Abstrakt
Poważne naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego prawa praw człowieka doprowadziły w latach 90tych XX wieku do urzeczywistnienia inicjatyw mających na celu ścigania i karanie sprawców takich czynów. Trzy powołane wówczas trybunały karne stały się swoistymi mechanizmami międzynarodowej kontroli post factum nad przestrzeganiem fundamentalnych praw przysługujących jednostce. Zostały zobowiązane przede wszystkim do ustalenia odpowiedzialności i ukarania sprawców zbrodni. W artykule ukazano genezę i istota funkcjonowania, a także efekty aktywności trybunałów karnych na rzecz przywracania wiary w fundamentalne prawa człowieka. Udowodniono, że międzynarodowe sądy karne sprzyjają umocnieniu koncepcji ochrony praw człowieka i bezpieczeństwa definiowanego przez pryzmat jednostek, jednak z uwagi na formalne i rzeczywiste przeszkody w realizacji swych kompetencji, nie przyczyniają się do wzmocnienia rzeczywistej ochrony fundamentalnych jednostki.Bibliografia
Arsanjani M.H. (1999), Reflections on the jurisdiction and trigger mechanism of the International Criminal Court, w: Reflections on the International Criminal Court. Essays in Honour of Adrian Bos, (eds.) H.A.M. von Hebel, J.G. Lammers, J. Schukking, The Hague.
Bassiouni M.Ch. (2010), Perspectives on International Criminal Justice, “Virginia Journal of International Law”, Vol. 50, No. 2.
Bierzanek R., Symonides J. (1994), Prawo międzynarodowej publiczne, Warszawa.
Broomhall B. (2004), International Justice and the International Criminal Court. Between Sovereignty and the Rule of Law, Oxford.
Case concerning Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide. Judgment of 26 February 2007 (2007), I.C.J. Reports.
Charter of the International Military Tribunal for the Far East, Tokyo 1946, TIAS 1589, D/S Pub. 2613 & 2765, w: War Crimes and War Crime Trials: From Leipzig to the ICC and Beyond. Cases, Materials and Comments (2006), (eds.) Watkins J.C. Jr., Weber J.P., Durham.
Dobrowolska-Polak J. (2011), Ludzie w cieniu wojny. Ludność cywilna podczas współczesnych konfliktów zbrojnych, Poznań.
Draft Convention for the establishment of an international judicial body suitable for the prevention and punishment of violations of the Geneva Convention, w: Hall Ch.K. (1998), The first proposal for a permanent international court, „International Review of the Red Cross”, No. 322, Annex.
Drzewiecki K. (1999), Koncepcja minimalnych standardów humanitarnych, „Sprawy Międzynarodowe”, nr 3, s. 59.
el Zeidy M.M. (2002), The Principle of Complementarity: A New Machinery to Implement International Criminal Law, “Michigan Journal of International Law”, Vol. 23, No. 4.
Final Report of the Commission of Experts Established pursuant to Security Council Resolution 780 (1992), attached to the Letter from the Secretary-General to the President of the Security Council, UN Doc. S/1994/674, 27.05.1994.
Hudson M.O. (1944), International Tribunals. Past and Future, Washington.
Hudson M.O. (1943), The Permanent Court of International Justice 1920–1942. A Treatise, New York.
Interim Report of the Commission of Experts Established pursuant to Security Council Resolution 780 (1992), attached to the Letter from the Secretary-General to the President of the Security Council, UN Doc. S/1993/25274, 9.02.1993.
Jagielski W. (2004), Nie przyjechał nawet Annan..., „Gazeta Wyborcza”, 7.04.2004.
Jasudowicz T. (1997), Studium substancjalnych przesłanek dopuszczalności środków derogacyjnych, w: Prawa człowieka w sytuacjach nadzwyczajnych ze szczególnym uwzględnieniem prawa i praktyki polskiej, (red.) T. Jasudowicz, Toruń.
Joint Statement by the President and the Prosecutor, ICTY Press Release, The Hague, 24.11.1995, http://www.icty.org.
Karta Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze, Londyn 1945, Dz.U. 1947, nr 63, poz. 367.
Karta Narodów Zjednoczonych, San Francisco 1945, Dz.U. 1947, nr 23, poz. 90 z późniejszymi zmianami.
Kerr R. (2004), The International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia. An Exercise in Law, Politics, and Diplomacy, Oxford.
Maguire P. (2000), Law and War: An America Story, Columbia.
Morris V., Scharf M.P. (1998), The International Criminal Tribunal for Rwanda, Volume 1, Irvington-on-Hudson – New York.
Moynier G. (1870), Étude sur la Convention de Genève pour l’amélioration du sort des militaires blessés dans les armées en campagne, Paris. Cyt. za: Boissier P. (1963), From Solferino to Tsushima: History of the International Committee of the Red Cross, Geneva.
New Dimensions of Human Security. Human Development Report 1994 (1994), United Nations Development Programme, New York–Oxford.
Newton M.A. (2001), Comparative Complementarity: Domestic Jurisdiction consistent with the Rome Statute of the International Criminal Court, “Military Law Review” Vol. 167.
Ogonowski P. (1998), Międzynarodowy Sąd Karny – tworzenie jego podstaw, “Państwo i Prawo”, nr 6.
Papal Messages for the World Days of Peace (1968–1986) (1987), Vatican City.
Porozumienie międzynarodowe w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, Londyn 1945, Dz.U. 1947, nr 63, poz. 367.
Potyrała A. (2006), Niewykonywanie decyzji sądów międzynarodowych jako źródło napięć w stosunkach międzynarodowych, w: Spory – konflikty zbrojne – terroryzm. Dysfunkcjonalne czynniki współczesnych stosunków międzynarodowych, (red.) W. Malendowski, Poznań.
Potyrała A. (2012), Unia Europejska wobec działalności międzynarodowych sądów karnych. Geneza, istota i praktyka współpracy, Poznań.
Potyrała A. (2010), Współpraca państw z międzynarodowymi trybunałami karnymi a suwerenność. Studium politologiczno-prawne, Poznań.
Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe (1993), (oprac.) Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C., Toruń.
Preliminary Report of the Independent Commission of Experts established in accordance with Security Council resolution 935 (1994), UN Doc. S/1994/1125, 2.10.1994.
Report of the Commission on the Responsibility of the Authors of the War and on Enforcement of Penalties to the Preliminary Peace Conference, 19.03.1919, w: War Crimes and War Crime Trials: From Leipzig to the ICC and Beyond. Cases, Materials and Comments (2006), (eds.) Watkins J.C. Jr., Weber J.P., Durham.
Resolution 780 (1992) adopted by the Security Council at its 3119th meeting, on 6 October 1992, S/RES/780 (1992), 6.10.1992.
Resolution 808 (1993) adopted by the Security Council at its 3175th meeting, on 22 February 1993, S/RES/808 (1993), 22.02.1993.
Rezolucja 95/I z 11 grudnia 1946 roku „Potwierdzenie Zasad Prawa Międzynarodowego, uznanych przez Statut Trybunału Norymberskiego”, w: E.J. Osmańczyk (1974), Encyklopedia Spraw Międzynarodowych i ONZ, Warszawa.
Scharf M.P., Williams P.R. (2003), The Functions of Justice and Anti-Justice in the Peace-Building Process, “Case Western Reserve Journal of International Law”, Vol. 35, No. 2.
Segesser D.M., Gessler M. (2005), Raphael Lemkin and the international debate on the punishment of war crimes (1919–1948), „Journal of Genocide Research”, 7(4).
Statute of the International Criminal Court, Rome 1998, as amended (2011), The Hague.
Statute of the International Tribunal for Rwanda (adopted 8 November 1994 by resolution 955, as amended), w: International Criminal Tribunal for Rwanda. Basic Texts (2008), Arusha.
Symonides J. (1964), Kontrola międzynarodowa, Toruń.
Traktat pokojowy z Niemcami, Wersal 1919, w: S. Sierpowski (1989), Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, Tom pierwszy 1917–1926, Poznań.
Updated Statute of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia (adopted 25 May 1993 by resolution 827, as amended 13 May 1998 by resolution 1166, 30 November 2000 by resolution 1166, 17 May 2002 by resolution 1411, 14 August 2002 by resolution 1431, 19 May 2003 by resolution 1481, 20 April 2005 by resolution 1597, 28 February 2006 by resolution 1660, 29 September 2008 by resolution 1837 and 7 July 2009 by resolution 1877) – compilation, w: International Criminal Tribunal for the Former
Yugoslavia. Basic Texts (2009), The Hague.
Licencja
Teksty opublikowane na łamach czasopisma "Przegląd Strategiczny" i udostępniane w formacie PDF objęte są licencją CC BY 4.0 (Creative Commons - Uznanie autorstwa). Kopiowanie i rozpowszechnianie dozwolone jest pod warunkiem uznania autorstwa.