Jak wojna informacyjna przechodzi w pełnoskalową agresję militarną: doświadczenie Ukrainy

Abstrakt

Artykuł analizuje główne ideologiczne komponenty i narzędzia wojny informacyjnej, hybrydowej i w końcu pełnoskalowej toczonej przez Rosję przeciwko Ukrainie. Poczynając od czasów Iwana III Rosja wdraża model wschodniego despotyzmu, w ramach którego przypisuje sobie wyjątkową misję historyczną („Moskwa – Trzeci Rzym”). Model ten obejmuje imperializm, absolutyzm, antydemokrację, lekceważenie praw człowieka oraz praw narodów. W jego historii (Wielkie Księstwo Moskiewskie – Imperium Rosyjskie – Związek Radziecki – Federacja Rosyjska) zmieniały się zewnętrzne formy, ale jego istota pozostała niezmieniona, zaś w jej skład zawsze wchodziło wrogie nastawienie do wartości europejskich.

Od połowy XVII wieku, kiedy ziemie ukraińskie znalazły się pod kontrolą Rosji, robiła ona wszystko, aby rozpowszechnić na nich ten model. W tym celu prowadziła działania takie, jak: przepisywanie historii, zakazywanie języka i kultury ukraińskiej, niszczenie samoświadomości etnicznej, a także represje i ludobójstwo wobec narodu ukraińskiego. Nie udało jej się jednak całkowicie zniszczyć kodu wolności, który jest fundamentalny dla ukraińskiej tożsamości.

Wraz z upadkiem Związku Radzieckiego, Ukraina otrzymała możliwość zbudowania swojej państwowości na wartościach wolności oraz demokracji, dążąc do realizacji swojego statusu jako pełnoprawnego członka europejskiej rodziny. Niepodległość Ukrainy była postrzegana przez Rosję jako zagrożenie dla jej „misji”, dlatego rozpoczęła ona wojnę ideologiczną przeciwko Ukrainie. Zastosowano wszystkie metody propagandy, w tym fałszowanie faktów, tworzenie i masowe rozpowszechnianie pseudohistorycznych narracji, kłamstw i manipulacji.

W okresie rządów Władimira Putina doktryna „Russkogo mira” („rosyjskiego świata”) została rozwinięta w neoimperialny mit, w ramach którego państwo ukraińskie było postrzegane jako historyczny błąd, który musiał zostać naprawiony za pośrednictwem nowej kolonizacji. Kiedy podczas Rewolucji Godności (2014) Ukraińcy pozbawili władzy skorumpowanego prorosyjskiego prezydenta, Wiktora Janukowycza, Rosja zaczęła wojnę hybrydową, w której zaanektowała Krym oraz obwody Doniecki i Ługański. Cywilizowany świat nie uznał rosyjskiej aneksji, a jego reakcja była zbyt powściągliwa. Dało to Putinowi nadzieję, że reakcja świata na bezpośrednią agresję również będzie słaba, dlatego 24 lutego 2022 rozpoczął pełnoskalową inwazję na Ukrainę. Rosyjski rząd nie docenił woli Ukraińców do walki o wolność, życie i europejskie ideały. Putin i jego poplecznicy nie przewidzieli również ostrej reakcji cywilizowanego świata na rosyjskie barbarzyństwo. Zaskoczeniem była dla nich bezprecedensowa pomoc wojskowa i finansowa, jakiej Zachód udziela Ukrainie. Rosyjska propaganda nie może ukryć przed światem straszliwych zbrodni wojennych i przestępstw przeciwko ludzkości popełnionych przez rosyjskie wojsko. Ta wojna to nie tylko wojna między dwoma państwami, to wojna między średniowiecznym barbarzyństwem a cywilizacją. Zwycięstwo Ukrainy determinuje nie tylko jej los, ale także cały światowy porządek.