Słowa kluczowe
rozbrojenie
agresja rosyjska
profesjonalizacja armii
standardy NATO
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza rozwoju Sił Zbrojnych Ukrainy w okresie od 1991 do 2021 roku oraz ocena kluczowych problemów i wyzwań, które wpłynęły na ich formowanie i funkcjonowanie. Hipoteza badawcza zakłada, że rozwój Sił Zbrojnych Ukrainy był kształtowany przez czynniki wewnętrzne, takie jak chroniczne niedofinansowanie, rozbrojenie Ukrainy, trudności organizacyjne, wpływ prorosyjskiego kierownictwa oraz wdrażanie reform w latach 2014–2021, a także czynniki zewnętrzne, w szczególności agresja rosyjska od 2014 roku. Znaczącą rolę odegrał również wpływ społeczności międzynarodowej.
Bibliografia
Bila knyha 2010 (2011), Zbroini syly Ukrainy, Ministerstvo oborony Ukrainy, https://web.archive.org/web/20150222015206/http://shron.chtyvo.org.ua/Viisko_Ukrainy/2011_N02_128.pdf (25.06.2024) (in Ukrainian).
Deklaratsiia pro derzhavnyi suverenitet Ukrainy (1990), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, 1990, № 31 (in Ukrainian).
Dick C. J. (1994), The military doctrine of Ukraine, “The Journal of Slavic Military Studies”, №7. DOI: https://doi.org/10.1080/13518049408430156
Istoriia ZSU (2020), Ofitsiinyi sait ZSU, https://www.zsu.gov.ua/pro-nas/hto-my/istoriya-zsu-z-1991-roku/, (25.06.2024) (in Ukrainian).
Kostenko Y. (2015), Istoriia yadernoho rozzbroiennia Ukrainy, Kyiv (in Ukrainian).
Lopata A. (2002), Odynadtsiat rokiv Zbroinykh syl Ukrainy: Dumky pro suchasne z ohliadu na mynule, “Viiskovo-istorychnyi almanakh”, №2 (in Ukrainian).
Mearsheimer J. (1993), The Case for a Ukrainian Nuclear Deterrent, “Foreign Affairs”, №72. DOI: https://doi.org/10.2307/20045622
Morozov K. (1996), Analiz viiskovoho budivnytstva v 1991–1995 rr.: Zdobutky ta pomylky: Aktualni problemy viiskovoi reformy, “Vyzvolnyi shliakh”, №4 (in Ukrainian).
Papikian A. L. (2007), Do istorii budivnytstva Zbroinykh syl Ukrainy (1991–1999 rr.), “Viiskovo-naukovyi visnyk”, №9 (in Ukrainian).
Perepelytsia H. (1998), Beziadernyi status i natsionalna bezpeka Ukrainy, Kyiv (in Ukrainian).
Postanova Verkhovnoi Rady Ukrainy Pro viiskovi formuvannia na Ukraini (1991), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 51 (in Ukrainian).
Postanova Verkhovnoi Rady Ukrainy Pro Kontseptsiiu oborony ta budivnytstva Zbroinykh Syl Ukrainy (1991), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 51 (in Ukrainian).
Postanova Verkhovnoi Rady Ukrainy Pro dodatkovi zakhody shchodo zabezpechennia nabuttia Ukrainoiu beziadernoho statusu (1992), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 29 (in Ukrainian).
Postanova Verkhovnoi Rady Ukrainy Pro tekst Viiskovoi prysiahy (1992), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 3 (in Ukrainian).
Postanova Verkhovnoi Rady Ukrainy Pro Voiennu doktrynu Ukrainy (1993), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 43 (in Ukrainian).
Postanova Verkhovnoi Rady Ukrainy Pro poperednii zvit Tymchasovoi slidchoi komisii Verkhovnoi Rady Ukrainy dlia provedennia rozsliduvannia vidomostei shchodo faktiv rozkradannia v Zbroinykh Sylakh Ukrainy ta pidryvu oboronozdatnosti derzhavy u period z 2004 po 2017 roky (2018), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy№ 2 (in Ukrainian).
Postanova Verkhovnoi Rady Ukrainy Pro chyselnist Zbroinykh Syl Ukrainy (1999), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 2–3 (in Ukrainian).
Proekt Zakonu Ukrainy Pro chyselnist Zbroinykh Syl Ukrainy na 2013 rik (2013), Verkhovna Rada Ukrainy, https://ips.ligazakon.net/document/XG2TK00A?an=3 (16.07.2024) (in Ukrainian).
Shevchuk V. P. (2019), Istoriohrafiia stvorennia ta rozvytku Zbroinykh syl Ukrainy v 1991–2014 rr., “Voienno-istorychnyi visnyk”, №1(31) (in Ukrainian).
Shchodo znyzhennia (chastkovoi vtraty) oboronnoho potentsialu Ukrainy (protiahom 2004–2014 rr.) (2014), https://defenceua.com/media/pdf/free_8135f09546f5352a.pdf, (10.05.2024) (in Ukrainian).
Tkachuk A. P. (2019), Zbroini syly yak faktor natsionalnoi bezpeky Ukrainy u diialnosti politychnykh partii u 1991–2014 rr., Lviv (in Ukrainian).
Ukaz Prezydenta Ukrainy Pro Voiennu doktrynu Ukrainy (2004), Verkhovna Rada Ukrainy, 15.06.2004, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/648/2004#n10 (25.10.2024) (in Ukrainian).
Ukaz Prezydenta Ukrainy Pro rishennia Rady natsionalnoi bezpeky i oborony Ukrainy Pro khid vykonannia u 1997–2000 rokakh Derzhavnoi prohramy budivnytstva ta rozvytku Zbroinykh Syl Ukrainy na period do 2005 roku (2000), Verkhovna Rada Ukrainy, 31.10.2000, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1237/2000#Text (13.08.2024) (in Ukrainian).
Ukaz Prezydenta Ukrainy Pro rishennia Rady natsionalnoi bezpeky i oborony Ukrainy Pro novu redaktsiiu Voiennoi doktryny Ukrainy (2015), Verkhovna Rada Ukrainy, 2.09.2015, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/555/2015#Text (15.07.2024) (in Ukrainian).
Ukaz Prezydenta Ukrainy. Pro rishennia Rady natsionalnoi bezpeky i oborony Ukrainy Pro Stratehiiu voiennoi bezpeky Ukrainy (2021), Verkhovna Rada Ukrainy, 25.03.2012, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/121/2021#Text (25.10.2024) (in Ukrainian).
Zakon Ukrainy Pro Zbroini Syly Ukrainy (1992), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 9 (in Ukrainian).
Zakon Ukrainy Pro vnesennia zmin do Konstytutsii Ukrainy (shchodo stratehichnoho kursu derzhavy na nabuttia povnopravnoho chlenstva Ukrainy v Yevropeiskomu Soiuzi ta v Orhanizatsii Pivnichnoatlantychnoho dohovoru) (2019), Vidomosti Verkhovnoi Rady, № 9 (in Ukrainian).
Zakon Ukrainy Pro oboronu Ukrainy (1992), Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, № 9 (in Ukrainian).
Zaluzhnyi V., Shaptala S. (2021), Reformuvannia voiennoi orhanizatsii derzhavy: transformatsiia zavdan i funktsii Ministerstva oborony Ukrainy ta Heneralnoho shtabu Zbroinykh Syl Ukrainy, “Nauka i oborona”, № 4 (in Ukrainian).
Zamana pro pidozru: “Nyzhche moho dostoinstva chytaty tsiu halimatiu”, “Ukrainska pravda”, 25.02.2019 (in Ukrainian).
Zhyvytsia H. (2001), To buv chas napruzhenyi i vidpovidalnyi, “Viiskovo-istorychnyi almanakh”, № 1 (in Ukrainian).
Zvity pro vykonannia vydatkiv Derzhavnoho biudzhetu Ukrainy za 2011–2019 roky, Derzhavna kaznacheiska sluzhba Ukrainy, https://www.treasury.gov.ua/ua/file-storage/vikonannyaderzhavnogo-byudzhetu (17.08.2024) (in Ukrainian).
30 rokiv Nezalezhnosti: yak zminiuvalysia vydatky na oboronu, “Slovo i dilo”, 24.08.2021 (in Ukrainian).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Valentyna Hodlevska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.