Słowa kluczowe
Kościół
teologia
nauki przyrodnicze
naukowy obraz świata
relacja między wiarą i rozumem
uzasadnianie wiary
Jak cytować
Abstrakt
25. rocznica ogłoszenia przez św. Jana Pawła II (1978–2005) encykliki Fides et ratio (1998) inspiruje do refleksji nad rozumnością wiary. Obrona wiary chrześcijańskiej dokonuje się dziś w klimacie myślenia naukowego, w którym ważną rolę odgrywają naukowe sposoby poznawania świata, jak również sam przyrodniczy obraz świata. Celem artykułu jest próba wskazania na możliwe pola obrony rozumności wiary chrześcijańskiej. W toku prowadzonych rozważań zostaną kolejno przedstawione następujące inspiracje do: dialogu interdyscyplinarnego (1); otwarcia Kościoła na naukę (2); odwoływania się do wiedzy przyrodniczej w refleksji teologicznej (3).
Bibliografia
Anderwald A., St. John Paul II’s Ideas of Dialogue between the Church and Science, “Roczniki Teologiczne” 63 (2016), no. 9, pp. 81–94. DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2016.63.9-5
Anderwald A., Teologia a nauki przyrodnicze. Rola wiedzy przyrodniczej w dociekaniach teologicznych, Opole: RWWT 2007.
Benedict XVI, Faith, Reason and the University. Memories and Reflections https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2006/september/documents/hf_ben-xvi_spe_20060912_university-regensburg.html [accessed: 10.1.2024].
Bracken J.A., A new methodology for Christian systematic theology, “Zygon: Journal of Religion and Science” 54 (2019), no. 3, pp. 575–587. DOI: https://doi.org/10.1111/zygo.12535
Catechism of the Catholic Church (CCC), https://www.vatican.va/archive/ENG0015/_INDEX.HTM [accessed: 10.1.2024].
Der Mensch – ein Tier. Und sonst? Interdisziplinäre Annäherungen, hrsg. v. U. Lüke, G. Souvignier, Freiburg–Basel–Wien: Herder 2020.
Francis, Apostolic Constitution Veritatis gaudium, 27 December 2017 (VG), https://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_constitutions/documents/papa-francesco_costituzione-ap_20171208_veritatis-gaudium.html [accessed: 24.1.2024].
Francis, Apostolic Exhortation Laudate Deum (LD), https://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_exhortations/documents/20231004-laudate-deum.html [accessed: 24.1.2024].
Francis, Encyclical letter Laudato si’, 24 May 2015 (LS), https://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html [accessed: 18.1.2024].
Francis, Post-synodal Apostolic Exhortation Querida Amazonia, 20 February 2020 (QA), https://www.vatican.va/content/francesco/en/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20200202_querida-amazonia.html [accessed: 18.1.2024].
Góźdź K., Teologia — uniwersytet — nauka w myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVI, “Studia Nauk Teologicznych” 3 (2008), pp. 101–118. DOI: https://doi.org/10.24425/snt.2008.133792
Grygiel W., Wąsek D., Teologia ewolucyjna. Założenia — problemy — hipotezy, Kraków: Copernicus Center Press 2022.
Hattrup D., An den Grenzen des Wissens in Naturwissenschaft, Freiburg–Basel–Wien: Herder 2008.
Hattrup D., Darwin als-Kirchenväter, vol. 1–10. Paderborn: CreateSpace Independent Publishing Platform 2010–2014.
Hattrup D., Einstein und der würfelnde Gott. An den Grenzen des Wissens in Naturwissenschaft und Theologie, Freiburg im Breisgau–Basel–Wien 2001.
Heller M., Centrum Copernicus, https://www.copernicuscenter.edu.pl/person/michal-heller [accessed: 15.2.2024].
Heller M., Nauka i Teologia — niekoniecznie tylko na jednej planecie, Kraków: Copernicus Center Press 2019.
Heller M., Nowa fizyka i nowa teologia, Kraków: Copernicus Center Press 20154.
Heller M., O wieczności, https://www.youtube.com/watch?v=Q0edQgy056Q [accessed: 20.2.2024].
Heller M., Ważniejsze niż Wszechświat, https://www.youtube.com/watch?v=iPh1s9glxx8 [accessed: 20.2.2024].
John Paul II, Apostolic Constitution Sapientia Christiana, April 15, 1979, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_constitutions/documents/hf_jp-ii_apc_15041979_sapientia-christiana.html [accessed: 15.1.2024].
John Paul II, Apostolic Constitution Ex corde Ecclesiae, August 15, 1990, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_constitutions/documents/hf_jp-ii_apc_15081990_ex-corde-ecclesiae.html [accessed: 15.1.2024].
John Paul, Encyclical letter Fides et Ratio, 14 September, 1998 (FR), https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091998_fides-et-ratio.html [accessed: 15.1.2024].
John Paul II, Letter to Reverend George V. Coyne, S.J. director of the Vatican Observatory (June 1, 1988), http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/letters/1988/documents/hf_jp-ii_let_19880601_padre-coyne_en.html [accessed: 20.8.2015].
John Paul II, On the Centenary of the Birth of Albert Einstein (November 10, 1979), no. 4 (from Discourses of the Popes from Pius XI to John Paul II to the Pontifical Academy of Sciences 1936-1986, Vatican City: Pontifica Academia Scientiarum 1986, pp. 151–156), https://www.ewtn.com/catholicism/library/on-the-centenary-of-the-birth-of-albert-einstein-7953 [accessed: 15.2.2024].
Lüke U., „Als Anfang schuf Gott” — Bio-Theologie: Zeit — Evolution — Hominisation, Paderborn–München–Wien: Ferdinand Schöningh 1997.
Lüke U., Das Glaubensbekenntnis vor den Anfragen der Gegenwart, Freiburg–Basel–Wien: Herder 2020.
Lüke U., Das Säugetier von Gottes Gnaden: Evolution, Bewusstsein, Freiheit, 3. Aufl. Freiburg–Basel–Wien: Herder 2016.
McGrath A., Darwinism and the Divine: Evolutionary Thought and Natural Theology, Oxford: Wiley-Blackwell 2011. DOI: https://doi.org/10.1002/9781444392524
McGrath A., The Foundations of Dialogue in Science and Religion, Oxford: Wiley-Blackwell 1991.
McGrath A., Collicutt-McGrath J., The Dawkins Delusion?: Atheist Fundamentalism and the Denial of the Divine, London: SPCK Publishing 2007.
Michalski K., Castel Gandolfo, in: Rozmowy w Castel Gandolfo, red. K. Michalski, Warszawa–Kraków: Znak 2010, vol. 1, pp. 5–14.
Pinsent A., Cosmic Purpose and the Question of a Personal God, “European Journal for Philosophy of Religion” 5 (2013), no. 1, pp. 109–124. DOI: https://doi.org/10.24204/ejpr.v5i1.250
Pinsent A., The Second-Person Perspective in Aquinas’s Ethics: Virtues and Gifts, New York: Routledge 2012. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203133453
Pinsent A., Holden M., Apologia: Catholic Answers to Today’s Questions, London: Catholic Truth Society 2010.
Pinsent A., Holden M., Credo: The Catholic Faith Explained, London: Catholic Truth Society 2007.
Pinsent A., Holden M., Lumen: The Catholic Gift to Civilisation, London: Catholic Truth Society 2011.
Rahner K., Grundkurs des Glaubens. Einführung in den Begriff des Christentums, Freiburg im Breisgau: Herder 200812.
Schöpfung und Evolution. Eine Tagung mit Papst Benedikt XVI in Castel Gandolfo, hrsg. v. S.O. Horn, S. Wiedenhofer, Augsburg: Sankt Ulrich 2007.
Seitz Ch., Dialog auf Metaebene. Wissenschaftstheoretische und historische Überlegungen zur Interdisziplinarität von Theologie und Naturwissenschaft, “Theologie und Glaube” 64 (2021), no. 3, pp. 198–208.
Słabik T., Działalność naukowa Karola Wojtyły w okresie krakowsko-lubelskim (1945–1978), “Perspektiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne”, 17 (2018), no. 2, pp. 182–200.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Andrzej Anderwald
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.