Abstrakt
Celem przeprowadzonych badań było ukazanie i analiza mechanizmów ochrony praw mniejszości narodowych (na przykładzie mniejszości ukraińskiej) w województwie warmińsko-mazurskim, wchodzącym w skład terytorium Polski. Jako hipotezę badawczą przyjęto stwierdzenie, że w praktyce ochrona praw mniejszości narodowych na poziomie województwa warmińsko-mazurskiego jest modelowa, a tym samym może być realizowana także w innych województwach w Polsce, a nawet w innych państwach, w których istnieją problemy związane z ochroną mniejszości narodowych i etnicznych. Główne problemy badawcze zawierały się w pytaniach o to: jak jest rozmieszczonа w badanym województwie mniejszość ukraińska?; jakie są w badanym regionie Polski instytucje państwowe i samorządowe działające na rzecz mniejszości narodowych?; jaką działalność przejawiają te instytucje na rzecz równego traktowania mniejszości narodowych i zagwarantowania ich praw? jak te działania oceniają przedstawiciele organizacji mniejszości ukraińskiej? Wiodącą metodą badawczą była metoda instytucjonalno-prawna, а także zastosowano ankietę i wywiad fokusowy. W wyniku badań potwierdzono hipotezę badawczą. Okazało się, że w województwie warmińsko-mazurskim stworzono efektywny, instytucjonalny klimat dla rozwoju mniejszości narodowych, w tym ukraińskiej. Stało się to możliwe dzięki działalności jedynego w Polsce pełnomocnika marszałka województwa do spraw mniejszości narodowych i również jedynej w Polsce Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych sejmiku tegoż województwa.
Bibliografia
Astramowicz-Leyk T. (2002), Europejskie standardy prawa mniejszości narodowych do edukacji a praktyka w regionie Warmii i Mazur, in: Unifikacja i Różnicowanie się współczesnej Europy, (eds.) B. Fijałkowska, A. Żukowski, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Astramowicz-Leyk T. (2016), Działania samorządu województwa Warmińsko-Mazurskiego na rzecz równego traktowania mniejszości narodowych, 15 sierpnia 2016, http://paperroom.ipsa.org/papers/paper_64775.pdf (06.07.2019).
Czetyrba-Piszczako M. (2015), Tożsamość kulturowa i identyfikacja językowa Ukraińców Warmii i Mazur, „The Central European Journal of Social Sciences and Humanities”, No. 15: 543–557.
Dane dotyczące nauczania osób z mniejszości narodowych za lata 2014/2015, Warmińsko-Mazurskie Kuratorium Oświaty w Olsztynie, https://www.ko.olsztyn.pl/ (18.07.2019).
Domagała B. (2009), Ukraińcy na Warmii i Mazurach. Studium procesów asymilacji, Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego, Olsztyn.
Drozd R., Halczak B. (2010), Dzieje Ukraińców w Polsce w latach 1921–1989, TYRSA, Warszawa.
Dziennik Ustaw (1991), Nr 95, poz. 425 z późn. zm., http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19910950425 (11.07.2019).
Dziennik Ustaw (2005), Nr 17, poz. 14, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/ByYear.xsp?type=WDU&year=2005&vol=17 (21.06.2019).
Halczak B. (2010), Ukraińcy (po 1989 r.), in: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, (eds.) S. Dudra, B. Nitschke, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków: 113–127.
Informacja Pełnomocnika Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 10 maja 2016 r., http://olsztyn.uw.gov.pl/index.php?lang=pl (28.07.2019).
Janusz G. (1994), Raport o sytuacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.
Janusz G. (1998), Prawa mniejszości narodowych, etnicznych i językowych, Szkoła Praw Człowieka, Teksty wykładów, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.
Janusz G. (2001), Regulacje prawne dotyczące ochrony mniejszości narodowych w Polsce, in: Status prawny mniejszości narodowych w Polsce w świetle Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych, Materiały z konferencji, Warszawa, 23–24 październik 2000, (eds.) S. Łodziński, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa: 115–134.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997), Dz. U. 1997, Nr 78 poz. 483, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970780483 (03.09.2019).
Łodziński S. (1998), Przekroczyć własny cień. Prawne, instytucjonalne oraz społeczne aspekty polityki państwa polskiego wobec mniejszości narodowych w latach 1989–1997, in: Mniejszości narodowe w Polsce. Praktyka po 1989 roku, (eds.) B. Berdychowska, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Pismo Warmińsko-Mazurskiego Kuratora Oświaty z dnia 21 maja 2019 r., https://www.ko.olsztyn.pl/2019/05/21/zarzadzenie-nr-21-warminsko-mazurskiego-kuratora-oswiaty-z-dnia-21-maja-2019-r/ (13.06.2019).
Podrucka P., Szkoła J. (2011), Ukraińcy jako diaspora i mniejszość narodowa w Polsce – ujęcie retrospektywne i współczesne, „Zeszyty naukowe ruchu studenckiego”, No. 1: 86–101.
Sakson A. (1998), Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945–1997, Instytut Zachodni, Poznań.
Sakson A. (2011), Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki, Warmia i Mazury, Instytut Zachodni, Poznań.
Sakson A. (2014), Mniejszość ukraińska na Warmii i Mazurach, in: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce i Europie. Aspekty polityczne i społeczne, (eds.) A. Sakson, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Załącznik do Uchwały Nr 6/9/00 Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 25 stycznia 2000 r., par. 43, https://bit.ly/2kskKVg (11.06.2019).
Załącznik do Uchwały Nr X/114/99, par. 23 p. 8 z dnia 14 października 1999 r., https://bitly.su/2A3g9 (18.09.2019).
Євтух В., Трощинський В., Попок А. (2005), Закордонне українство. Навчальний посібник, ВІК, Київ.
Лоза П. (2018a), 38 українців перемогли у місцевих виборах у Польщі, 25 жовтня 2018, http://www.nasze-slowo.pl/news/32-ukrainci-peremogli/ (12.06.2019).
Лоза П. (2018b), Українські кандидати у виборах до сеймику Вармінсько-Мазурського воєводства, 11 липня 2018, http://www.nasze-slowo.pl/news/ukrainski-kandidati-u-viborah-do-sejmiku-varminsko-mazurskogo-voievodstva/ (3.07.2019).
Лоза П. (2019), Феномен об’єднання через різноманітність, 21 квітня 2019, https://www.nasze-slowo.pl/fenomen-ob-dnannya-cherez-riznomanitnist/ (18.07.2019).
Наш вибір (2019), Скільки українців живе в Польщі, 11 березня 2019, https://naszwybir.pl/skilky-ukrayintsiv-zhyve-v-polshhi-nove-doslidzhennya/ (12.07.2019).
Турчин Я. (2014), Українська держава та закордонне українство в Польщі: особливості взаємодії, „Українська національна ідея: реалії та перспективи розвитку”, No. 26: 149–155.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.