Asymetria współczesnych konfliktów
Okładka czasopisma Przegląd Strategiczny, nr 17, rok 2024
PDF (English)

Słowa kluczowe

konflikt
zagrożenia
bezpieczeństwo narodowe
bezpieczeństwo globalne
asymetria
wydatki na cele wojskowe

Jak cytować

Bulatova, O., Reznikova, N., & Sarbash, S. (2024). Asymetria współczesnych konfliktów. Przegląd Strategiczny, (17), 25–34. https://doi.org/10.14746/ps.2024.1.2

Abstrakt

System współczesnego globalnego bezpieczeństwa charakteryzuje się wzrostem niestabilności, rozprzestrzenianiem się konfliktów lokalnych i wojskowych, które stają się coraz bardziej intensywne i trwałe, co wymaga zbadania współczesnych tendencji zachodzących w systemie bezpieczeństwa na poziomie globalnym, regionalnym i krajowym. Celem artykułu jest zbadanie przyczyn związku między gospodarką a konfliktem w kontekście globalizacji, określenie istoty asymetrii współczesnych konfliktów oraz uzasadnienie bieżących tendencji w międzynarodowym środowisku bezpieczeństwa w kontekście wojny rosji przeciwko Ukrainie. Określono, że współczesne konflikty mają asymetryczny charakter, który wynika z polityczno-prawnego i ekonomicznego otoczenia. Brak możliwości realizacji praw obywatelskich i politycznych, ochrony wolności, wyznań religijnych, sprawiedliwego systemu sądowego staje się źródłem napięć społecznych i konfliktów w społeczeństwie. Autorytarne państwa nie zapewniają skutecznego funkcjonowania instytucji państwowych, szacunku dla praw i wolności obywatelskich, co pogłębia instytucjonalną i społeczną niestabilność. Brak konfliktów jest normalnym stanem dla demokracji. Różnice w potencjale gospodarczym państw określają możliwości wzrostu potencjału militarystycznego. Uzasadniono, że wysoki poziom wydatków na cele wojskowe nie gwarantuje wysokiego poziomu stabilności w kraju, a społeczna i ekonomiczna nierówność pogłębia dalszą stratyfikację i napięcia społeczne. Najwyższy poziom pokoju demonstrują kraje o wysokim poziomie dobrobytu, który niekoniecznie pokrywa się z wysokim poziomem wydatków na cele wojskowe. Określono, że skutki współczesnych konfliktów mają również asymetryczny charakter, co pogłębia tendencję do internacjonalizacji konfliktów wewnętrznych: największe straty ponoszą dotknięte nimi kraje, gdzie mają miejsce najbardziej intensywne konflikty, a także ich sąsiedzi. Wojna Rosji przeciwko Ukrainie zaostrzyła globalny poziom zagrożenia z punktu widzenia napięcia i konfliktów.

https://doi.org/10.14746/ps.2024.1.2
PDF (English)

Bibliografia

ACLED (2024), Armed Conflict Location & Event Data, https://acleddata.com/ (11.06.2024).

Bulatova O., Osaulenko O., Zakharova O. (2021), Monitoring and evaluation of the level of development of the European regional security complex, “Baltic Journal of Economic Studies”, 7(1): 27–38. DOI: https://doi.org/10.30525/2256-0742/2021-7-1-27-38

Collier P., Hoeffler A. (May 2000), Greed and Grievance in Civil War, https://ssrn.com/abstract=630727 (15.12.2024). DOI: https://doi.org/10.1596/1813-9450-2355

de Groot O. J., Bozzoli C., Alamir A., Brück T. (2022), The global economic burden of violent conflict, “Journal of Peace Research”, 59(2): 259–276. DOI: https://doi.org/10.1177/00223433211046823

Dunne P., García-Alonso M. del C., Levine P., Smith R. (2004), Managing asymmetric conflict, “Department of Economics Discussion Paper”, 0411, University of Kent, Department of Economics, Canterbury.

Economist Intelligence (2022), Democracy Index 2022, https://www.eiu.com/n/campaigns/democracy-index-2022/ (15.12.2024).

Fearon J., Laitin D. (2003), Ethnicity, Insurgency, and Civil War, “American Political Science Review”, 97(1): 75–90. DOI: https://doi.org/10.1017/S0003055403000534

Fragile States Index (2024), Country Dashboard, https://fragilestatesindex.org/ (11.06.2024).

Gurr T. (1968), A Causal Model of Civil Strife: A Comparative Analysis Using New Indices, “American Political Science Review”, 62(4): 1104–1124. DOI: https://doi.org/10.2307/1953907

Hegre H. (2014), Democracy and Armed Conflict, “Journal of Peace Research”, 51(2): 1–14. DOI: https://doi.org/10.1177/0022343313512852

Hegrel Н., Nygard Н. (2015), Governance and Conflict Relapse, “Journal of Conflict Resolution”, 59(6): 984–1016. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002713520591

Hrynchak N., Yatsenko O., Bulatova O., Ptashchenko O. (2023), Problems realating to the statistical research of the national market of logistics services in war conditions, “Statistics in transition new series”, 24(1): 13–28. DOI: https://doi.org/10.59170/stattrans-2023-002

Institute for Economics & Peace (2024), Global Peace Index 2024, https://reliefweb.int/report/world/global-peace-index-2024 (11.06.2024).

Intriligator M. D. (1982), Research on Conflict Theory: Analytic Approaches and Areas of Application, “The Journal of Conflict Resolution”, 26(2): 307–327, http://www.jstor.org/stable/173904 (15.12.2024). DOI: https://doi.org/10.1177/0022002782026002006

Jaźwiński I. (2023), Economic Security Threats. Determinants Of State Functioning And Economic Policy, “Przegląd Strategiczny”, (16). DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2023.1.6

Jureńczyk Ł. (2023), The United States And Ukraine’s Aspirations For Nato Membership, “Przegląd Strategiczny”, (16): 49–62. DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2023.1.4

Lavrynenko Н., Donaj Ł. (2023), Unification Of Ukrainian Society In A Postwar Period As A Preventive Mechanism To Avert The Crisis Of State, “Przegląd Strategiczny”, (16): 321–331. DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2023.1.23

Sandler T. (2000), Economic analysis of conflict, “Journal of Conflict Resolution”, 44(6): 723–729. DOI: https://doi.org/10.1177/0022002700044006001

SIPRI, (2024), SIPRI databases, https://www.sipri.org/databases (15.12.2024).

Social Progress Imperative (2024), Global Social Progress Index, https://www.socialprogress.org/social-progress-index (15.12.2024). DOI: https://doi.org/10.1002/nba.31669

Sung Ch. J. (2022), Economic slowdowns and international conflict, “Journal of Peace Research”, 61(2). DOI: https://doi.org/10.1177/00223433221116656

The Institute for Economics & Peace, We create a paradigm shift in the way the world thinks about peace, https://www.economicsandpeace.org/ (15.12.2024).

Theiler Т. (2018), The microfoundations of diversionary conflict, “Security Studies”, Vol. 27(2): 318–343. DOI: https://doi.org/10.1080/09636412.2017.1386941

UNCTAD, Statistics. Empowering development through data, https://unctadstat.unctad.org/EN/ (11.06.2024).

Wojciechowski S. (2023), The Spirit of Terrorism – its Contemporary Evolution and Escalation, “Przegląd Strategiczny”, (16): 9–22. DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2023.1.1