Potencjał wybranych państw Azji Środkowej do zapewnienia bezpieczeństwa w sytuacjach kryzysowych
PDF (English)

Słowa kluczowe

Tajikistan
Turkmenistan
Uzbekistan
Afghanistan
talibowie
bezpieczeństwo

Jak cytować

Pachucki-Włosek, K. (2022). Potencjał wybranych państw Azji Środkowej do zapewnienia bezpieczeństwa w sytuacjach kryzysowych. Przegląd Strategiczny, (15), 227–242. https://doi.org/10.14746/ps.2022.1.14

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie działań wybranych państw Azji Centralnej – posiadających bezpośrednią granicę z Afganistanem tzn. Turkmenistan, Tadżykistan i Uzbekistan – dla zapewnienia bezpieczeństwa po zmianie władzy w Kabulu. Zapoznanie się z tematyką umożliwiło postawienie następujących pytań badawczych: 1) Czy wybrane państwa Azji Centralnej wykazują predestynację do prowadzenia niezależnej polityki wobec problemu afgańskiego? 2) Czy przejęcie kontroli nad krajem przez Taliban znalazło swoje odzwierciedlenie w umocnieniu pozycji Chin, Stanów Zjednoczonych i Rosji w regionie? 3) Czy decydenci polityczni Turkmenistanu, Tadżykistanu i Uzbekistanu prowadzą racjonalną politykę wobec talibów? Zebrane materiały w postaci oficjalnych komunikatów rządowych i informacji prasowych zapewniły klucz do przeanalizowania wyselekcjonowanych działań organów państwowych w sytuacji wzrostu zagrożenia, prześledzenia prób poszerzenia współpracy z podmiotami prawa międzynarodowego rozumianymi jako państwa i organizacje międzynarodowe. Naświetlając kwestie utrzymania porządku wewnętrznego, niemożliwe było pominięcie zagadnienia potencjału militarnego państwa, wpływającego na proces planowania strategii bezpieczeństwa. Głównymi metodami badawczymi wykorzystanymi podczas tworzenia artykułu były: synteza poprzez kojarzenie przyczynowe, analogia, indukcja i dedukcja.

https://doi.org/10.14746/ps.2022.1.14
PDF (English)

Bibliografia

Bivens M. (2001), The Afghan Humanitarian Crisis, 26.11.2001, thenation.com, https://www.thenation.com/article/archive/afghan-humanitarian-crisis/ (23.12.2021).

Bodio T., Bogdanowicz N., Sagdullaev A. (2001), Kalendarz ważniejszych wydarzeń w historii Uzbekistanu, in: Uzbekistan. Historia – polityka – społeczeństwo, (ed.) T. Bodio, Warszawa.

Brook T. V. (2021), What happened to US military equipment left behind in Afghanistan?, 30.08.2021, Eu.usa.today.com, https://eu.usatoday.com/story/news/world/2021/08/30/what-military-equipment-left-behind-afghanistan-us/5658895001/ (23.12.2021).

CS/VN3 4x4 light tactical armoured vehicle, 17.02.2018, armyrecognition.com, https://www.armyrecognition.com/chinese_china_army_wheeled_armoured_vehicle_uk/cs/vn3_4x4_light_tactical_armored_vehicle_data_pictures_video_10407173.html (23.12.2021).

Garrison J., President Biden to withdraw all U.S. troops from Afghanistan by Sept. 11, extending Trump’s May 1 deadline, Eu.usa.today.com, https://eu.usatoday.com/story/news/politics/2021/04/13/biden-withdraw-us-troops-afghanistan-sept-11-not-may-1/7205023002/ (23.12.2021).

Greenfield Ch. (2021), Taliban launches major Afghan offensive after deadline for U.S. pullout, 4.05.2021, Reuters.com, https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-launches-huge-afghan-offensive-after-deadline-us-pullout-2021-05-04/ (23.12.2021).

Holland S. (2020), Trump hails Afghanistan deal, plans to meet Taliban leaders soon, 29.02.2020, Reuters.com, https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-taliban-trump-idUSKBN20N0YU (23.12.2021).

O’Malley T. J. (1995), Fighting Vehicles: Armoured Personnel Carriers & Infantry Fighting Vehicles, London.

Seyfettin M. (2021), Turkmenistan Foreign Policy and Permanent Neutrality Status on the 30th Anniversary of its Independence, 4.10.2021, ankasam.org, https://www.ankasam.org/turkmenistan-foreign-policy-and-permanent-neutrality-status-on-the-30th-anniversary-of-its-independence/?lang=en (23.12.2021).

The Military Balance 2010, 2016, 2017, 2018, 2021, The International Institute for Strategic Studies (IISS).

Turkmen Tucanos: Turkmenistan Unveils A-29B Attack Aircraft, oryxspioenkop.com, https://www.oryxspioenkop.com/2021/08/turkmen-tucanos-turkmenistan-unveils.html (23.12.2021).

United Arab Emirates ordered 150 VP11 4x4 MRAP vehicles to Chinese Defense Company NORINCO 1911141, 19.11.2014, armyrecognition.com, https://www.armyrecognition.com/airshow_china_2014_zhuhai_news_coverage_report_uk/united_arab_emirates_ordered_150_vp11_4x4_mrap_vehicles_to_chinese_defense_company_norinco_1911141.html (23.12.2021).

Wielki encyklopedyczny atlas świata (2006), t. 9: Azja Środkowo-Zachodnia, Warszawa.

Abdülkerimov B., Ekberova E. (2021), Завершились узбекско-казахстанские учения у границы с Афганистаном, 24.11.2021, aa.com.tr, https://www.aa.com.tr/ru/ (23.12.2021).

Армия Таджикистана получила от России 12 бронемашин, 12.09.2021, bfm.ru, https://www.bfm.ru/news/481143 (23.12.2021).

Ахмади M., Рахматзода M. (2021), «Таджикских талибов» перебросили на самый труднодоступный участок границы с Таджикистаном – источники, 18.10.2021, rus.ozodi.org, https://rus.ozodi.org/a/31517587.html (23.12.2021).

Ахмади M., Юсуфзода M. (2021), Талибы доверили охрану афганско-таджикской границы группировке «Ансоруллах». Кто такой Махди Арсалан?, 27.07.2021, rus.ozodi.org, https://rus.ozodi.org/a/31379490.html (23.12.2021).

В Душанбе приземлились “Альбатросы”. Россия подарила 4 учебно-боевых L-39, 27.07.2007, centrasia.org, https://centrasia.org/newsA.php?st=1185519060 (23.12.2021).

В Италии разбился самолет туркменских ВВС, 18.03.2022, turkmen.news, https://turkmen.news/turkmenistan-ilalia-samolet/ (23.03.2022).

Власти Туркменистана направляют на афганскую границу военных, медиков и проводят патриотические беседы с населением, 11.07.2021, rus.azattyq.org, https://rus.azattyq.org/a/31352564.html (23.12.2021).

В Узбекистане создали боевой модуль на базе пулемета «Утес» – видео, 28.10.2021, eadaily.com, https://eadaily.com/ru/news/2021/10/28/v-uzbekistane-sozdali-boevoy-modul-na-baze-pulemeta-utes-video (23.12.2021).

Гордеев A. (2020), 10 худших армий в мире, 2.12.2020, 4esnok.by, https://4esnok.by/obzory-i-rejtingi/10-hudshih-armij-v-mire/ (23.12.2021).

Закон Республики Таджикистан “О Пограничных войсках Государственного комитета национальной безопасности Республики Таджикистан”, http://www.adlia.tj/show_doc.fwx?rgn=5917 (23.12.2021).

Летов В. Ю. (2007), Историческая роль пограничных войк России в обеспечении безопасности южных рубежей СНГ, in: Проекты сотрудничества и интеграции для Центральной Азии: сравнительный анализ, возможности и перспективы, Бишкек, сс. 105–109.

Туркменистан перебрасывает войска и технику к Афганской границе, 9.07.2021, hronikatm.com, https://www.hronikatm.com/2021/07/apc-to-serhetabat/ (23.12.2021).

Полуголодные солдаты поднимают экономику, 10.01.2006, gundogar.org, http://gundogar.org/?0230042491000000000000011000000 (23.12.2021).

Феськов В. И., Калашников К. А., Голиков В. И. (2004), Советская Армия в годы холодной войны (1945–1991), Томск.

Казанцев А. (2012), Политика США в постсоветской Центральной Азий: характер и перспективы, “Вестник МГИМО Университета”, Москва, но. 4 (25), cc. 155–164.

Храмчихин А. (2016), Многовекторный тупик. Маневры Узбекистана уводят его все дальше от России, 12.04.2016, vpk-news.ru, https://vpk-news.ru/articles/30194 (23.12.2021).

Храмчихин А. (2016), Потешная гвардия. Вооруженные силы Душанбе и Бишкека представляют собой одно название, 28.03.2016, vpk.news.ru, https://vpk-news.ru/articles/29965 (23.12.2021).

США подарили Узбекистану 328 бронемашин, 22.01.2015, lenta.ru, https://lenta.ru/news/2015/01/ 22/aid/ (23.12.2021).

Границу с Узбекистаном пересекли 22 военных самолёта и 24 вертолёта Афганистана, 16.08.2021, gazeta.uz, https://www.gazeta.uz/ru/2021/08/16/borders-uzbekistan/ (23.12.2021).

Иванов В. (2021), 201-я российская военная база в Таджикистане – фоторепортаж, 25.10.2021, regnum.ru, https://regnum.ru/news/3406718.html (23.12.2021).

Kussainova M., Yusupov A. ()2021, Казахстан и Узбекистан начали совместное учение «Калкан-2021», 01.11.2021, aacom.tr, https://www.aa.com.tr/ru/ (23.12.2021).

Наджибулла Ф. (2021), «Братья-мусульмане» за решеткой, теперь Таджикистан взялся за движение «Салафия». Что за этим стоит?, 18.06.2021, rus.azattyq.org, https://rus.azattyq.org/a/tajikistan-musllm-brotherhood-clampdown-salafiya-islamic-renaissance-rahmon/31314025.html (23.12.2021).

На полигоне Термез стартовали российско-узбекские военные учения, 2.08.2021, ria.ru, https://ria.ru/20210802/ucheniya-1743927499.html (23.12.2021).

Панниер Б. (2020), Как российские военные помогают Туркменистану?, 6.01.2020, rus.azattyq.org, https://rus.azattyq.org/a/turkmenistan-russia-afganistan-border/30362388.html (23.12.2021).

Парад в Ашхабаде по случаю 30-летия независимости Туркменистана, 27.09.2021, impnavigator.livejournal.com, https://imp-navigator.livejournal.com/1033986.html (23.12.2021).

Позняков А. (2021), Россия провела учения на афгано-таджикской границе, 24.10.2021, ru.euronews.com, https://ru.euronews.com/2021/10/24/tajikistan-russia-drills (23.12.2021).

Размещение в Узбекистане военных баз США не обсуждается – глава МИДа, 14.10.2021, gazeta.uz, https://www.gazeta.uz/ru/2021/10/14/request/ (23.12.2021).

Россия передала Таджикистану боевые разведывательные машины, 11.09.2021, iz.ru, https://iz.ru/1220291/2021-09-11/rossiia-peredala-tadzhikistanu-boevye-razvedyvatelnye-mashiny (23.12.2021).

Россия проводит в Таджикистане военные учения, 30.08.2021, dw.com, https://www.dw.com/ru/v-tadzhikistane-prohodjat-rossijskie-voennye-uchenija/a-59027302 (23.12.2021).

Россия усилила свою базу в Таджикистане противотанковыми комплексами, 24.08.2020, dw.com, https://www.dw.com/ru/rossijskuju-bazu-v-tadzhikistane-usilili-protivotankovymi-kompleksami/a-58970642 (23.12.2021). https://doi.org/10.1055/a-1748-3015 DOI: https://doi.org/10.1055/a-1748-3015

Саммиты ОДКБ и ШОС предвещают политику осторожной терпимости к режиму талибов в Афганистане, 17.09.2021, russian.euronet.org, https://russian.eurasianet.org/ (23.12.2021).

Стартовало серийное производство бронемашины Qalqon, 22.11.2021, gazeta.uz, https://www.gazeta.uz/ru/2021/11/22/military-equipment/ (23.12.2021).

США передали Минобороны Таджикистана 20 внедорожников, 5.10.2021, rus.ozodi.org, https://rus.ozodi.org/a/31493958.html (23.12.2021).

«Талибан» сообщил об очередных переговорах с Туркменистаном, 12.08.2021, rus.azathabar.com, https://rus.azathabar.com/a/31407757.html (23.12.2021).

Теке A. (2021), Туркменистан: талибы приближаются, дипломаты и армия мечутся, 15.07.2021, russian. eurasianet.org, https://russian.eurasianet.org/ (23.12.2021).

Узбекистан не планирует заключать новые соглашения с РФ по безопасности и возвращаться в ОДКБ – МИД, 22.10.2021, gazeta.uz, https://www.gazeta.uz/ru/2021/10/22/russia/ (23.12.2021).

Узбекистан приобрел военные вертолеты, 19.05.2016, rus.ozodi.org, https://rus.ozodi.org/a/27744779.html (23.12.2021).

Фахим С. (2012), Туркменистан и Афганистан: от нейтралитета к сотрудничеству, 5.07.2012, Afganistan.ru, https://afghanistan.ru/doc/23210.html (23.12.2021).

Шавкат Мирзиёев призвал ШОС к диалогу с новой властью в Афганистане, 17.09.2021, gazeta.uz, https://www.gazeta.uz/ru/2021/09/17/sco-president/ (23.12.2021).

Школьницам разрешено носить светлые платки и тюбетейки, 4.09.2021, gazeta.uz, https://www.gazeta.uz/ru/2021/09/04/school/ (23.12.2021).