Recent Legal Changes in the Organization of Religious Education in Polish Schools
Journal cover , volume 48, year 2025
PDF (English)

Mots-clés

religious education
religious instruction
right to religious education
curriculum reform
organization of religion classes

Comment citer

Gogolik, M. (2025). Recent Legal Changes in the Organization of Religious Education in Polish Schools. Poznańskie Studia Teologiczne, 48, 153–178. https://doi.org/10.14746/pst.2025.48.9

Résumé

In many educational systems within democratic countries, curricula typically include both values education and religious instruction. The reintroduction of confessional religious education into Polish schools in 1990 — and, more significantly, subsequent legal changes governing religious instruction — have consistently generated a range of responses, from strong support to public dissatisfaction and criticism from various groups. Legislative reforms introduced since 2024 have substantially modified the legal framework surrounding religious education. The manner in which these changes have been implemented has provoked considerable concern and resistance in multiple sectors of society. This study analyzes the key aspects of these legal changes: the incorporation of religious education into the national curriculum framework; the removal of religion/ethics grades from the overall grade point average; the authorization to merge religious education classes across different age groups and grade levels; and the reduction of religious instruction from two hours to one hour per week.

https://doi.org/10.14746/pst.2025.48.9
PDF (English)

Références

Borecki P., Działania MEN ws. lekcji religii naruszają obowiązujące prawo, available at: https://www.ekai.pl/prof-borecki-dzialania-men-ws-lekcji-religii-naruszaja-obowiazujace-prawo/ [accessed 24 April 2025].

Episkopat domaga się przywrócenia religii do ramowego planu nauczania w szkołach, Gość Niedzielny, available at: https://www.gosc.pl/doc/1105416.Religia-do-ramowego-planu-nauczania [accessed 24 April 2025].

Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Opinia odnośnie do projektu rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych szkołach, available at: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//579/12384702/13056494/13056497/dokument674405.pdf [accessed 10 May 2025].

Komisja Wychowania Katolickiego, Zasady oceniania osiągnięć edukacyjnych z religii rzymsko-katolickiej w szkołach publicznych, available at: https://www.katecheza.episkopat.pl [accessed 24 April 2025].

Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 r., Dz. U. 1998, No. 51, item 318.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., art. 48 ust. 1, available at: https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm [accessed 24 April 2025].

Konwencja Wiedeńska o Prawie Traktatów z 1969 r., Dz. U. 1990, No. 74, item 439 (Annex).

Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej (Evangelical Augsburg Church in the Republic of Poland), available at: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//579/12384702/13056494/13056497/dokument674402.pdf [accessed 24 April 2025].

Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 1993.

Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów, available at: https://men.gov.pl/zycie-szkoly/ksztalcenie-ogolne/sprawdzian-i-egzaminy/ocenianie-klasyfikowanie-i-promowanie-uczniow.html [accessed 24 April 2025].

Ministerstwo Edukacji Narodowej, Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji w sprawie sposobu organizowania nauki religii, available at: https://www.gov.pl/web/edukacja/projekt-rozporzadzenia-ministra-edukacji-ws-sposobu-organizowania-nauki-religii-w-szkolach-skierowany-do-konsultacji-spolecznych [accessed 14 May 2025].

Ministerstwo Edukacji Narodowej, Stanowisko Ministra Edukacji ws. zabezpieczenia TK, available at: https://www.gov.pl/web/edukacja/stanowisko-ministra-edukacji-ws-zabezpieczenia-tk [accessed 12 May 2025].

Polska Agencja Prasowa, Biskupi napisali list do premiera w sprawie lekcji religii, available at: https://www.pap.pl/aktualnosci/biskupi-napisali-list-do-premiera-w-sprawie-lekcji--religii [accessed 13 May 2025].

Polska Rada Ekumeniczna, Stanowisko Kościołów Polskiej Rady Ekumenicznej w sprawie zmian MEN, available at: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//579/12384702/13056494/13056497/.pdf [accessed 24 April 2025].

Porozumienie pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski a Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych nauczycieli religii, available at: https://katecheza.episkopat.pl/kwk/porozumienie-z-dnia-3-kwietnia-2019 [accessed 24 April 2025].

Prawosławny Metropolita Warszawski i Całej Polski, Stanowisko w sprawie zmian MEN dotyczących nauki religii [Orthodox Metropolitan of Warsaw and All Poland, Statement on the Ministry of National Education’s changes concerning religious education], available at: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//579/12384702/13056494/13056497/dokument674401.pdf [accessed 24 April 2025].

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r., Dz. U. 1992, No. 36, item 155, with amendments: 1993 (Dz. U. No. 83, item 390), 1999 (No. 67, item 753), 2014 (item 478), 2017 (item 1147).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r., Dz. U. 2007, No. 83, item 562, as amended.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r., Dz. U. 2017, item 703.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r., Dz. U. 2017, item 1575.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r., Dz. U. 2019, item 373.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 marca 2024 r., Dz. U. 2024, item 438.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 maja 2024 r., Dz. U. 2024, item 781.

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 26 lipca 2024 r., available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001158/O/D20241158.pdf [accessed 12 May 2025].

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 17 stycznia 2025 r., available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250000066/O/D20250066.pdf [accessed 14 May 2025].

Rządowe Centrum Legislacji, Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizowania nauki religii, available at: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12384702/katalog/13056494#13056494 [accessed 10 May 2025].

Rządowe Centrum Legislacji, Stanowiska zgłoszone w ramach opiniowania, available at: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390003/katalog/13084339#13084339 [accessed 14 May 2025].

Szpet J., and Gogolik M., Nauczanie religii w polskim przedszkolu i szkole, in: Katecheza — Rodzina, Parafia i Szkoła, t. 16, Poznań 2018, pp. 77–84.

Trybunał Konstytucyjny, Komunikat do Wyroku U 11/24. Nauka religii w publicznych przedszkolach i szkołach, available at: https://trybunal.gov.pl/s/u-10-24 [accessed 26 May 2025].

Trybunał Konstytucyjny, Nauka religii w publicznych przedszkolach i szkołach, available at: https://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/komunikaty-prasowe/komunikaty-po/art/nauka-religii-w-publicznych-przedszkolach-i-szkolach-5 [accessed 12 May 2025].

Trybunał Konstytucyjny, Wliczenie do średniej ocen z obowiązkowych zajęć lekcyjnych ocen z religii lub etyki, U 10/2007, available at: https://trybunal.gov.pl/s/u-1007 [accessed 26 May 2025].

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. — Prawo oświatowe, Dz. U. 2017, item 59, available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000059/U/D20170059Lj.pdf [accessed 14 May 2025].

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, Dz. U. 1991, No. 95, item 425, as amended; see also: Dz. U. 2018, items 1457, 1560, 1669).

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych, Dz. U. 2000, No. 39, item 443.

Zmiany w nauczaniu religii w szkołach bez konsultacji z Kościołem? Nowacka uderza w episkopat, Portal Samorządowy, available at: https://www.portalsamorzadowy.pl/edukacja/zmiany-w-nauczaniu-religii-w-szkolach-bez-konsultacji-z-kosciolem-nowacka-uderza--w-episkopat,561930.htm [accessed 24 April 2025].