Mobbing w Kościele? Analiza teoretyczna i implikacje do stworzenia systemu wewnątrzkościelnej prewencji antymobbingowej w Polsce
PDF

Słowa kluczowe

mobbing
Kościół katolicki
prewencja antymobbingowa
Polska

Jak cytować

Chrostowski, M. (2022). Mobbing w Kościele? Analiza teoretyczna i implikacje do stworzenia systemu wewnątrzkościelnej prewencji antymobbingowej w Polsce. Poznańskie Studia Teologiczne, 41, 295–311. https://doi.org/10.14746/pst.2022.41.16

Abstrakt

Mobbing can be described as an important social problem, but also an urgent theological and pastoral issue, which in the Church is a close combination of spirituality and power, conducive to silencing both the person being intimidated and witnesses. Also, taking into account the effects of mobbing in ecclesial circles, it must be stated that they leave much more serious consequences than those faced by people employed in other organizations as they lead to strong internal tensions and suffering not only psychological, but above all spiritual. In this context, the aim of this article is a theoretical analysis of the phenomenon of mobbing, i.e. outlining its main characteristics and manifestations (also of a spiritual and religious nature) in the Church and its subordinate institutions. It is also to develop a catalogue of practical implications that could form the basis for creating a future-oriented and, possibly effective, system of intra-church anti-mobbing prevention.

https://doi.org/10.14746/pst.2022.41.16
PDF

Bibliografia

Archidiecezja Krakowska, Reguła poszanowania godności i dóbr osobistych bliźniego, szczególnie dzieci i młodzieży oraz osób bezradnych, w Archidiecezji Krakowskiej, https://diecezja.pl/aktualnosci/regula-poszanowania-godnosci-i-dobr-osobistych-blizniego-szczegolnie-dzieci-i-mlodziezy-oraz-osob-bezradnych-w-archidiecezji-krakowskiej/ [dostęp:15.2.2022].

Blicharz J., Problem mobbingu jako formy wykluczenia społecznego i prawnego, Wrocław 2014.

Bohm F., Laurell S., Rozwiązywanie konfliktów. Praktyczny poradnik dla pracodawców i menedżerów, Szczecin 2014.

Chomczyński P., Mobbing w pracy z perspektywy interakcyjnej. Proces stawania się ofiarą, Łódź 2008.

Chrostowski M., Schulpastoral für alle! Religionspädagogische und pastorale Impulse deutscher Schulpastoral für ein schulpastorales Modell in Polen (am Beispiel der Diözese Łomża), Berlin 2021.

Czapnik S., Piekło to inni. Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec duchownych molestujących seksualnie dzieci, w: Religia i Kościoły w polskiej przestrzeni publicznej, red. A. Kusztal, S. Czapnik, Opole 2015, s. 167–194.

Deikus M., Readiness of Lithuanian religious organizations to provide assistance to persons suffering from mobbing: is the potential exploited?, „Visuomenės saugumas ir viešoji tvarka” 22 (2019), s. 32–53.

Diocese of Chichester, Preventing Bullying and Harassment in the Diocese of Chichester, https://cofechichester.contentfiles.net/media/documents/document/2019/05/Preventing_bullying_and_harassment_policy.pdf [dostęp: 19.2.2022].

Dzierżanowski M., Terlikowski: Mobbing w instytucjach kościelnych istnieje nie tylko w Gdańsku, https://www.msn.com/pl-pl/wiadomosci/other/terlikowski-mobbing-w-instytucjach-ko%C5%9Bcielnych-istnieje-nie-tylko-w-gda%C5%84sku/ar-BB10iJHi [dostęp: 12.2.2022].

Erenkfeit K., Dudzińska L., Indyk A., Mobbing w środowisku pracy: opis zjawiska oraz jego skutki, „Medycyna Środowiskowa” 14 (2011) 4, s. 81–89.

Górzyński O., O totalitarnym mobbingu krwiożerczego Kościoła, https://www.rp.pl/publicystyka/art12960881-o-totalitarnym-mobbingu-krwiozerczego-kosciola [dostęp: 12.2.2022].

Grabowska B., Psychoterror w pracy. Jak zapobiegać i jak sobie radzić z mobbingiem, Gdańsk 2003.

Gredka-Ligarska I., Mobbing a odpowiedzialność cywilnoprawna, „Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej” 18 (2020) 1, s. 89–105. https://doi.org/10.31261/zpppips.2020.18.05 DOI: https://doi.org/10.31261/zpppips.2020.18.05

Herzog A., Mobbing in Kirchengemeinden: das sensible Konstrukt kirchengemeindlicher Zusammenarbeit verstehen und im Konfliktfall nicht wegsehen, „Praxis Gemeindepädagogik” 67 (2014) 3, s. 13–15.

Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Porzucenia kapłaństwa na tle liczby księży w Kościele na początku XXI wieku (Notatka statystyczna), https://www.iskk.pl/images/stories/Instytut/dokumenty/ISKK_Ksieza_odejscia.pdf [dostęp: 17.2.2022].

Jędreje G., Cywilnoprawna odpowiedzialność za stosowanie mobbingu, Warszawa 2004.

KAI/KAB, Mobbing w białych rękawiczkach, https://papiez.wiara.pl/doc/1009643.Mobbing-w-bialych-rekawiczkach [dostęp: 19.2.2022].

Kietliński K., Kwestia godności ludzi pracy w nauczaniu papieża Jana Pawła II, „Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy” 57 (2019) 1, s. 12–24. https://doi.org/10.15584/nsawg.2019.1.1 DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2019.1.1

Kodeks Pracy, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf [dostęp: 11.2.2022].

Kurowska K., Mobbing jako patologiczne zjawisko w miejscu pracy, „Ekonomia i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe” 1 (2016) 1, s. 49–67. https://doi.org/10.21784/EiZ.2016.003 DOI: https://doi.org/10.21784/EiZ.2016.003

Leymann H., Mobbing and psychological terror at workplaces, „Violence and Victims” 5 (1990) 2, s. 119–126. https://doi.org/10.1891/0886-6708.5.2.119 DOI: https://doi.org/10.1891/0886-6708.5.2.119

Leymann H., The Content and Development of Mobbing at Work, „European Journal of Work and Organizational Psychology” 5 (1996) 2, s. 165–184. https://doi.org/10.1080/13594329608414853 DOI: https://doi.org/10.1080/13594329608414853

Łoza B., Polikowska M., Mobbing: w poszukiwaniu psychopatologicznej tożsamości zjawiska, „Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny” 9 (2016) 2, s. 57–64.

Mazur-Wierzbicka E., Problem mobbingu w Polsce – wybrane aspekty, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 19 (2018) 8/1, s. 263–280.

Nowosielska P., Sobczak A., Trzy czwarte pracowników Caritas Polska oceniło, że było ofiarami mobbingu, https://forsal.pl/artykuly/1436888,kontrola-pip-caritas-trzy-czwarte-pracownikow-caritas-polska-ocenilo-ze-bylo-ofiarami-mobbingu.html [dostęp: 12.2.2022].

Nuñez M.A., Gonzalez S., Mobbing in Christian Organizations: When Abuse is Spiritualized, „Journal of Applied Christian Leadership” 3 (2009) 2, s. 33–47.

Oleszko A., Jośko-Ochojska J., Smoleń J., Śpiewak R., Jakość snu i zaburzenia depresyjne u księży Archidiecezji Katowickiej, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” 75 (2021), s. 85–98. DOI: https://doi.org/10.18794/aams/137951

Ostrowska M., Michcik A., Mobbing – istota, przyczyny, przeciwdziałanie, „Bezpieczeństwo pracy” 6 (2014), s. 8–11.

Paul I., Does bullying happen in our churches?, https://www.psephizo.com/life-ministry/does-bullying-happen-in-our-churches/ [dostęp: 19.2.2022].

Pilch P., Mobbing w organizacji – rodzaje zjawiska, „Prakseologia” 157 (2015) 1, s. 167–196.

Romanko A., Teologiczne podstawy mediacji w prawie kanonicznym, „Roczniki Nauk Prawnych” 25 (2015) 2, s. 151–169. https://doi.org/10.18290/rnp.2015.25.2-7 DOI: https://doi.org/10.18290/rnp.2015.25.2-7

Salij J., Świętość Kościoła i zło w Kościele, „Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża” 1 (2008), s. 501–508.

Sarzała D., Mobbing jako wielopostaciowy problem społeczny, „Łódzkie Studia Teologiczne” 1 (2009), s. 241–254.

Skorowski H., Humanistyczny wymiar pracy w perspektywie nauczania Kościoła katolickiego, „Horyzonty Wychowania” 30 (2015), s. 113–131.

Stańczyk M., Wikariusz gnębi organistę, https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/198041,wikariusz-gnebi-organiste.html [dostęp: 15.2.2022].

Strutyńska E., Mobbing wśród nauczycieli. Zakres i uwarunkowania, Radom 2014.

Szpakowski B., Dlaczego odchodzą z kapłaństwa?, „Studia Salvatoriana Polonica” 7 (2013),s. 141–153.

Turner L., Help and hindrance: clergy talking about bullying, „Practical Theology” 11 (2018) 5, s. 450–461. https://doi.org/10.1080/1756073X.2018.1536354 DOI: https://doi.org/10.1080/1756073X.2018.1536354

Vensel S.R., Mobbing, burnout, and religious coping styles among Protestant clergy: a structural equation model and its implications for counselors, Dissertation 2012, https://fau.digital.flvc.org/islandora/object/fau%3A3989/datastream/OBJ/view/Mobbing__burnout__and_religious_coping_styles_among_Protestant_clergy.pdf [dostęp: 15.2.2022].

Warszewska-Makuch M., Mobbing w pracy – przyczyny i konsekwencje, „Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka” 3 (2005), s. 5–7.

Wiefel-Jenner K., Seelsorge und Mobbing. Überlegungen zu einem brisanten Thema in der Arbeitswelt, „Wege zum Menschen” 61 (2009) 1, s. 35–47. https://doi.org/10.13109/weme.2009.61.1.35 DOI: https://doi.org/10.13109/weme.2009.61.1.35

Winter M.J., An analysis of the abuse of power by leaders in Christian organisations: Cultural comparisons from Canada, Germany and South Africa, https://uir.unisa.ac.za/handle/10500/23813 [dostęp: 15.2.2022].

Witczyk H., Praca jako powołanie – do czego?, „Verbum Vitae” 25 (2014), s. 9–13. https://doi.org/10.31743/vv.1603 DOI: https://doi.org/10.31743/vv.1603

Wskazówki, jak radzić sobie z sytuacjami trudnymi w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP. Konflikty, mobbing, naruszanie granic, pedofilia, alkoholizm i wypalenie zawodowe, red. B. Giemza, G. Giemza, Warszawa 2021.

http://archpoznan.pl/ [dostęp: 15.2.2022]

http://ksa-mobbing.pl/ [dostęp: 19.2.2022].

https://archibial.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://archiczest.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://archidiecezja.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://archidiecezjakatowicka.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://archidiecezjalubelska.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://archwarmia.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://archwwa.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://diecezja.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://episkopat.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://kuria.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://przemyska.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://www.archidiecezja.lodz.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://www.archidiecezja.wroc.pl/ [dostęp: 15.2.2022].

https://www.diecezja.gda.pl/ [dostęp: 15.2.2022].