Abstrakt
Artykuł analizuje, w jaki sposób Rada Europejska redefiniuje swoje podejście do granic, terytorialności i sprawczości geopolitycznej w obliczu zmieniającego się ładu globalnego, charakteryzującego się wieloma nakładającymi się kryzysami. Poprzez analizę treści konkluzji Rady Europejskiej z lat 2022–2025 zidentyfikowano sześć głównych klastrów tematycznych strukturyzujących unijną narrację dotyczącą granic. Obejmują one: odbudowę strefy „bezgraniczności” po pandemii, ochronę granic zewnętrznych, integralność terytorialną jako zasadę porządku międzynarodowego, decoupling, zmieniający się porządek światowy oraz rozszerzenie UE. Wyniki wskazują na istotną reorientację geopolityczną Rady w kierunku Europy Wschodniej i Bliskiego Wschodu, przy jednoczesnym spadku znaczenia ogólnych kategorii regionalnych. Analiza dowodzi, że Rada Europejska aspiruje do roli kluczowego aktora geopolitycznego, aktywnie kształtującego działania zewnętrzne UE w warunkach głębokiej niestabilności.
Bibliografia
Alexandrova P., Carammia M., Timmermans A. (2014), EU high politics: the policy agenda of the European Council, 1975–2011, in: The European Council and European Governance. The commanding heights of the EU, (eds.) F. Foret, Y-S. Rittelmeyer, Routledge, London–New York.
Bocquillon P. (2024), Setting the European agenda in hard times: the commission, the European Council and the EU polycrisis, “Journal of European Integration”, Vol. 46, No. 4, pp. 567–574. DOI: https://doi.org/10.1080/07036337.2024.2346707
Bojinović Fenko A., Brsakoska-Bazerkoska J. (2024), The EU as a Global Actor: The Significance of Changes in the World Order From 2004 to 2024 as Regards EU Actorness, „Studia Europejskie – Studies in European Affairs”, No. 2, pp. 7–26. DOI: https://doi.org/10.33067/SE.2.2024.1
Browning C., Joenniemi P. (2008), Geostrategies of the European Neighbourhood Policy, “European Journal of International Relations”, Vol. 14, No. 3, pp. 519–551. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066108092311
Carammia M., Princen S., Timmermans A. (2016), From Summitry to EU Government: An Agenda Formation Perspective on the European Council, “Journal of Common Market Studies”, Vol. 54, No. 4, pp. 809–825. DOI: https://doi.org/10.1111/jcms.12346
Hoeffler C., Hofmann S. C., Mérand F. (2024), The polycrisis and EU security and defence competences, „Journal of European Public Policy”, Vol. 31, No. 10, pp. 3224–3248. DOI: https://doi.org/10.1080/13501763.2024.2362762
Jańczak J. (2017), Rada Europejska i granice projektu integracyjnego. Kreowanie działań zewnętrznych Unii Europejskiej w kontekście wyzwań politycznych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, No. 3, pp. 215–229. DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2017.3.11
Jańczak J. (2018a), The European Council and EU Boundaries. (In)Formal Competences, Institutional Position and External Activities in the Context of (De)Bordering Processes at the Time of the Immigration Crises, „Slovak Journal of Political Sciences”, Vol. 18, No. 1, pp. 51–68.
Jańczak J. (2018b), The European Council and the European Union’s external activities. Forming relations with eastern neighbors, „Przegląd Politologiczny”, No. 1, pp. 63–72. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2018.23.1.4
Jańczak J. (2020), The European Council and the Borders of Integration Project. Formation of the European Union’s External Activities in the Context of Political Challenges, „Міжнародні та політичні дослідження / International and Political Studies”, Vol. 33, pp. 91–105. DOI: https://doi.org/10.18524/2707-5206.2020.33.207028
Kabat-Rudnicka D. (2016), Zmiana systemu rządzenia w Unii Europejskiej w świetle działań antykryzysowych, „Studia Europejskie”, No. 1, pp. 71–94. DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2017.0961.0107
Kristof L. K. D. (1959), The Nature of Frontiers and Boundaries, „Annals of the Association of American Geographers”, Vol. 49, No. 3, pp. 269–282. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8306.1959.tb01613.x
Milczarek D., Zajączkowski K. (2015b), Potęga i niemoc. Unia Europejska jako aktor w stosunkach międzynarodowych (część 2), „Studia Europejskie”, No. 1, pp. 9–26.
Popescu G. (2012), Bordering and Ordering the Twenty-fi rst Century: Understanding Borders, Rowman & Littlefield, Lanham. DOI: https://doi.org/10.5040/9798216383826
Przybylska-Maszner B. (2018), Rada Europejska w procesie przekształceń strukturalnych 1961–1977, „Rocznik Integracji Europejskiej”, No. 12, pp. 27–40. DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2018.12.2
Rittelmeyer Y-S. (2014), The institutional consecration of the European Council: symbolism beyond formal texts, in: The European Council and European Governance. The commanding heights of the EU, (eds.) F. Foret, Y-S. Rittelmeyer, Routledge, London–New York.
Rewizorski M. (2013), Zasady systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej, „Studia Europejskie”, No. 1, pp. 29–49.
Tallberg J. (2008), Bargaining Power in the European Council, „Journal of Common Market Studies”, Vol. 46, No. 3, pp. 685–708. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2008.00798.x
European Council Conclusions 1, Brussels, 25 May 2021, (OR. en) EUCO 5/21, CO EUR 3, CONCL 3.
European Council Conclusions 2, Brussels, 25 June 2021, (OR. en), EUCO 7/21, CO EUR 4, CONCL 4.
European Council Conclusions 3, Brussels, 22 October 2021, (OR. en), EUCO 17/21, CO EUR 15, CONCL 5.
European Council Conclusions 4, Brussels, 16 December 2021, (OR. en), EUCO 22/21, CO EUR 19, CONCL 6.
European Council Conclusions 5, Brussels, 24 February 2022, (OR. en), EUCO 18/22, CO EUR 16, CONCL 3.
European Council Conclusions 6, Brussels, 25 March 2022, (OR. en), EUCO 1/22, CO EUR 1, CONCL 1.
European Council Conclusions 7, Brussels, 31 May 2022, (OR. en), EUCO 21/22, CO EUR 19, CONCL 4.
European Council Conclusions 8, Brussels, 24 June 2022, (OR. en), EUCO 24/22, CO EUR 21, CONCL 5.
European Council Conclusions 9, Brussels, 21 October 2022, (OR. en), EUCO 31/22, CO EUR 27, CONCL 6.
European Council Conclusions 10, Brussels, 15 December 2022, (OR. en), EUCO 34/22, CO EUR 29, CONCL 7.
European Council Conclusions 11, Brussels, 9 February 2023, (OR. en), EUCO 1/23, CO EUR 1, CONCL 1.
European Council Conclusions 12, Brussels, 23 March 2023, (OR. en), EUCO 4/23, CO EUR 3, CONCL 2.
European Council Conclusions 13, Brussels, 30 June 2023, (OR. en), EUCO 7/23, CO EUR 5, CONCL 3.
European Council Conclusions 14, Brussels, 27 October 2023, (OR. en), EUCO 14/23, CO EUR 11, CONCL 5.
European Council Conclusions 15, Brussels, 15 December 2023, (OR. en), EUCO 20/23, CO EUR 16, CONCL 6.
European Council Conclusions 16, Brussels, 1 February 2024 (OR. en), EUCO 2/24, CO EUR 2, CONCL 1.
European Council Conclusions 17, Brussels, 22 March 2024, (OR. en), EUCO 7/24, CO EUR 6, CONCL 2.
European Council Conclusions 18, Brussels, 18 April 2024, (OR. En), EUCO 12/24, CO EUR 10, CONCL 3.
European Council Conclusions 19, Brussels, 27 June 2024, (OR. en), EUCO 15/24, CO EUR 12, CONCL 4.
European Council Conclusions 20, Brussels, 17 October 2024, (OR. en), EUCO 25/24, CO EUR 20, CONCL 5.
European Council Conclusions 21, Brussels, 19 December 2024, (OR. en), EUCO 50/24, CO EUR 44, CONCL 6.
European Council Conclusions 22, Brussels, 6 March 2025, (OR. en), EUCO 6/25, CO EUR 5, CONCL 2.
European Council Conclusions 23, Brussels, 20 March 2025, (OR. en), EUCO 1/25, CO EUR 1, CONCL 1.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Jarosław Jańczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.