Słowa kluczowe
translatoryka biblijna
niemiecka translatoryka biblijna
ofiara
dar
prezent
Kain
Abel
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł zajmuje się problemem tłumaczenia hebrajskiego słowa מִנְחָה w perykopie Rdz 4, 3–5a. Istnieją trzy podstawowe kierunki translatorskie omawianego terminu: sakralne (np. ofiara), świeckie (np. prezent, dar) i świecko-sakralne (np. dar ofiarny). Obecne opracowanie, opierając się zasadniczo na argumencie pochodzącym z wersetu Hbr 11,4, popiera to ostatnie ukierunkowanie
Bibliografia
Allen D.L., Hebrews: An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, (The New American Commentary 35), Nashville 2010.
Anderson G.A., Klauck H.J., Sacrifice and Sacrificial Offerings, in: The Anchor Yale Bible Dictionary, ed. D.N. Freedman, vol. 5, New Haven–London 2009, S. 870–891.
Baldick Ch., Oxford Dictionary of Literary Terms, Oxford 2008
Becker O., Vorländer H., Dono, in: Dizionario dei concetti biblici del Nuovo Testamento, a cura di L. Coenen, E. Beyreuther, H. Bietenhard, trad. A. Dal Bianco, B. Liverani, G. Massi, Bologna 1991, s. 507–511.
Cotter D.W., Genesis, (Berit Olam Studies in Hebrew Narrative & Poetry), Collegeville 2003.
Das Neue Testament übersetzt von Fridolin Stier, hrsg. v. E. Beck, G. Miller, E. Sitarz, München 1989.
Diccionario bíblico hebreo-español, editado por L. Alonso Schökel, V. Morla, V. Collado, Madrid 1999.
Die Bibel. Altes und Neues Testament. Einheitsübersetzung, Freiburg–Basel–Wien 1991.
Die Bibel. Einheitsübersetzung der Heiligen Schrift. Gesamtausgabe, Stuttgart 2016.
Dohmen Ch., Ein Wieder-Sehen mit der Bibel. Die Revision der Einheitsübersetzung kann Text und Leser neu zusammenführen, „Bibel und Kirche“ 2 (2017), S. 84–92.
Downing F.G., Tło i kontekst, in: Słownik hermeneutyki biblijnej, (Prymasowska Seria Biblijna), red. R.J. Coggins, J.L. Houlden, W. Chrostowski, tłum. B. Widła, Warszawa 2005, S. 883–886.
Drewermann E., Strukturen des Bösen. Die jahwistische Urgeschichte in exegetischer, psychoanalytischer und philosophischer Sicht. Teil I. Die jahwistische Urgeschichte in exegetischer Sicht, (Paderborner Theologische Studien 4), Paderborn–München–Wien 1982.
Dzikiewicz D., Die revidierte Ausgabe der Einheitsübersetzung. Beispiele gelungener Korrekturen, „Studia Theologica Grodnensia“ 13 (2019), S. 68–74.
Dzikiewicz D., Die revidierte Ausgabe der Einheitsübersetzung. Einige Beispiele verpasster Korrekturmöglichkeiten, „Studia Theologica Grodnensia“ 12 (2018), S. 89–102.
Dzikiewicz D., The Verse of Gen 1,1: A Subordinate or Principal Clause? A Contribution to the Discussion on the Syntax of the First Sentence of the Hebrew Bible, „Rocznik Teologii Katolickiej” XVI/3 (2017), S. 9–18.
Dzikiewicz D., Zasady czytania Pisma Świętego, in: Józef Obrembski — kapłan według serca Bożego. Księga pamiątkowa dedykowana w Roku Kapłańskim Księdzu Prałatowi Józefowi Obrembskiemu, (Wielcy Ludzie Wileńszczyzny 1), Wilno 2010, red. D. Dzikiewicz, J. Witkowski, S. 101–118.
Ellingworth P., The Epistle to the Hebrews: A Commentary on the Greek Text, (The New International Greek Testament Commentary), Grand Rapids 1993.
Feuerbach L., Das Wesen des Christentums, Köln 2014.
Gilgamešo epas. Tekstas, biblinės paralelės ir komentaras, (Bibliotheca Sancti Josephi Subsidia 2), vert. ir komen. D. Dikevičius, I. Gudauskienė, Vilnius 2017.
Greco antico. Vocabolario greco italiano etimologico e ragionato di Renato Romizi, a cura di M. Negri, Bologna 2001.
Jenni E., בוֹא bō’ Venir, in: Diccionario teologico manuual del Antiguo Testamento, editado por E. Jenni, C. Westermann, trad. J.A. Mugica, t. I, Madrid 1978, S. 392–397.
Junker H., Genesis, (Die Heilige Schrift in deutscher Übersetzung Echter Bibel. Das Alte Testament), Würzburg 1953.
Köhlmeier M., Geschichten von der Bibel. Von der Erschaffung der Welt bis Moses, München–Berlin–Zürich 2015.
Kuravilla A., Genesis. A Theological Commentary for Preachers, Eugene 2014.
Lemański J., Księga Rodzaju. Rozdziały 1–11. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, (Nowy Komentarz Biblijny Stary Testament I/1), Częstochowa 2013.
Luther M., Genesis. Commentary. Chapters 1–4. Study Edition, ed. B. Wolfmueller, Aurora 2017.
Mitchell A.C., Hebrews, (Sacra Pagina 13), Collegeville 2007.
Morant P., Die Anfänge der Menschheit. Eine Auslegung der ersten elf Genesis-Kapitel, Luzern 1960.
Papieska Komisja Biblijna, Natchnienie i prawda Pisma świętego. Słowo, które od Boga pochodzi i mówi o Bogu, aby zbawić świat, tłum. H. Witczyk, Kielce 2014.
Paus A., Opfer. Religionsgeschichtlich, in: Lexikon für Theologie und Kirche, hrsg. v. W. Kasper u. a., Bd. 7, Freiburg–Basel–Rom–Wien 19983, S. 1061–1063.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych
z komentarzem, Częstochowa 2005.
Podręczny słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, red. P. Briks, (Prymasowska Seria Biblijna), Warszawa 1999.
Pontificia Commissione Biblica, L’interpretazione della Bibbia nella Chiesa, in: Pontificia Commissione Biblica, G. Ghiberti, F. Mosetto, L’interpretazione della Bibbia nella Chiesa. Commento, (Percorsi e traguardi biblici), Leumann 1998, S. 25–97.
Rad G. von, Genesi. Traduzione e commento, (Antico Testamento 2/4), trad. G. Moretto, Benedettine di Civitella San Paolo, Brescia 1978.
Rad G. von, Theologie des Alten Testaments, Bd. I: Die Theologie der geschichtlichen Überlieferungen Israels, (Einführung in die evangelische Theologie 1), München 1969.
Reno R.R., Genesis, Grand Rapids 2010.
Ruppert L., Das Buch Genesis. Teil I Kap. 1–25,18, (Geistliche Schriftlesung AT 1/1), Leipzig 1976.
Schierse F.J., Der Brief an die Hebräer, (Geistliche Schriftlesung NT 18), Leipzig 1967.
Sobór Watykański II, Dei verbum. Konstytucja Dogmatyczna o Objawieniu Bożym, in: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Tekst polski, Poznań 1967, s. 350–362.
Steinmann A.E., Genesis. An Introduction and Commentary, (Tyndale Old Testament Commentaries), Downers Grove 2019.
Stibbs A.M., Der Brief an die Hebräer, in: Kommentar zur Bibel. AT und NT in einem Band, hrsg. v. D. Guthrie, J.A. Motyer, übers. v. G. Balders u. a., Witten 2012, s. 480–512.
Synowiec J.S., Początki świata i ludzkości według Księgi Rodzaju, Kraków 2001.
Towner W.S., Genesis, London–Leiden 2001.
Vaux R. de, Instytucje Starego Testamentu. Tom I i II, tłum. T. Brzegowy, Poznań 2004.
Walton J.H., Matthews V.H., Chavalas M.W., The IVP Bible Background Commentary: Old Testament, Downers Grove 2000.
Werlitz J., Kowalski K., Zwickel W., Anhang, in: Die Bibel. Einheitsübersetzung der Heiligen Schrift. Gesamtausgabe, Stuttgart 2016, S. 1445–1548.
Westermann C., Primo approccio all’Antico Testamento, (Collana Biblica), trad. M. Sampaolo, Torino 1977.
Westermann C., Teologia dell’Antico Testamento, (Antico Testamento Supplementi 6), trad. A. Sacchi Balestrieri, Brescia 1983.
Zenger E., Fischer I., Das Buch Genesis, in: Stuttgarter Altes Testament. Einheitsübersetzung mit Kommentar und Lexikon, hrsg. v. E. Zenger, Stuttgart 2004, S. 15–98.