Słowa kluczowe
broń bezzałogowa
broń autonomiczna
sztuczna inteligencja (AI)
drony
bezzałogowe pojazdy latające (UAVs)
śmiercionośne autonomiczne systemy bojowe (LAWS)
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł podejmuje temat wpływu rozwoju i wdrażania technologii bezzałogowych oraz autonomicznych w wojskowości na funkcjonowanie NATO jako sojuszu polityczno-wojskowego. Jego najważniejszym celem jest określenie zakresu i intensywności możliwych następstw postępu w rozwoju technologii bezzałogowych i autonomicznych dla NATO, a także identyfikacja kluczowych z tych implikacji w wymiarze strategiczno-politycznym, prawnym, ekonomicznym i operacyjnym. Pozwoli to na zdefiniowanie pola badawczego w tym zakresie. Główną tezą opracowania jest, iż zmiany w charakterze i przebiegu współpracy międzysojuszniczej w NATO w wyniku rozwoju i upowszechniania technologii bezzałogowych oraz autonomicznych będą potencjalnie znacznie poważniejsze, niż w wypadku większości zmian technologicznych w wojskowości w przeszłości, tworząc istotne wyzwania dla sojuszników we wszystkich uwzględnionych w badaniu wymiarach ich współpracy. W artykule przedstawiono argumenty świadczące o zasadności założenia o wadze przemian w funkcjonowaniu NATO w wyniku rozwoju technologii bezzałogowych i autonomicznych, identyfikując szereg aktualnych i potencjalnych następstw tej ewolucji dla NATO, a także wskazano na konieczność pogłębiania świadomości problemu zarówno w środowisku badaczy, jak i praktyków polityki bezpieczeństwa.
Bibliografia
Alcala R. T. P., Jensen E. T. (eds.) (2019), The Impact of Emerging Technologies on the Law of Armed Conflict, OUP, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780190915322.001.0001
Barela S. (ed.) (2015), Legitimacy and Drones. Investigating the Legality, Morality and Efficacy of UCAVs, Ashgate, Farnham–Burlington.
Bode I., Huelss H. (2022), Autonomous Weapons Systems and International Norms, McGill-Queen’s University Press, Montreal–Kingston. DOI: https://doi.org/10.1515/9780228009245
Buzan B. (1987), Introduction to Strategic Studies. Military Technology & International Relations, Palgrave – Macmillan, Basingstoke.
Carey R. (1996), Alliances and Technology, in: International Security in the Modern World, (eds.) R. Carey, T. C. Salmon, Palgrave, Basingstoke. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-10772-8
Dean J. (1987), Alternative Defence: Answer to NATO’s Central Problems?, “International Affairs”, Vol. 64, No. 1. DOI: https://doi.org/10.2307/2621494
Defense Innovation Unit (2024), Replicator, https://www.diu.mil/replicator (30.06.2024).
Enemark Ch. (ed.) (2021), Ethics of Drone Strikes, University of Edinburgh Press, Edinburgh. DOI: https://doi.org/10.3366/edinburgh/9781474483575.001.0001
Furniss E. S. (1967), Western Alliance Development and Technological Cooperation, “International Studies Quarterly”, Vol. 11, No. 1. DOI: https://doi.org/10.2307/3013916
Galois P. (1961), The Balance of Terror: Strategy for the Nuclear Age, Houghton Mifflin, Boston.
Gow J., Dijxhoorn E. (2019), Future war crimes and the military (2): autonomy and synthetic biology, in: Routledge Handbook of War, Law and Technology, (eds.) J. Gow, E. Dijxhoorn, R. Kerr, G. Verdirame, Routledge, Abington–New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315111759
Hynek N., Solovyeva A. (2022), Militarizing Artificial Intelligence. Theory, Technology and Regulation, Routledge, Abington–New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003045489
Jimenez-Bacardi A. (2022), Drone Warfare and International Humanitarian Law: the U.S., the I.C.R.C. and the contest over the global legal order, in: Drones and Global Order, (eds.) P. Lushenko, S. Bose, W. Maley, Routledge, Abington–New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003139676-8
Kreps S. E. (2016), Drones. What everybody needs to know, Oxford University Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/wentk/9780190235345.001.0001
Lantis J. S. (2016), Arms and Influence. U.S. technology innovations and the evolution of international security norms, Stanford University Press, Stanford.
Leonard M. (2021), The Age of Unpeace: How Connectivity Causes Conflicts, Penguin Random House, London.
Leveringhaus A. (2016), Ethics and Autonomous Weapons, Palgrave-Macmillan, Basingstoke. DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-52361-7
Lushenko P. (2022), Blended Interpretation of drone warfare, in: Drones and Global Order, (eds.) P. Lushenko, S. Rose, W. Maley, Routledge, Abington–London. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003139676
Madej M. (2012), Drone War on Terrorism – użycie bezzałogowych pojazdów latających (UAV) w walce z terroryzmem, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, No. 3(65).
Madej M. (2023), Weaponizacja technologii. Czynnik technologiczny w wojskowości a „horyzonty poznawcze” studiów strategicznych, in: Horyzonty Studiów Strategicznych, (eds.) P. Grzebyk et. al., Scholar, Warszawa.
McDonald J. (2019), Autonomous Agents and Command Responsibility, in: Routledge Handbook of War, Law and Technology, (eds.) J. Gow, E. Dijxhoorn, R. Kerr, G. Verdirame, Routledge, Abington–New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315111759-12
NATO (2022), Strategic Concept Adopted by Heads of State and Government at the NATO Summit in Madrid, 29.02.2022, https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2022/6/pdf/290622-strategic-concept.pdf (30.06.2024).
Nissen B. (2017), The Third Offset Strategy – Sidelining Smaller Allies?, US Army War College, Carlisle Barracks.
Pettyjohn S. (2024), Evolution Not Revolution. Drone Warfare in Russia’s 2022 Invasion of Ukraine, CNAS Report, Washington.
Sadler B. D. (2016), Fast Followers, Learning Machines and the Third Offset Strategy, “Joint Force Quarterly”, No. 83.
Salminen P. (1992), The Impact of Arms Technology on Military Doctrines, War College Helsinki, Helsinki.
Scharre P. (2018), Army of None. Autonomous weapons and the future of war, W.W. Norton & Co., London–New York.
Scharre P. (2023), Four Battlegrounds. Power in the Age of Artificial Intelligence, WW. Norton & Co., London–New York.
Schaub B., Kristensen K. S. (2015), But who’s flying the plane? Integrating UAVs into the Canadian and Danish Armed Forces, “International Journal”, Vol. 70, No. 2. DOI: https://doi.org/10.1177/0020702015572765
Schulzke M. (2017) The Morality of Drone Warfare and the Politics of Regulation, Palgrave-Macmillan, Basingstoke. DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-53380-7
Schwing R. (2007), Unmanned Aerial Vehicles: Revolutionary Tools in War and Peace, US Army War College, Carlisle Barracks.
Singer P. (2009), Wired for War. The Robotics revolution and conflict in the 21st Century, Penguin Books, London.
Soare S. R. (2021), Innovation as Adaptation: NATO and Emerging Technologies, 11.06.2021, https://www.gmfus.org/news/innovation-adaptation-nato-and-emerging-technologies (30.06.2024).
Śledź P. (2021), Europejska Współpraca Obronna, Scholar, Warszawa.
Walt S. (1997), Why alliances endure or collapse?, “Survival”, Vol. 39, No. 1. DOI: https://doi.org/10.1080/00396339708442901
White S. (2017), Closer Than You Think: The Implications of the Third Offset Strategy for the U.S. Army, US Army War College, Carlisle Barracks.
Work R. (Dep. Secretary of Defense) (2015), The Third U.S. Offset Strategy and its Implications for Partners and Allies, https://www.defense.gov/News/Speeches/Speech/Article/606641/the-third-us-offset-strategy-and-its-implications-for-partners-and-allies/ (30.06.2024).
Yost D (2014), NATO’s Balancing Act, US Institute of Peace, Washington.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Marek Madej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.