Recenzja książki: Marcin Libicki, Kościół i sztuka chrześcijańska pierwszych wieków, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2022, ss. 197

Abstract

„Bez sztuki wczesnego chrześcijaństwa, od jej narodzin w początkach III wieku do jej apogeum w czasach justyniańskich, nie bylibyśmy sobą, bylibyśmy inni!” — stwierdza Marcin Libicki w konkluzji swoich bogato ilustrowanych rozważań historyka Kościoła i historyka sztuki, obejmujących niemal sześć wieków ery chrześcijańskiej, od jej początków aż do czasów Justyniana I Wielkiego (527–565). Monografia Kościół i sztuka chrześcijańska pierwszych wieków autorstwa Marcina Libickiego jest dziełem dojrzałego już historyka sztuki i znawcy europejskiej kultury, dlatego w sposób pewny prowadzi czytelnika przez sześć pierwszych wieków chrześcijaństwa. Książka, podzielona na szesnaście krótkich rozdziałów, wprowadza w krąg zagadnień doktrynalnych, politycznych, społecznych i artystycznych, które składają się na inspirowaną chrześcijaństwem cywilizację europejską. Umiejętność formułowania syntez jest cechą dojrzałego badacza i Marcin Libicki, również z racji swojego bogatego doświadczenia, proponuje nam dzieło, w którym początkujący znajdą dobre wprowadzenie do dziejów chrześcijaństwa w starożytności, a czytelnik już zaawansowany — inspirację do dalszych poszukiwań artystycznych, historycznych i teologicznych. Dość wymienić w tym miejscu refleksję Benedykta XVI na temat teologicznej wymowy sztuki wczesnochrześcijańskiej w szóstym rozdziale encykliki Spe salvi, gdzie papież sięga do tych samych zabytków wczesnochrześcijańskiej sztuki sepulkralnej, które interesują Marcina Libickiego. Sztuka wczesnochrześcijańska stanowi, obok zagadnień historycznych i teologicznych, ważny element refleksji autora. Czytelnik znajdzie w książce interesujące i wartościowe wprowadzenie w ten dział historii sztuki, ubogacone bogatym i dobrym jakościowo materiałem ikonograficznym. Z wyżej wymienionych powodów Kościół i sztuka chrześcijańska pierwszych wieków to praca, którą można polecić praktycznie każdemu czytelnikowi dysponującemu podstawami wiedzy humanistycznej.