Abstrakt
Artykuł analizuje wpływ myślenia krytycznego oraz tolerancji komunikacyjnej na efektywność zarządzania w strukturach wojskowych. W artykule przeprowadzono empiryczną analizę zależności pomiędzy kompetencjami poznawczymi a umiejętnościami komunikacyjnymi oficerów Sił Zbrojnych Ukrainy. W badaniu uczestniczyło 468 oficerów posiadających doświadczenie bojowe oraz wieloletni staż służby. Analiza korelacyjna wykazała dodatnią zależność pomiędzy wysokim poziomem myślenia krytycznego a wskaźnikami tolerancji komunikacyjnej, które z kolei sprzyjają zwiększeniu spójności zespołów wojskowych, podniesieniu efektywności procesu decyzyjnego oraz rozwojowi kompetencji przywódczych oficerów.
Szczególną uwagę zwrócono na zależność pomiędzy niskim poziomem myślenia krytycznego a nasileniem sztywności sądów, subiektywnością ocen, skłonnością do błędów poznawczych oraz trudnościami w interakcji zespołowej. Wyniki jednoczynnikowej analizy wariancji (ANOVA) potwierdziły statystycznie istotne różnice w poziomie tolerancji komunikacyjnej pomiędzy oficerami o wysokim, średnim i niskim poziomie myślenia krytycznego.
Uzyskane wyniki podkreślają konieczność włączenia do systemu kształcenia wojskowego specjalistycznych programów szkoleniowych ukierunkowanych na rozwój myślenia krytycznego oraz tolerancji komunikacyjnej. Praktyczne wdrożenie tych rozwiązań może w istotny sposób przyczynić się do podniesienia jakości przywództwa wojskowego, rozwoju kompetencji dowódczych oficerów oraz zwiększenia zdolności jednostek wojskowych do efektywnego działania w warunkach współczesnych konfliktów zbrojnych.
Bibliografia
Boyko V. (2002), Communicative Tolerance: A Psychological Test. Akademvydav, https://studfile.net/preview/8889783/page:21/ (10.03.2025).
Ivankova N., Tkachenko V. (2010), The relationship between critical thinking and social tolerance, “Psychology and Society”, 14(3), pp. 45–59, https://pis.wunu.edu.ua/index.php/uapis/issue/archive (19.03.2025).
Komarov D. (2023), Valery Zaluzhny. Year Off-screen. General. Special project of Dmytro Komarov, Part three [video], YouTube, https://youtu.be/TadXxP_26V8?si=vdhCIAeP-KNYCNbr (8.03.2025).
Lutsenko O. (2014), Adaptation of L. Starkey’s Critical Thinking Test, „Bulletin of V. N. Karazin Kharkiv National University”, Series: Psychology, (1110), pp. 65–70, http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?I21DBN=LINK&P21DBN=UJRN&Z21ID=&S21REF=10&S21CNR=20&S21STN=1&S21FMT=ASP_meta&C21COM=S&2_S21P03=FILA=&2_S21STR=VKhIPC_2014_1110_55_14 (4.03.2025).
Moskalov I., Lysenko D. (2023), Use of Mathematical Statistics Methods in Psychological and Pedagogical Researches: A Textbook, National Defense University of Ukraine, https://sprotyvg7.com.ua/wp-content/uploads/2023/07/nuou_ebook-8.pdf (2.03.2025).
Osodlo V., Rybchuk O. (2023), The role of critical thinking in modern leadership, in: Psychology of the Personality’s Life Space in the Modern Conditions of Crisis, Globalization and Digital Transformation of Public Life: Materials of the International Scientific and Practical Conference (Odesa, 14–15 September 2023), pp. 229–231, International Humanitarian University.
Shevchenko A. (2016), Methodological Support for the Selection of Students to Higher Education Institutions of Pedagogical Profile: Methodological Guidelines, https://lib.iitta.gov.ua/id/eprint/705891/1/%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%87%D0%BD%D1%96%20%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%A8%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE.pdf (10.03.2025).
Starkey J. (2004), Critical Thinking Test. Pearson Education, https://www.pearson.com/content/dam/global-store/global/resources/efficacy/critical-thinking-executive-summary-for-educators.pdf (9.03.2025).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Ihor Moskalov, Oleh Nedvyha

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
