Recepcja dezyderatów III Koszyka Aktu Końcowego KBWE w kontekście współpracy międzynarodowej na linii Polska – Kazachstan (1992-2022)
Okładka czasopisma Przegląd Strategiczny, nr 17, rok 2024
PDF (English)

Słowa kluczowe

KBWE/OBWE
III Koszyk Aktu Końcowego KBWE
Polska
Kazachstan
prawa człowieka

Jak cytować

Jach, A., & Kaznowski, M. (2024). Recepcja dezyderatów III Koszyka Aktu Końcowego KBWE w kontekście współpracy międzynarodowej na linii Polska – Kazachstan (1992-2022). Przegląd Strategiczny, (17), 291–302. https://doi.org/10.14746/ps.2024.1.20

Abstrakt

W trzeciej dekadzie XXI wieku wektory polityki wielu państw wyznaczają kwestie praw człowieka i obywatela. Bez względu na szerokość geograficzną danych państw, problem recepcji praw obywatelskich stanowi nie lada wyzwanie, także pod względem bezpieczeństwa, wynikającego z suwerenności wewnętrznej każdego z nich. Przesłanka ta odnosi się również do dwu, poddanych analizie recepcji przykładów państw – Polski i Kazachstanu, które, choć odległe od siebie nie tylko pod względem geograficznym, lecz także kulturowym, łączy właśnie od XX wieku więź szczególna. Znajduje to potwierdzenie w rozwijanych i ulegających intensyfikacji wzajemnych stosunkach zarówno na polu współpracy ekonomicznej czy politycznej, ale nade wszystko w obszarze ochrony praw człowieka. Temu zagadnieniu poświęcone jest niniejsze studium, przy czym punktem wyjścia są dezyderaty III Koszyka Aktu Końcowego KBWE. Na bazie analizy postanowień helsińskich w obszarze ochrony praw człowieka zbudowana została narracja dotycząca współpracy polsko-kazachskiej na poziomach kontaktów międzyludzkich, informacji, współdziałania w zakresie kultury oraz kształcenia w okresie od 1991 roku do 2022 roku. Ukazanie praktycznego wymiaru międzypaństwowej współpracy na linii Polska–Kazachstan stało się po uprzednim zbudowaniu przez autorów matrycy badanej kooperacji zawierającej liczne jej przykłady. Współpraca ta stanowi przykład zaangażowania obu partnerów w rozwój bliskich relacji i zaufania, tak niezbędnych w dobie wyzwań współczesnego świata.

https://doi.org/10.14746/ps.2024.1.20
PDF (English)

Bibliografia

Adamek J. (2018), Nowa inicjatywa PWSZ. Kazachstan bliżej Leszna, https://elka.pl/content/view/87369/80/ (04.06.2024).

Baza prawno-traktatowa (n.d.), https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa-warsaw/activities/directions?lang=pl (4.06.2024).

Berski A. (2012), Polâki v Kazahstane kak èlement kazahsko – polʹskih bi-lateralʹnyh otnošenij, „Facta Simonidis”, Vol. 5. DOI: https://doi.org/10.56583/fs.253

Centrum Kultury i Nauki Kazachskiej im. Abaja, Słupsk (2023), https://if.upsl.edu.pl/instytut-filologii/katedra-neofilologii/centrum-kultury-i-nauki-kazachskiej-im.-abaja (04.06.2024).

Centrum kultury kazachskiej już otwarte! (2018), https://wsg.byd.pl/centrum-kultury-kazachskiej-juz-otwarte.2498.html (04.06.2024).

Centrum naukowe Abaja (2019), https://ultswiecie.edu.pl/o-uczelni/centrum-naukowe-abaja/ (04.06.2024).

Final Act of the Conference on Security and Co-operation in Europe. Helsinki, 1 August 1975 [Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Helsinki, 1 sierpnia 1975 r.] (1983), in: From Helsinki to Madrid. Conference on Security and Co-operation in Europe 1973–1983 [Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie 1973–1983], (ed.) A. D. Rotfeld, Warszawa.

Final Recommendations of the Helsinki Consultations. Helsinki, 8 June 1973 [Zalecenia końcowe konsultacji w Helsinkach. Helsinki, 8 czerwca 1973 r.] (1983), in: From Helsinki to Madrid. Conference on Security and Co-operation in Europe 1973–1983 [Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie 1973–1983], (ed.) A. D. Rotfeld, Warszawa.

Gizdatov G. (2022), Media diaspor: polâki Kazahstana, https://newreporter.org/2022/07/07/media-diaspor-polyaki-kazaxstana/ (27.06.2024).

Global Score Index (2024), https://rsf.org/en/index (27.06.2024).

Jach A. (2017), Akt końcowy KBWE i jego wpływ na instytucjonalizację ruchu praw człowieka w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej 1975–1991 (wybrane aspekty), „Nowa Polityka Wschodnia”, No. 2(13). DOI: https://doi.org/10.15804/npw2017210

Kabuldinov Z. E. (2023), Polska diaspora w Kazachstanie: główne etapy formowania się, znane postaci i obecna sytuacja, „Biuletyn Historii Pogranicza”, Vol. 23.

Kazachstan (2024), https://amu.edu.pl/wspolpraca/wymiana-akademicka/umowy-bilateralne/kraje-poza-ue/kazachstan (05.06.2024).

Kissinger H. (2009), Dyplomacja, Warszawa.

Kulʹturno-gumanitarnoe sotrudničestvo (2024), https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa-warsaw/activities/1885?lang=ru (04.06.2024).

Menkes J. (1994–1995), „III Koszyk” KBWE − na drodze do równości praw w Europie, „Roczniki Nauk Społecznych”, Vol. XXII–XXIII, Issue 1.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP (2013), Raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicą 2012, Warszawa.

Nacionalʹnyj sostav, veroispovedanie i vladenieâzykami v Respublike Kazahstan (2023), https://stat.gov.kz/ru/national/2021/ (07.06.2024).

Nauchnaya istoricheskaya interaktivnaya karta «Narod Kazakhstana» (2023), https://map.assembly.kz/main/home (28. 06. 2024).

Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Kazachstanu o współpracy w dziedzinie edukacji, podpisane w Astanie dnia 15 września 2014 r. (2014), Monitor Polski 2016, poz. 649.

Rotfeld A. D. (1983), Uwagi ogólne, in: From Helsinki to Madrid. Conference on Security and Co-operation in Europe 1973–1983 [Od Helsinek do Madrytu. Dokumenty Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie 1973–1983], (ed.) A. D. Rotfeld, Warszawa.

Rydel J. (2003). Negocjacje i układy rozbrojeniowe 1967–1979, in: Najnowsza historia świata 1945–2007, Vol. II: Najnowsza historia świata 1963–1979, (eds.) A. Mania, B. Koszel, A. Patek, J. Rydel, J. J. Węc, Kraków.

Rykovskaya N. (2021), Sytuacja Polaków w Kazachstanie a polityka repatriacyjna, in: Kazachstan – 2021. Sytuacja wewnętrzna i pozycja międzynarodowa Republiki Kazachstanu w 30. roku niepodległości, (ed.) W. Sokołowski, Warszawa.

Soyuz Polyakov Kazakhstana (2023), http://www.zpkz.kz/ank.html (28. 06. 2024).

Stosunki dwustronne Kazachstan – Polska (n.d.), https://www.kazakhstan.pl/stosunki-dwustronne-kazachstan-polska/ (4.06.2024)

Uchwały Konferencji w Helsinkach. Pełny tekst uchwał dotyczących Współpracy w Dziedzinach Humanitarnych (tzw. „Koszyk Trzeci”) powziętych w Akcie Końcowym Konferencji w Helsinkach dnia 1 sierpnia 1975 r. przez Wysokich Przedstawicieli 35 Państw Uczestniczących m.in. przez Polską Rzeczpospolitą Ludową, Z.S.R.R., U.S.A., Francję, Kanadę, R.F.N., i t.d. (1976), Chicago.

Umowa o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony, sporządzona w Astanie dnia 21 grudnia 2015 r., Dz. U. 2020, poz. 614.

Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji, Dz. U. 2000, No. 106, poz. 1118.

W Polsce rozwija się geografia instytutu konsulatów honorowych Kazachstanu (2022), https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa-warsaw/press/news/details/393068?lang=pl (04.06.2024).

W służbie Rzeczypospolitej Polskiej Polakom i Polonii na świecie. Pełnomocnik Rządu ds. Polonii i Polaków za Granicą (2023), https://www.gov.pl/web/polonia/w-sluzbie-rzeczypospolitej-polskiej-polakom-i-polonii-na-swiecie-grudzien-2019-r--grudzien-2023-r-misja-pelnomocnika-rzadu-ds-polonii-i-polakow-za-granica (28.06.2024).

Waśkiel T. (2016), Polska-Kazachstan: Perspektywy Współpracy i Polskie Interesy w Azji Centralnej, „Dyplomacja i Bezpieczeństwo”, Vol. 1(4).

Wołkow A. (2012), 20 lat ustanowienia dyplomatycznych stosunków między Kazachstanem a Polską (kwiecień, 1992 r.–styczeń, 2012 r.), Vol. II, Ambasada Republiki Kazachstanu w Polsce: Oficyna Olszynka, Warszawa.