Tematyka komunikacji cyfrowej w kontekście ewolucji technologicznej współczesnego społeczeństwa: zagrożenia, wyzwania, ryzyka

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja ryzyk, zagrożeń i wyzwań związanych z możliwymi zmianami społecznymi w procesach cyfryzacji społeczeństwa oraz przekształceniami tradycyjnych praktyk komunikacyjnych, co wiąże się z pojawieniem się nowych cyfrowych podmiotów masowej komunikacji publicznej tworzących pseudostrukturę cyfrowej interakcji pomiędzy ludźmi. Podstawowymi zadaniami pracy była identyfikacja potencjału technologii sztucznej inteligencji i sieci neuronowych w obszarze komunikacji społecznej i politycznej, a także analiza cech komunikacji „inteligentnej” pod kątem jej podmiotowości. Jako optykę metodologiczną w pracy wykorzystano metodę analizy dyskursu badań naukowych poświęconych wdrożeniu i zastosowaniu technologii sztucznej inteligencji oraz samouczących się sieci neuronowych w procesach cyfryzacji społecznej i politycznej, a także metodę krytycznej analizy aktualnych praktyk komunikacyjnych w sferze społeczno-politycznej. Jednocześnie przy analizie aktualnych praktyk digitalizacyjnych zastosowano metodę studium przypadku. Autorzy uzasadniają tezę, że wprowadzenie do współczesnych procesów komunikacji społeczno-politycznej rozwiązań technologicznych opartych na algorytmach sztucznej inteligencji i samouczących się sieciach neuronowych stwarza potencjał dla szerokiego wachlarza wyzwań, zagrożeń i ryzyka, których kluczem jest problem identyfikacji rzeczywistych podmiotów aktów komunikacji cyfrowej. W artykule omówiono również problem zwiększenia potencjału manipulacyjnego „inteligentnej” komunikacji, do czego autorzy wykorzystali opracowane przez siebie koncepcje cyber simulacrum i kapsuły informacyjnej. Artykuł pokazuje, że sztuczna inteligencja i samouczące się algorytmy sieci neuronowych, coraz szerzej wprowadzane do obecnej praktyki współczesnej komunikacji cyfrowej, stwarzają duży potencjał oddziaływania informacyjno-komunikacyjnego na świadomość masową z rozwiązań technologicznych, które nie wymagają już kontroli przez operatorów – ludzi. W efekcie powstają warunki do uformowania hybrydowej rzeczywistości społeczno-technicznej – rzeczywistości komunikacyjnej nowego typu o mieszanej podmiotowości. W artykule stwierdzono również, że w obecnych praktykach interakcji społecznych w przestrzeni cyfrowej człowiek staje przed nowym zjawiskiem – interfaceization, w ramach którego autokomunikacja stymuluje uniwersalizację i standaryzację zachowań cyfrowych, tworzenie, rozpowszechnianie, wzmacnianie i narzucanie szczególnego cyfrowego rytuału. W artykule autorzy sugerują, że cyfrowe rytuały zacierają granicę między aktywnością cyfrowych awatarów opartych na sztucznej inteligencji a aktywnością rzeczywistych ludzi, co skutkuje możliwością utraty przez człowieka własnej podmiotowości w cyfrowej przestrzeni komunikacyjnej.