Abstrakt
W niniejszym artykule podjęto kwestię naruszenia zasady integralności terytorialnej (integralności) lub niezależności politycznej państw w latach 1946–2022. Podejście to opiera się na badaniu i zrozumieniu krajowych i zagranicznych źródeł literackich, statystyk, aktów prawnych. Wykorzystane zostaną więc metody historyczne, porównawcze, formalne prawne i prognostyczne. Ustalono, że Rosja po otrzymaniu statusu samodzielnego podmiotu na arenie międzynarodowej, zaraz po rozpadzie ZSRR, niemal natychmiast zaczęła wykazywać oznaki agresji. Aby promować swoje geopolityczne ambicje, wykorzystuje luki w prawie międzynarodowym, środki informacji i wpływu psychologicznego, korupcję, szantaż, prawo siły, najemników, kolaborantów, próbując napisać historię na nowo. Przebieg konfliktów zbrojnych Rosji w Republice Mołdawii, Czeczenii, Gruzji, Syrii i na Ukrainie pokazuje, że skala naruszeń traktatów międzynarodowych, praw człowieka i zasad prowadzenia działań wojennych rosła wraz ze wzrostem jej zdolności militarnych. Podczas działań wojennych na terytorium niepodległej Ukrainy Rosja wykazała pełną listę oznak agresji, zgodnie z rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 3314 (XXIX) z 14 grudnia 1974 r. Świadczy to o tym, że przed atakiem zbrojnym na Ukrainę agresor był przekonany, że nie można go ścigać i ukarać. Miał też nadzieję, że jego następna ofiara nie będzie mogła otrzymać międzynarodowej pomocy politycznej, gospodarczej, wojskowej i społecznej. Niektóre działania Rosji na arenie międzynarodowej noszą znamiona terroryzmu państwowego. W ciągu ostatnich dziesięciu lat w Rosji uformował się faszystowski reżim. Nadużycie weta nie doprowadziło do wykluczenia kraju-agresora z Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Aby powstrzymać agresję Rosji i zapobiec podobnym wydarzeniom w przyszłości, zmian wymaga prawo międzynarodowe, należy też postawić przed sądem przywódców politycznych i wojskowych Republiki Białoruś i Rosji. Powinno się także uaktualnić Kartę Narodów Zjednoczonych, zmienić uprawnienia Zgromadzenia Ogólnego ONZ oraz pozbawić Rosję prawa udziału w operacjach pokojowych.
Bibliografia
Agreement on the Maintenance of Peaceful and Security Guarantees between the Republic of Moldova and Transnistria, Tiraspol, 05 July 1995, https://mid.gospmr.org/sites/default/files/image/1995/07/1279115397soglashenie-mira.jpg (11.05.2022).
Agreement on the Principles for a Peaceful Settlement of the Armed Conflict in the Dniester Region of the Republic of Moldova, Moscow, 21 July 1992, https://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/MD%20RU_920000_AgreementPrinciplesPpeacefulSettlementDniestrConflict.pdf (11.05.2022).
Åtland K. (2021), Redrawing borders, reshaping orders: Russia’s quest for dominance in the Black Sea region, “European Security”, Vol. 30(2): 305–324, https://doi.org/10.1080/09662839.2021.1872546. DOI: https://doi.org/10.1080/09662839.2021.1872546
Babin B., Chvaliuk A., Plotnikov O. (2021), Attempted Annexation of Crimea and Maritime Environment Legal Protection, “Lex Portus”, Vol. 7(1): 31–52, https://doi.org/10.26886/2524-101X.7.1.2021.2. DOI: https://doi.org/10.26886/2524-101X.7.1.2021.2
Decision No 1117. Deployment of an OSCE Special monitoring mission to Ukraine, 21 March 2014, https://www.osce.org/files/f/documents/d/6/116747.pdf (11.05.2022).
Denber R. (2004), “Glad to be Deceived”: the International Community and Chechnya, “Human Rights Watch World Report”, https://www.hrw.org/legacy/wr2k4/7.htm#_Toc58744956 (11.05.2022).
Green J. A., Henderson C., Ruys T. (2022), Russia’s attack on Ukraine and the jus ad bellum, “Journal on the Use of Force and International Law”, Vol. 9(1): 4–30, https://doi.org/10.1080/20531702.2022.2056803. DOI: https://doi.org/10.1080/20531702.2022.2056803
Horbulin V. (2016), National Institute for Strategic Studies: Russian blitzkrieg against Ukraine has failed, https://www.rnbo.gov.ua/en/Diialnist/2399.html (11.05.2022).
Judgment on the interpretation of Article 11 of the Constitution (Complaint no. 37b/2014, Chişinău, 2 May 2017, http://www.rulac.org/assets/downloads/Cst_Court_of_Moldova_Judgment_Neutrality.pdf (11.05.2022).
Kosienkowski M. (2014), Naddniestrze a bezpieczeństwo Ukrainy, “Securitologia”, No. 1: 93–104, http://doi.org/10.5604/18984509.1129714. DOI: https://doi.org/10.5604/18984509.1129714
Kresin O., Kresina I. (2021), Illegal Control Over the Territory in International Law and the Status of Donbas Determination, “Przegląd Strategiczny”, No. 14: 279–296, https://doi.org/10.14746/ps.2021.1.16. DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2021.1.16
Memorandum on security assurances in connection with Ukraine’s accession to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons, Budapest, 5 December 1994, https://www.pircenter.org/media/content/files/12/13943175580.pdf (11.05.2022).
Minzarari D. (2014), Crimea Crisis Exposes Severe Deficiencies in Transnistria Negotiations For-mat, „Eurasia Daily Monitor”, Vol. 11(67), https://jamestown.org/program/crimea-crisis-exposes-severe-deficiencies-in-transnistria-negotiations-format/ (26.11.2023).
NATO says Russia has big force at Ukraine’s border, worries over Transdniestria, http://www.reuters.com/article/2014/03/23/us-ukraine-crisis-nato-idUSBREA2M07O20140323 (26.11.2023).
Nikiforenko V., Nguen A. (2021), International cooperation as migration management instrument, “Migration & Law”, Vol. 1(2): 5–18, http://doi.org/10.32752/2786-5185-2021-1-2-5-18 (11.05.2022). DOI: https://doi.org/10.32752/2786-5185-2021-1-2-5-18
OSCE Special Monitoring Mission to Ukraine (SMM) Daily Report 53/2022, 7 Mar 2022, https://reliefweb.int/report/ukraine/osce-special-monitoring-mission-ukraine-smm-daily-report-532022-issued-6-march-2022 (11.05.2022).
Orlova V. (2022), Zelensky explained why control over Ukraine is important for Russia, https://www.unian.ua/politics/zelenskiy-poyasniv-chomu-kontrol-nad-ukrajinoyu-vazhliviy-dlya-rosiji-novini-ukraine-11860221.html (11.05.2022).
Petersen A. (2008), The 1992–93 Georgia-Abkhazia War: A Forgotten Conflict, “Caucasian Review of International Affairs”, Vol. 2(4): 187–199.
Petrechenko S., Kuryliuk Y., Yuryk O. (2021), Legal aspects of medical care and rehabilitation of war veterans in Ukraine, “Pharmacologyonline”, Vol. 2, https://pharmacologyonline.silae.it/files/newsletter/2021/vol2/PhOL_2021_2_NL001_Petrechenko.pdf (11.05.2022).
Resolution CM/Res on legal and financial consequences of the suspension of the Russian Federation from its rights of representation in the Council of Europe, 2 March 2022, https://rm.coe.int/2022-cm-resolution-1/1680a5b463 (11.05.2022).
Resolution No 1647, Implementation of Resolution 1633 (2008) on the consequences of the war between Georgia and Russia, 28 January 2009, https://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=17708&lang=en (11.05.2022).
Resolution No 3314 (ХХIХ), Definition of Aggression United Nations General Assembly, 14 December 1974, http://hrlibrary.umn.edu/instree/GAres3314.html (11.05.2022).
Resolution No 242 United Nations Security Council, 22 November 1967, https://digitallibrary.un.org/record/90717?ln=en (11.05.2022).
Resolution No 465 United Nations Security Council, 1 March 1980, https://digitallibrary.un.org/record/11767/?ln=en (11.05.2022).
Resolution No 497 United Nations Security Council, 17 December 1981, https://digitallibrary.un.org/record/26751?ln=en (11.05.2022).
Resolution No 743 United Nations Security Council, New York, 21 February 1992, https://digitallibrary.un.org/record/137965/files/S_RES_743%281992%29-EN.pdf (11.05.2022).
Resolution No 849 United Nations Security Council, New York, 9 July 1993, https://digitallibrary.un.org/record/169495/files/S_RES_849%281993%29-EN.pdf?ln=en (11.05.2022).
Resolution No 1244 United Nations Security Council, New York, 10 June 1999, https://digitallibrary.un.org/record/274488?ln=en (11.05.2022).
Rome Statute of the International Criminal Court, Rome, 17 July 1998, https://legal.un.org/icc/statute/99_corr/cstatute.htm (11.05.2022).
Secrieru S. (2011), The Transnistrian conflict – new opportunities and old obstacles for trust building (2009–2010), “Southeast European and Black Sea Studies”, Vol. 11(3): 241–263, https://doi.org/10.1080/14683857.2011.589150. DOI: https://doi.org/10.1080/14683857.2011.589150
Shekinsky N. (2016), Syria: chronicle of the conflict, https://news.un.org/ru/audio/2016/03/1032741 (11.05.2022).
Szklarski A. (2020), Kulisy rosyjskiej polityki wobec Republiki Czeczenii i jej konsekwencje, “Rocznik Administracji Publicznej”, No. 6: 203–224, http://dx.doi.org/10.4467/24497800rap.20.011.12905. DOI: https://doi.org/10.4467/24497800RAP.20.011.12905
The North Atlantic Treaty, Washington D.C., 4 April 1949, https://www.nato.int/cps/uk/natohq/official_texts_17120.htm?selectedLocale=en (11.05.2022).
The State Duma has ratified an agreement on the deployment of Russian air groups in Syria, https://www.interfax.ru/russia/531561 (11.05.2022).
United Nations Charter, San Francisco, 26 June 1945, https://www.un.org/en/about-us/un-charter/full-text (11.05.2022).
Vendik Y. (2018), Do the United States and its allies have the right to strike Syria?, https://www.bbc.com/russian/features-43768348 (11.05.2022).
Vienna Convention on the Law of Treaties, Vienna, 23 May 1969, https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf (11.05.2022).
Wańczyk K. (2006), Polityka Federacji Rosyjskiej wobec Czeczenii, in: Czeczenia – Rosja: mity i rzeczywistość, (eds.) J. Brodowski, M. Smoleń, Kraków.
What can the UN do? 5 of your questions answered, 5 April 2022, https://news.un.org/en/story/2022/04/1115592 (11.05.2022).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Volodymyr Nikiforenko, Yurii Kuryliuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.