Słowa kluczowe
badania nad bezpieczeństwem i obronnością
bezpieczeństwo narodowe w Austrii
europejska polityka bezpieczeństwa
Jak cytować
Abstrakt
Oficjalne dokumenty austriackiego rządu wskazują na wzrost zależności gospodarki i społeczeństwa od technicznej infrastruktury, która to zależność wymagała stałych badań. Dlatego Austria opracowała narodowy program badań, aby promować własną gospodarkę, technologię i zacieśniać współpracę. Ma to także wspierać austriacką gospodarkę obronną i cywilną, jako spójną część unijnych struktur badawczo-technologicznych i ekonomicznych. Tekst bazuje w sposób szczególny na literaturze prymarnej, na którą składają się dokumenty instytucji unijnych, austriackie strategie bezpieczeństwa i obronności, stanowiska ministerstwa obrony. Publikacja jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Austria podjęła trud zintegrowania problematyki bezpieczeństwa i obronności z narodowym systemem badań – technologii – innowacji (Forschung-Technologie-Innovation, dalej FTI), ze specyfiką krajowego przemysłu zdominowanego przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Przyjętą metodą badawczą jest analiza dokumentów i interpretacja kluczowych stanowisk unijnych i austriackich. Celem badań jest analiza i zrozumienie roli badań naukowych w koncepcji bezpieczeństwa (narodowego) Austrii oraz powiązanie z polityką bezpieczeństwa i obronności UE. Badania i publikacja weryfikują założenie, że bezpieczeństwo i strategiczna autonomia UE/państw członkowskich wymagają zintegrowanych rozwiązań (proces europeizacji). Wyjście poza miękkie oddziaływanie w stronę instrumentów twardych wymaga rozwoju osadzonego na wiedzy oraz synergii spójnych strategii, technologii i badań naukowych. UE dostrzegała konieczność usystematyzowanej promocji badań i innowacji na polu bezpieczeństwa i obronności. Austria rozwijała takie badania naukowe od szeregu lat, jednakże miały one głównie narodowy wymiar i zastosowanie. Kroki poczynione przez Austrię dowodzą woli funkcjonowania w szerszych unijnych (infra)strukturach i czerpania korzyści z instrumentów finansowych, jednocześnie wspierania i profitowania z procesów społeczno-gospodarczych.
Bibliografia
Anderte K. (2021), Der Weg zum Strategischen Kompass, in: Der Strategische Kompass der Europäischen Union. Ziele, Perspektiven und Chancen für Österreich, Wien.
Aus Verantwortung für Österreich. Regieurngsprogramm 2020–2024 (2020), Wien.
Bàchora R. (2022) Europäische Union – Versuch einer Neupositionierung als globaler Akteur, in: Zur strategischen Lage. Jahresanfang 2022, (Hrsg.) H. Jedlaucnik, Bundesministerium fur Landesverteitigung, Wien.
Biscop S. (2021), Eine Verteidigungsstrategie für die Europäische Union Der Strategische Kompass der Europäischen Union, Ziele, Perspektiven und Chancen für Österreich, Wien.
Costa O. (2021), Sicherheitsvorsorge. Verteidigung und strategiszche Autonomie der EU, in: Der Strategische Kompass der Europäischen Union, Ziele, Perspektiven und Chancen für Österreich, Wien.
Deklaracja z Bratysławy, Bratysława, 16 września 2016 r. “Plan z Bratysławy” (2016), https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/09/16/bratislava-declaration-and-roadmap/ (17.09.2021).
Europäische Verteidigungsforschung nimmt Gestalt an, Austria Innovativ (3–19).
Europejski plan działań w sektorze obrony, Komisja Europejska Bruksela, dnia 30.11.2016 r. COM (2016) 950 finalny Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów.
Fiott D. (2021a), Das nächste Level, in: Der Strategische Kompass der Europäischen Union, Ziele, Perspektiven und Chancen für Österreich, Wien.
Fiott D. (2021b), Die gemeinsame Sicheheits-und Verteidigungspolitik der UE 2021, in: Sicher. Und morgen? Sicherheitspolitische Jahresvorschau 2021, Wien.
Frank J. (2021) Risikobild Österreich 2021, in: Sicher. Und morgen? Sicherheitspolitische Jahresvorschau 2021, Wien.
Janger J., König T. unter Mitarbeit von A. Straus-Kollin, A. Huber (2020), Forschungspolitik in Österreich. Zentrale Ansatzpunkte für eine Leistungssteigerung in der Grundlagenforschung, Studie im Auftrag des BMBWF, Institut für Höhere Studien Wienna, Wien.
Joint Research & Technology (R&T) and Innovation (2020), in: Annual Report 2021, European Defence Agency, Brüssels.
Kammel A. (2021), Verteidigungspolitische Überlegungen zum Strategischen Kompass, in: Der Strategische Kompass der Europäischen Union, Ziele, Perspektiven und Chancen für Österreich, Wien.
Komisja Europejska, Zawiadomienie Komisji w sprawie wytycznych dotyczących wspólnych zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa / Dyrektywa 2009/81/WE w sprawie zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa (2019/C 157/01), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 157/1, PL. Komunikaty Instytucji, Organów i Jednostek Organizacyjnych Unii Europejskiej, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52019XC0508(01)&from=EN (08.05.2019).
Kunasek M. (2018), Vortrag an den Ministerrat, in: Österreichische Strategie zur EU Verteidigungsforschung, Bundesministerium Landesverteidigung 25/32, Wien.
Militärstrategisches Konzept 2017 (2017), Österreichisches Bundesheer, Wien.
Nationales Reformprogramm 2020 Österreich (2020), Bundeskanzleramt, Wien.
Nationales Reformprogramm 2021 Österreich (2021), Bundeskanzleramt, Wien.
Neujahrsempfang des Rates für Forschung und Technologieentwicklung, 18. Jänner 2021, “10 Thesen zur Technologiesouveränität – Diskussionsgrundlage” (2021), Rat für Forschung und Technologieentwicklung, Wien.
Nowy ład na rzecz europejskiego sektora obronności. Plan działania w obszarach będących przedmiotem komunikatu COM(2013)542 “W kierunku bardziej konkurencyjnego i wydajnego sektora obronności i bezpieczeństwa”, Komisja Europejska, Bruksela, dnia 24.06.2014 r. COM(2014) 387 final, Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów.
OpEd by Slovenia’s Defence Minister Matej Tonin, Europe has to step up for its own security, “Pushing limits”. Defence innovation in a high-tech world. European Defence Agency 2021.ISSUE # 22, Brüssels, Belgium.
Österreichische Sicherheitsstrategie. Sicherheit in einer neuen Dekade – Sicherheit gestalten (2013), Bundeskanzleramt Österreich, Wien.
Österreichischer Forschungs- und Technologiebericht 2020 (2021), Bundesministerium für Bildung, Wissenschaft und Forschung, Wien.
Österreichische Strategie zur EU Verteidigungsforschung (2018), Wien.
Polt W., Peneder M., Prem E. (2021), Neue europäische Industrie-, Innovations- und – Technologiepolitik (NIIT). Eine Diskussion zentraler Aspekte mit Blick auf Österreich, Wien. DOI: https://doi.org/10.22163/fteval.2021.606
Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa i obrony. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (2018/2099 (INI), (2020/C 388/09), https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2018-0514_PL.pdf (13.03.2022).
Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2018 r. w sprawie sprawozdania rocznego w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (2018/2097 (INI), (2020/C 388/08), C 388/84 PL (13.11.2020).
Teilstrategie Verteidigungspolitik 2014 (2014), Bundesministerium fur Landesverteidigung und Sport, Wien.
The European Network of Defence-related Regions, https://endr.eu/about-us/, European Network of Defence-related Regions | ENDR | About us, 19.04.2022.
Utworzenie Europejskiego Funduszu Obronnego, Komisja Europejska Bruksela, dnia 7.6.2017 r. COM(2017) 295 final Komunikat Komisji do Parlemntu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017DC0295&from=DA (01.03.2022).
W kierunku bardziej konkurencyjnego i wydajnego sektora obronności i bezpieczeństwa, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiej Komisji Ekonomiczno-Społecznej i Komitetu Regionów COM (2013) 542 final (02.04.2022).
Weißbuch zur Steuerung von Forschung, Technologie und Innovation in Österreich, Empfehlung des Rates für Froschung und Technologieentwicklung (2013), Rat für Forschung und Technologieenwticklung, Wien.
Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające europejski program rozwoju przemysłu obronnego, mający na celu wspieranie konkurencyjności i innowacyjności przemysłu obronnego UE, Komisja Europejska Bruksela, dnia 7.6.2017 r. COM(2017) 294 final 2017/0125 (COD), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017PC0294&from=PL (06.01.2022).
Zawiadomienie Komisji w sprawie wytycznych dotyczących wspólnych zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa / Dyrektywa 2009/81/WE w sprawie zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 157/1, 8.5.2019 PL. Komunikaty Instytucji, Organów i Jednostek Organizacyjnych Unii Europejskiej. Komisja Europejska, (2019/C 157/01), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52019XC0508(01)&from=EN (21.02.2022).
Zusammen. Für Österreich. Regierungsprogramm 2017–2022 (2017), Wien.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Krzysztof Szewior
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.