Słowa kluczowe
Ewangelia
Jezus
kobieta
naśladowanie
Jak cytować
Abstrakt
Jezus a godność kobiety. Biblijne przesłanki działalności Jadwigi Zamoyskiej
Proponowany artykuł podejmujący problematykę stosunku Jezusa do kobiet, czyli osób znaczących w Jego życiu i działalności, wpisuje się przede wszystkim w szeroką dyskusję na temat godności kobiety i jej stosunku do mężczyzny. Może być jednak ważnym biblijnym tłem dorobku Generałowej Jadwigi Zamoyskiej. Zdecydowanie wyprzedzała ona swoją epokę nie tylko jako wielka działaczka społeczna, ale i wierna wyznawczyni Kościoła, daleka od wojującego feminizmu, ideologicznej emancypacji czy ruchu sufrażystek. Podkreślała czynienie prawdziwego dobra w tych sferach życia publicznego, które są społecznie, kulturowo i religijnie zaniedbane. Dziś trudno określić, w jakim stopniu Generałowa Zamoyska bezpośrednio inspirowała się Ewangelią. Można jednak przypuszczać, że czytając zawarte w niej przesłanie, medytowała zarówno nad wartością samej kobiety, jak i nad różnymi formami jej społecznej aktywności. Dała w ten sposób świadectwo wiary we własną godność i możliwości kobiecej natury: wrażliwej, współczującej, a jednocześnie silnej i zdecydowanej. Taki bowiem był Jezus w swoim działaniu i nauczaniu.
Bibliografia
Allison Jr., D.C., Q 12:51–53 and Mark 9:11–13 and the Messianic Woes, in: Authenticating the Words of Jesus, eds. B.D. Chilton, C.A. Evans, New Testament Tools and Studies 28.1, Leiden 1999, pp. 289–310.
Arterburn S., Farrel B., The One Year Devotions for Men on the Go, Carol Stream 2013.
Baldock J., Kobiety w Biblii, transl. K. Lossmann, Warszawa 2008.
Baloyi E.M., A Re-Reading of John 8:1–11 from a Pastoral Liberative Perspective on South African Women: Original Research, „Hervormde Teologiese Studies: Theological Studies” 66/2 (2010), pp. 1–7. DOI: https://doi.org/10.4102/hts.v66i2.838
Baumgarten J.M., On the Testimony of Women in 1QSa, „Journal of Biblical Literature” 76 (1957), pp. 266–269. DOI: https://doi.org/10.2307/3261896
Beasley-Murray G.R., John. Revised Edition, Word Biblical Commentary 36, Grand Rapids 2015.
Beyer H.W., “διακονία”, Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament vol. II, eds. G. Kittel and G. Friedrich, Stuttgart 1935, pp. 87–88.
Borchert G.L., John 1–11. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 25A, Nashville 1996.
Borchert G.L., John 12–21. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 25B, Nashville 2002.
Blomberg C.L., Matthew. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 22, Nashville 1992.
Carson D.A., The Gospel according to John, The Pillar New Testament Commentary, Grand Rapids 1990.
Cassuto U., A Commentary on the Book of Genesis. Part I: From Adam to Noah, Skokie 2005.
Collins J.N., Did Luke Intend a Disservice to Women in the Martha and Mary Story?, „Biblical Theology Bulletin” 28 (1998), pp. 104–111. DOI: https://doi.org/10.1177/014610799802800303
Crimella M., Martha, the Hostess, and Mary, the Listener. A Discussion with the Feminist Interpretation of Luke 10:38–42, „Verbum Vitae” 40/1 (2022) pp. 51–67. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.13543
Derrett J.D.M., Eating Up the Houses of Widows: Jesus’s Comment on Lawyers?, „Novum Testamentum” 14 (1972), pp. 1–9. DOI: https://doi.org/10.1163/156853672X00061
Edwards J.R., The Gospel According to Mark, The Pillar New Testament Commentary, Grand Rapids 2002.
Efthimiadis-Keith H., Genesis 2:18–25 from a Jungian and Feminist-Deconstructionist Point of View, „Old Testament Essays” 23/1 (2010), pp. 44–65.
Evans C.A., Authenticating the Activity of Jesus, w: Authenticating the Words of Jesus, eds. B. Chilton, C.A. Evans, New Testament Tools and Studies 28/1–2, Leiden–Boston–Cologne 1999, pp. 3–30.
Geldenhuys N., Gospel of Luke, The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids 1951.
Hamilton V.P., The Book of Genesis. Chapters 1–17, The New International Commentary on the Old Testament, Grand Rapids 1990.
Harrison R.K., Encyclopedia of Biblical and Christian Ethics, Nashville 1987.
Johnson L.T., The Gospel of Luke, Sacra Pagina Series 3, Collegeville 1991.
Kee H.C., Jesus: A Gluton and Drunkard, in: Authenticating the Words of Jesus, eds. B. Chilton, C.A. Evans, New Testament Tools and Studies 28/1, Leiden–Boston–Cologne 1999, pp. 311–332.
Keener C.S., A Commentary on the Gospel of Matthew, Grand Rapids 1999.
Keener C.S., The Gospel of Matthew. A Socio-Rhetorical Commentary, Grand Rapids 2009.
Kidson L., The Anxious Search for the Lost Coin (Luke 15: 8–10): Lost Coins, Women’s Dowries, and the Contribution of Numismatics and Phenomenology to Gospel Research, „Australian Biblical Review” 68 (2020), pp. 76–88.
Kubiś A., The Poor Widow’s Mites. A Contextual Reading of Mark 12:41–44, „Biblical Annals” 3 (2013), pp. 339–381.
Lane W.L., The Gospel According to Mark. The English Text with Introduction, Exposition and Notes, The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids 1974.
Lemański J., Księga Rodzaju, rozdziały 1–11, Nowy Komentarz Biblijny — Stary Testament, Częstochowa 2013.
Léon-Dufour X., Lecture de l’Évangile selon Jean, vol. 4: Parole de Dieu, Paris 1996.
Liefeld W.L., Luke, The Expositors Bible Commentary with The New International Version in Twelve Volumes, 8: Matthew, Mark, Luke, ed. F.E. Gaebelein, Grand Rapids 1984.
Malina A., Ewangelia według Świętego Marka — rozdziały 1,1–8,26, Nowy Komentarz Biblijny — Nowy Testament, vol. II, part 1, Częstochowa 2013.
Mann C.S., Mark. A New Translation with Introduction and Commentary, The Anchor Bible 27, Garden City 1986.
McKnight S., Jesus and His Death. Historiography, the Historical Jesus, and Atonement Theory, Waco 2005.
Mead L.M., A Biblical Response to Poverty, w: Lifting Up the Poor. A Dialogue on Religion, Poverty and Welfare Reform, eds. M.J. Bane, L.M. Mead, Washington 2003.
Mędala S., Ewangelia według Świętego Jana, rozdziały 13–21, Nowy Komentarz Biblijny — Stary Testament, vol. IV, part 2, Częstochowa 2008.
Meier J.P., Un certain Jésus. Les donnés de l’histoire. II: La parole et les gestes, Lectio divina, Paris 2005.
Michaels J.R., The Gospel of John, The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids 2010.
Mickiewicz F., Ewangelia według św. Łukasza, rozdziały 1–11, Nowy Komentarz Biblijny — Nowy Testament, vol. III/part 1, Częstochowa 2011.
Mickiewicz F., Ewangelia według św. Łukasza, rozdziały 12–24, Nowy Komentarz Biblijny — Nowy Testament, vol. III/part 2, Częstochowa 2012.
O’Day G.R., Women’s Bible Commentary, Expanded Edition with Apocrypha, eds. C.A. Newsom, S.H. Ringe, Louisville 1988.
O’Toole R.F., Some Exegetical Reflections on Luke 13,10–17, „Biblica” 73/1 (1992), pp. 84–107.
Paciorek A., Ewangelia według świętego Mateusza, rozdziały 14–28, Nowy Komentarz Biblijny, vol. 1/part 2, Częstochowa 2008.
Penner K., The Work of Wealthy Women: Female Discipleship in Luke 8:1–3. A thesis presented to the University of Waterloo and Conrad Grebel University College in fulfilment of the thesis requirement for the degree of Master of Theological Studies, Waterloo 2011.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Poznań 1996.
Stein R.H., Luke. An Exegetical and Theological Exposition of Holy Scripture, The New American Commentary 24, Nashville 1992.
Schüssler Fiorenza E., Theological Criteria and Historical Reconstruction: Martha and Mary, Luke 10:38–42, Protocol of the Fifty-Third Colloquy. 10 April 1986, ed. H. Waetjen, Berkeley 1987, pp. 1–12.
Tenney M.C., The Gospel of John, in: The Expositor’s Bible Commentary, with The New International Version of The Holy Bible in Twelve Volumes Volume 9 (John-Acts), Grand Rapids 1981.
Tomas Aquinas, Commentary on the Gospel of John. Chapters 13–21, with introduction and notes by D. Keating, M. Levering, transl. F. Larcher, J.A. Weisheipl, Washington 2010.
Vermeeren K., The Liberation of the Adulteress Woman in John 8: 1–11. An Interpretation, Norderstedt 2016.
Waaler E., The Shema and the First Commandment in First Corinthians. An Intertextual Approach to Paul’s Re-reading of Deuteronomy, Tübingen 2008.
Waetjen H.C., The Parable of the Ten Virgins (Matthew 25:1–13): The Integrity of Identity and Activity, in: Distant Voices Drawing Near: Essays in Honor of Antoinette Clark Wire, ed. H.E. Hearon, Collegeville 2004, pp. 117–129.
Wenham J.W., Inititation au grec de Nouveau Testament. Grammaire — Exercices — Vocabulaire, transl. C.B. Amphoux, A. Desreumaux, eds. J.C. Ingelaere, F. Fraisy, Paris 1986.
Wénin A., D’Adam à Abraham ou les errances de l'humain. Lecture de Genèse 1,1–12,4, Lire la Bible 148, Paris 2007.
Williamson Jr. L., Mark, Interpretation. A Commentary for Teaching and Preaching, Louisville 2009.
Wyckoff E.J., John 4:1–42 Among the Biblical Well Encounters Pentateuchal and Johannine Narrative Reconsidered, Tübingen 2020. DOI: https://doi.org/10.1628/978-3-16-159615-5
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Janusz Nawrot
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.