Unia Europejska w warunkach kryzysów migracyjnych. Konsekwencje dla ewolucji tożsamości Unii Europejskiej
Okładka czasopisma Przegląd Strategiczny, nr 18, rok 2025
PDF (English)

Słowa kluczowe

Unia Europejska
kryzys migracyjny
tożsamość normatywna
tożsamość europejska
solidarność

Jak cytować

Piskorska, B., & Tutak, G. (2025). Unia Europejska w warunkach kryzysów migracyjnych. Konsekwencje dla ewolucji tożsamości Unii Europejskiej. Przegląd Strategiczny, (18), 185–198. https://doi.org/10.14746/ps.2025.1.12

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza konsekwencji kryzysów migracyjnych, jakie miały miejsce w latach 2015–2016 oraz w wyniku wojny w Ukrainie i ich znaczenia dla tożsamości Unii Europejskiej. W analizie zwrócono uwagę na pojęcie “tożsamości europejskiej” i jej ewolucję w warunkach zmieniającej się rzeczywistości międzynarodowej oraz na kryzysy migracyjne, które w ostatnich latach dotknęły Europę, co za tym idzie samą Unię Europejską. Postawiono tezę, że podczas tak zwanego europejskiego kryzysu migracyjnego w latach 2015–2016 oraz 2022–2024 pojawił się “normatywny rozdźwięk” między państwami członkowskimi UE, co doprowadziło do różnych podstaw argumentacji o kształcie polityki migracyjnej UE. Ponadto artykuł odpowiada na pytanie jak owe kryzysy wpływają na zdolność Unii Europejskiej do oddziaływania na otoczenie za pomocą normative i soft power, a także jakie znaczenie dla samej tożsamości wspólnoty mają owe kryzysy? Stwierdzono, że tożsamość UE wciąż ewoluuje, a w wyniku zaistniałych kryzysów migracyjnych jej charakter przybrał bardziej charakter defensywny. Jednocześnie w państwach członkowskich Unii Europejskiej wciąż jest silne przekonanie o bardziej skutecznym rozwiązywaniu problemów, również migracyjnych, nie tyle na poziomie unijnym a raczej na poziomie państw narodowych.

https://doi.org/10.14746/ps.2025.1.12
PDF (English)

Bibliografia

A Global Strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy. Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe, 15.12.2019, Council of the European Union, Brussels, 14 November 2016 (OR. en), 14392/16, https://www.eeas.europa.eu/sites/default/files/eugs_implementation_plan_st14392.en16_0.pdf (10.08.2024).

Adamczyk A. (2016), Kryzys imigracyjny w UE i sposoby jego rozwiązania, „Przegląd Politologiczny”, No. 3. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2016.21.3.3

Bachleitnera K., Bett A. (2024), The EU’s Normative Dissensus on Migration: How National Identities Shaped Responses to the European Refugee Crisis, “Journal of European Integration”. DOI: https://doi.org/10.1080/07036337.2024.2382184

Borkowski P. J. (2015/2016), Unia Europejska – kryzys egzystencjalny, „Rocznik Strategiczny”, Vol. 21.

Borrell J. (2024), Europe Day 2024: The need of a paradigm shift for the EU, 9.05.2024, https://www.eeas.europa.eu/eeas/europe-day-2024-need-paradigm-shift-eu_en (10.08.2024).

Borrell J. (2023), Migration is a key element of our foreign policy, 07.02.2023, https://www.eeas.europa.eu/eeas/migration-key-element-our-foreign-policy_en (10.08.2024).

Borrell J. (2020), Why European strategic autonomy matters, 03.12.2020, https://www.eeas.europa.eu/eeas/why-european-strategic-autonomy-matters_en (10.08.2024).

Brug W. van der, Popa S. A., Hobolt S. B., Schmitt H. (2021), Illiberal democratic attitudes and support for the EU, “PoliticsVolume Special Issue Article”, Vol. 41, No. 4. DOI: https://doi.org/10.1177/0263395720975970

Brumat L., Freier F. (2023), Unpacking the Unintended Consequences of European Migration Governance: The Case of South American Migration Policy Liberalisation, “Journal of Ethnic and Migration Studies”, 49(12): 3060–3084. DOI: https://doi.org/10.1080/1369183X.2021.1999223

Ceccorulli M., Fassi E. (2021), The EU’s External Governance of Migration: Perspectives of Justice, Routledge, P. 5-195. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003026341

Costa O., Barbé E. (2023), A moving target. EU actorness and the Russian invasion of Ukraine, “Journal of European Integration”, Vol. 45, Issue 3. DOI: https://doi.org/10.1080/07036337.2023.2183394

Council Directive 2001/55/EC of 20 July 2001 on minimum standards for giving temporary protection in the event of a mass influx of displaced persons and on measures promoting a balance of efforts between Member States in receiving such persons and bearing the consequences thereof (2001), OJ. L 212, 7 August 2001.

Duke S. W. (2019), The Competing Logics of EU Security and Defence, “Survival. Global Politics and Strategy”, Vol. 61, Issue 2. DOI: https://doi.org/10.1080/00396338.2019.1589092

Dunaj Ł. (2023), Unia Europejska a Rosja w kontekście pełnoskalowej agresji z 2022 roku na Ukrainę, „Sprawy Zagraniczne”, No. 1.

Eichengreen B. (2018), The Populist Temptation: Economic Grievance and Political Re-action in the Modern Era, Oxford University Press.

Fligstein N., Polyakova A., Sandholtz W. (2012), European Integration, Nationalism and European Identity, “Journal of Common Market Studies”, 50(1): 106–122. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2011.02230.x

Góra M. (2019), Legitymizacja i kontestacja polityki zagranicznej Unii Europejskiej na przykładzie polityki rozszerzenia i Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, Kraków.

Handler H. (2018), How the Migration Wave Challenges European Identity, “Policy Crossover Center: Vienna-Europe Flash Paper”, No. 8. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3338336

Howorth J. (2019), Strategic Autonomy. Why It’s Not About Europe Going it Alone, Wilfried MartensCentre for European Studies, https://www.martenscentre.eu/wp-content/uploads/2020/06/strategic-autonomy-europe.pdf (30.07.2024).

Lesiewicz E. (2016), Strefa Schengen w dobie kryzysu imigracyjnego, „Przegląd Politologiczny”, No. 3. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2016.21.4.14

Łubiński P. (2022), Hybrid Warfare or Hybrid Threat – The Weaponization of Migration as an Example of the Use of Lawfare – Case Study of Poland, “Polish Political Science Yearbook”, Vol. 51. DOI: https://doi.org/10.15804/ppsy202209

Pietrzak N. (2020), Polityzacja zjawiska migracji na Węgrzech pod przywództwem Viktora Orbana w latach 2015–2019, w: Wschodnie Forum Nauki, (eds.) R. Czyżyk, Lublin.

Piskorska B. (2023), Challenges To The European Union’s Adaptive Capacity In The Foreign And Security Policy Sphere On The Example Of Russia’s Aggression In Ukraine, “Transformations. Interdisciplinary Journal”, No. 4(119).

Piskorska B. (2022), Strategic projects to revitalise the European Union’s power in global affairs in the 21st century, “On-line Journal Modelling the New Europe”, No. 39, September: 150–173. DOI: https://doi.org/10.24193/OJMNE.2022.39.07

Potyrała A. (2016), Pozamilitarne aspekty bezpieczeństwa międzynarodowego – kryzys migracyjny 2015–2016, „Przegląd Strategiczny”, No. 9. DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2016.1.21

Statistics on migration to Europe, https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life/statistics-migration-europe_pl#migracja-do-ue-i-z-ue (09.07.2024).

Stepniewski T. (2015), Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej: w poszukiwaniu nowego modelu integracji, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, No. 4.

Szymańska J. (2024), Przyjęcie uchodźców z Ukrainy w UE a przyszłość unijnej polityki migracyjnej i azylowej, in: Unia Europejska wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę, J. Szymańska (ed.), Warszawa.

Tutak G. (2018), Polityka migracyjna Polski wobec europejskiego kryzysu migracyjnego, „Świat Idei i Polityki”, No. 17. DOI: https://doi.org/10.15804/siip201823

Varga G. (2017), Towards European Strategic Autonomy? Evaluating the New CSDP Initiatives, Institute for Foreign Affairs and Trade, https://kki.hu/assets/upload/07_KKI-Studies_CSDP_Var-gaG_20171003.pdf (30.07.2020).

Zdanowski J. (2011), Bliski Wschód 2011: bunt czy rewolucja?, Kraków.

Zieliński T. (2020), Strategic Autonomy of the European Union in Security and Defence, “Lithuanian Annual Strategic Review”, Vol. 18, No. 1. DOI: https://doi.org/10.47459/lasr.2020.18.1