Poznanie i ujawnienie myśli Pisma Świętego przez kaznodzieję w ujęciu ks. Zygmunta Pilcha (1888–1962)
PDF (English)

Słowa kluczowe

Pismo Święte
Słowo Boże
Zygmunt Pilch
homiletyka
kaznodziejstwo
kaznodzieja

Jak cytować

Bucki, Łukasz. (2021). Poznanie i ujawnienie myśli Pisma Świętego przez kaznodzieję w ujęciu ks. Zygmunta Pilcha (1888–1962). Poznańskie Studia Teologiczne, 2, 89–116. https://doi.org/10.14746/pst.2020.37.05

Abstrakt

Tekst artykułu stanowi analizę wybranych zagadnień z nauczania ks. dra Zygmunta Pilcha (1888– 1962), który swoje myśli kierował zarówno do uczących się kaznodziejstwa, jak i do kaznodziejów. Jego nauczanie jest wciąż niewygasłe. Wykładowca homiletyki apelował do głosicieli słowa Bożego, że są zobligowani do przekazywania światu Dobrej Nowiny o zbawieniu. Tekst Pisma Świętego, zdaniem profesora homiletyki, jest naturalnym źródłem kaznodziejstwa, gdyż z niego przemawia sam Duch Boży za pośrednictwem Kościoła nauczającego. Z tekstu natchnionego kaznodzieja winien czerpać treść, ducha, namaszczenie, życie i łaskę. Kaznodzieja zapoznający się z Pismem Świętym jest zobowiązany do uchwycenia sensu Boskiej mowy. Poznając Biblię, szuka myśli i znaczenia, aby uchwycić wewnętrzną treść tekstu. Pryncypalną troską przy czytaniu Pisma Świętego jest poznanie dosłownego sensu, który to bezpośrednio wynika ze słów tekstu. W księgach świętych istnieje również sens typiczny. Zadaniem kaznodziei jest przekonywanie wiernych do życia z wiary i według wiary, zgodnie z myślą Pańską zawartą w typach. Odczytanie świata wymaga odpowiednich metod, które ukażą jego znaczenie symboliczne ujawniające się w alegoriach. Chrystus często posługiwał się przypowieściami, które — czerpiąc obrazy z codziennego życia — stanowią środek nauczania poglądowego. Oddany całkowicie kaznodziejstwu Z. Pilch przypominał, że Pismo Święte, będące skarbnicą objawionej prawdy, jest naczelną literaturą dla każdego kaznodziei. Nauczanie księdza infułata Zygmunta Pilcha wydaje się nadal aktualne i stanowi nieodkrytą do końca skarbnicę wiedzy.

https://doi.org/10.14746/pst.2020.37.05
PDF (English)

Bibliografia

Sources

Augustyn, Św., O nauce chrześcijańskiej, tłum., wstęp i oprac. S. Sułowski, Warszawa 1979.

Benedykt XVI, Adhortacja apostolska „Verbum Domini” O Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła (30 IX 2010).

Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska ‘Verbum Domini’ o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, Kraków 2010.

‘Homo Dei’ 17 (1948) 6, pp. 146–164.

Jan Paweł II, Przesłanie z okazji 50. rocznicy powstania Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych (16 IV 2004): Kościół usilnie pragnie poznawać własną historię, ‘L’Osservatore Romano’ [Polish edition] 6 (2004), pp. 7–8.

John Paul II, Post-Synodal Apostolic Exhortation ‘Ecclesia in Europa’ On Jesus Christ Alive in His Church The Source Of Hope For Europe (28 VI 2003) http://www.vatican.va/content/john-paulii/en/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_20030628_ecclesia-in-europa.html.

Pilch Z. i in., Homiletyka duszpasterska. Zbiorowy podręcznik nauki kaznodziejstwa dla polskiego kleru, Kielce 1935.

Pilch Z., Literatura kaznodziejska, PH 1 (1929), pp. 35–45.

Pilch Z., Nauka dykcji, Kielce 1946.

Pilch Z., Nowa pisownia w świetle wymowy, Kielce 1937.

Pilch Z., Recenzja. Faulhaber M., Rufende Stimmen in der Wüste der Gegenwart, PH 1 (1932), pp. 67–70.

Pilch Z., Wychowanie chrześcijańskie jako problem duszpasterski, Kielce 1934.

Pilch Z., Wykład zasad kościelnej wymowy, Poznań 1958.

Pilch Z., Zadania polskiej ambony, PH 2 (1925), pp. 90–103.

Pilch Z., Zagadnienia języka i stylu w kaznodziejstwie, Kielce 1923.

Szkoła kaznodziejstwa. Skarbiec wzorów kościelnej wymowy do nauki domowej i szkolnej, zebr. i objaśn. Z. Pilch, Kielce 1937.

Studies

Chat E., Ksiądz prałat dr Kazimierz Dworak, in: 50 lat służby kapłańskiej Bogu, Kościołowi i Ojczyźnie, red. E. Chat, Kielce 2002, p. 124.

Chat E., Ksiądz profesor dr Zygmunt Pilch, in: 50 lat służby kapłańskiej Bogu, Kościołowi i Ojczyźnie, red. E. Chat, Kielce 2002, pp. 153–161.

Clément O., Ne manquons pas aux bienseances pour des querelles de mots, ‘Messager’ 19 (1971), pp. 179–190.

Crouzel H., Orygenes, tłum. J. Margański, Kraków 2004.

Czerski J., Jezus Chrystus w świetle ewangelii synoptycznych, Opole 2000.

Czerski J., Współczesne metody przekazu przypowieści, in: Żywe jest słowo Boże. Metody biblijno-pastoralne, red. B. Polok, Opole 1995 [materials come from international Biblical and Pastoral Symposium organised on October 14–18, 1994 in Kamień Śląski], pp. 37–46.

Emaks, O przymiotach dobrego kazania, PH 2 (1933), pp. 103–110.

Gosek M., Z zagadnień ruchu homiletycznego w Kielcach, in: Księga jubileuszowa 1727–1977. 250 lat Seminarium Duchownego w Kielcach, Kielce 1977, pp. 187–202.

Kelly J.N.D., Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988.

Kosiński W., Teoretycy i twórcy szkół kaznodziejskich, PH 2 (1927), pp. 81–101.

Krześniak-Firlej D., Pilch Zygmunt, in: Bibliografia piśmiennictwa profesorów Seminarium kieleckiego 1727–2001. Księga jubileuszowa, red. D. Krześniak-Firlej, W. Firlej, A. Kaleta, Kielce 2002, pp. 119–132.

Langkammer H., Mały słownik biblijny, Wrocław 1995.

Lurker M., Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, tłum. R. Wojnakowski, Kraków 1994.

Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tłum. J. Prokopiuk, Kraków 2007.

Momidłowski S., Ś. p. Biskup Karol Józef Fischer, PH 4 (1931), pp. 264–268.

Nowy słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, red. M. Starowieyski, J.M. Szymusiak, Poznań 2018.

Orygenes, O zasadach, Przedmowa, 1, z jęz. łac. i grec. przeł. i oprac. S. Kalinkowski, tłum. K. Augustyniak, wprowadzenie H. Pietras, Kraków 1996.

Pawłowski J., Recenzje, Verbum Domini, PH 2 (1931), pp. 146–148.

Pietras H., Początki teologii Kościoła, Kraków 2000.

Pietras H., Wprowadzenie, in: Orygenes, O zasadach, z jęz. łac. i grec. przeł. i oprac. S. Kalinkowski, tłum. K. Augustyniak, wprowadzenie H. Pietras, Kraków 1996.

Romaniuk K., Alegoria 1.10, in: Encyklopedia katolicka, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, t. 1, Lublin 1985, col. 322.

Simonetti M., Między dosłownością a alegorią. Przyczynek do historii egzegezy patrystycznej, tłum. T. Skibiński, Kraków 2000.

Szafrański A.L., Ks. infułat Zygmunt Pilch, ‘Kielecki Przegląd Diecezjalny’ 40 (1964), pp. 21–29.

Szafrański A.L., Ks. infułat Zygmunt Pilch, in: Studia z historii kaznodziejstwa i homiletyki, red. L. Kuc, W. Wojdecki, t. 1, Warszawa 1975, pp. 19–30.