.
- Shevtsova L. (2017), Survival in The Trumpian World, “The American Interest”, February 22, 2017, http://www.the-american-interest.com/2017/02/22/survival-in-the-trumpian-world/.
- Solovyov A. V. (2002), Polemologia, in: Voennaya enziklopedia, Vol. 6, (ed.) C. B. Ivanov, Моskva.
- Woennay doktrina Rossiyckoy Federacii (2014), https://rg.ru/2014/12/30/doktrina-dok.html.
- Woenna doktrina Ukraine (2015), Ukas Presidenta Ukraine № 555/2015, https://www.president.gov.ua/documents/5552015-19443 (16.01.2020).
- Wojna і mir, abo ukrainci-polyaki: brati/vorogi, cucidi (2012), (ed.) L. Іvshina, Кyiv.
- Zarembo K., Solodkiy S. (2021), The Evolution of Russian Hybrid Warfare: Ukraine, CEPA, January 29, https://cepa.org/the-evolution-of-russian-hybrid-warfare-ukraine/.