Abstrakt
We współczesnej refleksji katechetycznej w sposób znaczący wybrzmiewa potrzeba ożywienia katechezy osób starszych, jak i skorzystania z bogactwa i doświadczenia tejże grupy społecznej. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż społeczeństwo, a tym samym wspólnotę Kościoła dotyka problem postępującego starzenia się jej członków. W wymiarze katechetycznym istotnym staje się między innymi podjęcie odpowiednich kroków w celu dostosowania katechezy osób starszych pod względem odpowiednich treści, narzędzi oraz struktury. Proponowana swoista oferta edukacyjna powinna pobudzić oraz zachęcić do weryfikacji i pogłębienia własnej wiedzy religijnej, pomóc odpowiedzieć na nurtujące pytania, zwłaszcza natury egzystencjalnej w perspektywie eschatologicznej, a także odnaleźć miejsce i rolę osób starszych we wspólnocie wierzących. W niniejszym opracowaniu, analizie poddano najpierw pojęcie starości i starzenia się w ujęciu społecznym i teologicznym, następnie przedstawiono podstawowe założenia neuroandragogiki oraz najistotniejsze aspekty katechezy osób starszych. W kolejnej części zaprezentowane zostały implikacje praktyczne dla wykorzystania wybranych elementów andragogiki i neuroandragogiki w katechezie oraz szeroko pojętej aktywności i edukacji religijnej osób starszych.
Bibliografia
Alberich E., Binz A., Forme e modelli di catechesi con gli adulti, Torino 1995.
Andragogika, in: C. Kupisiewicz, M. Kupisiewicz, Słownik pedagogiczny, Warszawa 2009, p. 11.
Edukacja dorosłych, red. M. S. Knowles, E. F. Holton, R. A. Swanson, Warszawa 2009.
Harris J. G., Biblical Perspectives on Aging. God and the Elderly, New York 2008.
Houle C., The Design of Education, Michigan 1972.
Jan Paweł II, List do osób w podeszłym wieku, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/do_starszych_01101999.html# [accessed on 07.04.2021].
Katecheza po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła, red. W. Kubik, t. 1, Warszawa 1985.
Kidd J. R., How Adults Learn, Englewood Cliffs 1978.
Knowles M., The Adult Learner: A Neglected Species, Houston 1973.
Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium Katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce, Kraków 2001.
Kongregacja ds. Duchowieństwa, Dyrektorium ogólne o Katechizacji, Poznań 1998.
Kongregacja ds. Duchowieństwa, Ogólna Instrukcja Katechetyczna, in: Katecheza po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła, red. W. Kubik, t. 1, Warszawa 1985.
Mieskes H., Geragogik -Paedagogik des Alters und des altern Menschen, “Paedagogische Rundschau” 2(1970), pp. 90-101.
Neuroandragogika w edukacji dorosłych zagrożonych wykluczeniem. Materiały dlanauczycieli i edukatorów osób dorosłych, http://www.neuroandragogy.eu/wp-content/uploads/2018/10/neuro_io2_pl_lekki.pdf [accessed on 08.04.2021].
O neuroandragogice, http://www.neuroandragogy.eu/index.php/pl/o-neuroandragogice/ [accessed on 09.04.2021].
Ostański P., Starość, in: Encyklopedia Katolicka KUL, t. 18, Lublin 2013, c. 854-860.
Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o katechizacji, Kielce 2020.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Poznań-Warszawa 1990.
Porzych K., Kędziora-Kornatowska K., Polak A., Porzych M., Psychologiczne aspekty starzenia się i starości, “Gerontol Pol” 2004, 12(4), pp. 165-168.
Skreczko A., Starość, in: Słownik małżeństwa i rodziny, red. E. Ozorowski, Warszawa-Łomianki 1999, pp. 425-429.
Sobór Watykański II, Dekret o apostolstwie świeckich, in: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań-Warszawa 1967.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, in: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań-Warszawa 1967.
Soravito L., La catechesi degli adulti. Orientamenti e proposte, Torino 1998.
Starzenie się, in: Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 6, Warszawa 1996, p. 32.
Taraszkiewicz M., Neuropedagogika – edukacja 21 wieku, https://www.edunews.pl/badania-i-debaty/opinie/244-neuropedagogika-edukacja-21-wieku [accessed on 08.04.2021].
Wojciechowski K., Andragogika, in: Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1996, pp. 25-27.
Żylińska M., Neurodydaktyka, czyli nauczanie przyjazne mózgowi, www.ore.edu.pl [accessed on 08.04.2021].
Żylińska M., Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Toruń 2013.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Mirosław Gogolik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.