Dylemat wojny i pokoju w trendach XXI wieku (przypadek rosyjski – ukraiński)
PDF (English)

Słowa kluczowe

wojna
pokój
konflikt
dylemat
Donbas

Jak cytować

Perepelytsia, H. (2021). Dylemat wojny i pokoju w trendach XXI wieku (przypadek rosyjski – ukraiński). Przegląd Strategiczny, (14), 249–275. https://doi.org/10.14746/ps.2021.1.15

Abstrakt

W prezentowanym artykule autor pyta, w jaki sposób istota relacji między takimi państwami stosunków międzynarodowych, jak wojna i pokój, zmieniła się pod wpływem trendów XXI wieku. Wyraźnym empirycznym przykładem takiej analizy była współczesna wojna rosyjsko-ukraińska, której żywy przejaw obserwujemy w Donbasie. Ta wojna była w dużej mierze wynikiem i przejawem tych nowych trendów w stosunkach międzynarodowych zarówno na poziomie regionalnym, jak i globalnym. Przede wszystkim te trendy i ich destrukcyjne konsekwencje są typowe dla sfery bezpieczeństwa. Stąd dylemat wojny i pokoju nabiera nowego wymiaru i staje się jednym z najbardziej palących problemów teorii wojny i pokoju oraz teorii stosunków międzynarodowych.

Celem artykułu jest zrozumienie, jak istota relacji między takimi państwami stosunków międzynarodowych, jak wojna i pokój, zmieniła się pod wpływem trendów XXI wieku. Aby właściwie zbadać ten problem, wybrano obiekt, którego uderzającą manifestację widzimy na Donbasie. Pytania badawcze dotyczą zmieniającego się podejścia do rozumienia dylematu wojny i pokoju oraz natury relacji między tymi stanami stosunków międzynarodowych pod wpływem trendów XXI wieku.

Aby sprostać temu wyzwaniu badawczemu, przeprowadzono systematyczny przegląd współczesnych badań dotyczących różnych aspektów wojny i pokoju. Odpowiedzi opierają się na badaniu kryteriów określania stanu wojny i pokoju oraz uwarunkowań wpływających na dynamikę zmian w tych państwach. W badaniu wykorzystano metody dedukcyjne, analizę porównawczą, analizę polityczną i konfliktową, a także podejście neorealistyczne i neoliberalne do rozwiązywania dylematu wojny i pokoju. Artykuł opierał się na założeniu, że współczesna wojna rosyjsko-ukraińska stała się konsekwencją i manifestacją tych nowych trendów w stosunkach międzynarodowych zarówno na poziomie regionalnym, jak i globalnym. Wnioski wyciągnięte z tego badania wymagają przemyślenia konceptualnego i nowego odczytania dylematu wojny i pokoju, które stają się hybrydami. Dlatego zrozumienie nowej jakości tych hybrydowych form wojny i pokoju jest bardzo ważnym i koniecznym zadaniem. Aby go rozwiązać, konieczne jest ustalenie, jak zmieniły się parametry relacji między pokojem a wojną. Z obserwacji empirycznych wynika, że jedną z nowych cech tej relacji jest zacieranie się granic wojny i pokoju.

Cele badania opierają się na odkryciu nowej treści kategorii wojny i pokoju oraz ich współzależności w wyniku wpływu trendów XXI wieku na współczesny system stosunków międzynarodowych. Wyniki pracy opierają się na analizie współczesnych badań dotyczących różnych aspektów wojny i pokoju, a także danych empirycznych dotyczących przebiegu wojny rosyjsko-ukraińskiej. Ten artykuł zawiera przegląd aktualnych badań dotyczących różnych aspektów wojny i pokoju, identyfikuje współzależności i granice między wojną hybrydową a pokojem hybrydowym.

Autor próbował zdefiniować kryteria takiego rozróżnienia między wojną a pokojem w oparciu o neoliberalną i neorealistyczną teorię stosunków międzynarodowych. Nowością naukową tej publikacji jest wyjaśnienie przez autora metodologicznych przyczyn nierozwiązanego dylematu wojny i pokoju w obecnych trendach XXI wieku. Artykuł kończy się prognozą konsekwencji nierozwiązanego dylematu wojny i pokoju dla bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Podaje się zalecenia dotyczące możliwego rozwiązania problemu wojny i pokoju w Donbasie.

Badania przedstawione w tym artykule są próbą konceptualnego przemyślenia i ponownego odczytania dylematów wojny i pokoju, które stają się hybrydami. Artykuł znacznie poszerza wiedzę o tym, jak zmieniły się parametry relacji między pokojem a wojną.

https://doi.org/10.14746/ps.2021.1.15
PDF (English)

Bibliografia

Ackermann A. (1999), Making peace prevail: preventing violent conflict in Macedonia, Amsterdam.

Banasik M., Parafianowicz R. (2015), Teoria i praktyka działań hybrydowych, „Zeszyty Naukowe AON”, No. 2(99): 5–25, http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/Banasik_ZN_AON_2_2015.

Blank St. (2015), Russia, Hybrid War and the evolution of Europe. Second Line of Defense, 14.02.2015, http://www.sldinfo.com/russia-hybrid-war-and-the-evolution-of-europe/.

Brecher M., Harvey F. P. (1998), Conflict, Crisis and War: Cumulation, Criticism, Rejoinder, in: Conflict in World Politics: advances in the Study of Crisis, War and Peace, (eds.) F. P. Harvey, B. D. Mor, New York.

Boulden J. (2001), Peace Enforcement: The United Nations Experience in Congo, Somalia, and Bosnia, Westport, Connecticut London, London.

Bukkvoll Tor. (2016), Russian Special Operations Forces in the war in Ukraine – Crimea and Donbas, in: The US Army War College Quarterly, “Parameters” 46, No. 2, https://press.armywarcollege.edu/parameters/vol46/iss2/4.

Conflict in World Politics: advances in the Study of Crisis, War and Peace (1998), (eds.) F. P. Harvey, B. D. Mor, New York.

Copeland D. C. (2001), Economic Interdependence and War: Theory of Trade Expectations, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.

Dickinson P. (2021), All roads lead to Ukraine in Putin`s global war, Atlantic Caunsil, Jan 5, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/all-roads-lead-to-ukraine-in-putins-global-hybrid-war/.

Dodonov R. (2015), Crisis, War or Conflict – how Correctly to Call Events in the East of Ukraine? Skhid, No. 2 (134).

Hopmann T. (2000), The Organization for Security and Cooperation in Europe: Its Contribution to Conflict Prevention and Resolution, in: International conflict resolution after cold war, (eds.) P. C. Stern, D. Druckman, Washington DC.

Herman M. (1996), Intelligence Power in Peace and War, London.

Hеrрен М. Х. Van (2014), Vojni Putina. Chechny. Gruzia. Ukraine: nezasvoeni uroki minulogo, Xаrкіv.

Homer-Dixon T. F. (2001), Environmental Scarcities and Violent Conflict: Evidence from Cases, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge Massachusetts–London.

Holsti K. J. (1998), Peace and War: Armed Conflicts and International Order 1648–1989, New York.

International conflict resolution after cold war (2000), (eds.) P. C. Stern, D. Druckman, Washington DC.

Jacobsen C. G. (2000), Searching for Peace: The Road to Transcend, (eds.) J. Galtung, C. G. Jacobsen, London–Sterling–Virginia.

Karber Dr. Phillip A. (2015), Russia’́s Hybrid War Campaign, Implications for Ukraine & Beyond, CSIS, 1 March, Washington, http://fortunascorner.com/wp-content/uploads/2015/03/hybridwarfarebrief.

Leech J. (2002), Asymmetric Conflict: war without death, London.

Lewis W. H., Marks E. (1998), Search for Partners: regional organizations and peace operations, “McNair Paper”, No. 58.

Long W. J., Brecke P. (2003), War and Reconciliation: reason and emotion in conflict resolution, London.

Mearsheimer J. J. (2001), Back to the Future: instability in Europe after the Cold War, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.

Miller D. (1998), The Cold War: a military history, New York.

Nations at War: a scientific study of international conflict (1998), (eds.) D. S. Geller, J. D. Singer, Cambridge, United Kingdom.

Nye J. S. (2004), Soft Power: The Means to Success in World Politics, “Public Affairs”, 04.05.2004.

Owen J. M. (2001), How Liberalism Produces Democratic Peace, in: Theories of war and peace: an international security reader, (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.

Paul T.V. (1994), Asymmetric Conflicts: war initiation by the weaker powers. New York – Melbourne.

Pfersch F. R., Rohloff C. (2000), National and International Conflicts, 1945–1995: new empirical and theoretical approaches, London.

Raine J. (2019), War or peace? Understanding the grey zone. IISS, London, https://www.iiss.org/blogs/analysis/2019/04/understanding-the-grey-zone.

Regan P. M. (2000), Civil War and Foreign: outside intervention in intrastate conflict, Michigan Press, 2000.

Roman Ł. (2017), O wojnie i pokoju – dylematy polemologiczne, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego – Państwowy Instytut Badawczy, http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-7cf8aad3-9b5c-48d0-b3e6-811adaf7080e/c/BITP_Vol_45_Issue_1_2017_pp.80–86.pdf.

Rosa R. (2018), Problemy wojny w perspektywie filozoficznej, Repzytorium Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach: 33–50, https://repozytorium.uph.edu.pl/bitstream/handle/11331/2078/Problemy%20wojny%20w%20perspektywie.pdf?sequence=1.

Temnycky M. (2020), For Ukraine, endless Putin means endless hybrid war, in: Atlantic Counsil, Mon, Aug3, 2020, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/for-ukraine-endless-putin-means-endless-hybrid-war/.

The History and Future of Warfare: selection from professional readings in military strategy published by the StraАtegic Studies institute of the U.S. Army War College (1999), (eds.) H. H. Almound, J. A. Burger, The Hague–London–Boston.

Theories of war and peace: an international security reader (2001), (eds.) M. E. Brown, R. Owen, Cote Jr. … (et al.), Cambridge, Massachusetts–London.

Symonides J. (1983), Problemy pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego we współczesnym świecie, in: Wychowanie dla pokoju, (ed.) B. Suchodolski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Wiatr J. (1964), Socjologia wojska, Wydawnictwo MON, Warszawa.

Arcibasov I. N., Egorov С. А. (1989), Voorujenniy conflict: pravo, politika, diplomatia, Моskva.

Beeil L. G. (2014), Strategia nepriamich deystviy (perevod c angliyskogo), Моskva.

Bazaluk O. (2016), Theory of War and Peace. The Geofilosophy of Europe, MFKO Publishing, Кyiv.

Clausewitz К. (1937), О wojne, Моskva.

Dulebova I., Kovalskyi H., Dodonova V., Biletsky V. (2018), War and peace: ways to peace in war in the Eastern Ukraine, “Skhid”, № 5(157): 59–65, https://doi.org/10.21847/1728-9343.2018.5(157).148638.

Gareev M. (2013), Predhustvie izmeneniya v haraktere woyni, in: Voenno-provishlenniy kurjer, No. 20 (488)–22 (490), 29 (497).

Gerasimov V. (2013), Cennost nauki v predvidenii, in: Voenno-provishlenniy kurjer, No. 8 (476).

Filosofckiy eyciklopedicheskiy slovar (1983), (eds.) L. F. Iliychov, P. N. Fedoceev, Моsкvа.

Hybridna wojna: in verbo et in praxis (2017), (ed.) R. O. Dodonov, Vinnica.

Horbulin V. (2017), The World Hybrid War: Ukrainian Forefront: monograph abridged and translated from ukrainian, Kharkiv.

Levus A. (2015), Kreml gotovitcya к novoy “russkoy vecne” nа Dombasse, Birgevoy lider, 03.03.2015, http://www.profi-forex.org/novosti-mira/novosti-sng/ukraine/entry1008247392.html.

Макnamara R. (1988), Putem oshibok k katastrofe, Моskva.

Markcictcko-leninckoe uchenie о wojne i armii (1984), (ed.) D. А. Volkogonov, Моskva.

Mejdunarodnoe pravo (1994), (eds.) U. М. Коlosov, V. I. Кusnecov, Моskva.

Мосоv С. P. (2007), Wojna ili mir – vibor sa chelovechestvom, Кyiv.

Parahonskiy B. О., Yavorska G. М. (2019), Ontologia wojni i miru, Кyiv.

Perepelytsia H. М. (2003), Genezis konflikiv na postkomunistichnomu prostory Evropi, Кyiv.

Perepelytsia H. М. (2017), Ukraine – Rossia: wojna v umovah spivisnuvannia, Кyiv.

Perepelytsia H. М. (2016), Rossiysko-ukrainskiy konflikt: hybridniy mir protiv hybrydnoy wojni, in: Sovnishnya politika Ukraine 2015: strategichni ocinki, prognozi ta prioryteti, (ed.) H. М. Perepelytsia, Кyiv.

Politicha enciklopedia (2011), (eds.) U. А. Levinec, U. І. Shapoval, Кyiv.

Savin L. V. (2011), Beskontaktnie i cetevie wojni. Vvedenie v koncepciy, Моskva.

Shevtsova L. (2017), Survival in The Trumpian World, “The American Interest”, February 22, 2017, http://www.the-american-interest.com/2017/02/22/survival-in-the-trumpian-world/.

Solovyov A. V. (2002), Polemologia, in: Voennaya enziklopedia, Vol. 6, (ed.) C. B. Ivanov, Моskva.

Woennay doktrina Rossiyckoy Federacii (2014), https://rg.ru/2014/12/30/doktrina-dok.html.

Woenna doktrina Ukraine (2015), Ukas Presidenta Ukraine № 555/2015, https://www.president.gov.ua/documents/5552015-19443 (16.01.2020).

Wojna і mir, abo ukrainci-polyaki: brati/vorogi, cucidi (2012), (ed.) L. Іvshina, Кyiv.

Zarembo K., Solodkiy S. (2021), The Evolution of Russian Hybrid Warfare: Ukraine, CEPA, January 29, https://cepa.org/the-evolution-of-russian-hybrid-warfare-ukraine/.