Słowa kluczowe
TRIUMPH
TRIUMPHAL ARCH
PERSONIFICATION
IDEOLOGY OF THE IMPERIAL POWER
Jak cytować
Abstrakt
The attention of the spectators looking at the Arch of Septimius Severus in Rome, as well as the attention of researchers studying the monument focuses on the impression and the ideological import of the entire monument or on the so-called historical reliefs in its main sections which illustrate Parthian campaigns of Septimius Severus. The article, however, sets out to reflect on the content of the so-called triumphal frieze. It has been established to contain an allegory of the Roman triumph and a metaphorical summing up of the content presented in the embellishments of the entire monument. There are no scenes of combat here, only their finale. Two sitting figures, that of personified Parthiaand Roma come to the fore among the elements of representation. The remaining of these, namely the soldiers carrying the spoils of war, a procession of prisoners and tribute payers, serve merely as a backdrop to these leading figures. The relations symbolised between these two forces, Parthiaand Roma, may be called a “war of personifications”. At the same time, the balance turns in favour of the Roman side. It is the majestic Dea Roma who receives the honours from the vanquished becoming Roma triumphans. Meanwhile the Parthia capta passively resigns itself to its fate.
Bibliografia
Balbuza K., Triumfator. Triumf i ideologia zwycięstwa w starożytnym Rzymie epoki Cesarstwa, Poznań 2005.
Beard M., The Roman Triumph, Cambridge, Mass.–London 2007.
Benoist S., Le retour du prince dans la cité (juin 193–juillet 326), Cahiers du Centre Gustave Glotz 10, 1999, s. 154–158.
Benoist S., Rome, le prince et la Cité. Pouvoir impérial et cérémonies publiques (Ier siecle av. — début du IVe siecle apr. J.-C.). Paris 2005, s. 215.
Bieńkowski P., De simulacris barbararum gentium apud Romanos. Corporis barbarorum prodromus, Cracoviae 1900.
Bieńkowski P., De simulacris barbararum gentium, s. 35.
Brilliant R., The Arch of Septimius Severus in the Roman Forum, Memoirs of the American Academy in Rome 29, 1967.
Caló Levi A., Barbarians on Roman Imperial Coins and Sculpture, New York 1952.
Caprino C., I rilievi della colonna la guerra germanica e sarmatica, [w:] C. Caprino et al. (red.), La Colonna di Marco Aurelio, Roma 1955, s. 116.
Chastagnol A., Aspects concrets et cadre topographique des fetes décennales des empereurs a Rome, [w:] idem, Le pouvoir impérial a Rome, s. 294–295.
Chastagnol A., Les fetes décennales de Septime Sévere, [w:] idem, Le pouvoir impérial a Rome, s. 267–282.
Chastagnol A., Les jubilés décennaux et vicennaux des empereurs sous les Antonins et les Séveres, [w:] idem, Le pouvoir impérial a Rome: fi gures et commémorations, Geneve 2008, s. 251–259.
Christol M., L’empire romain du III siecle, Histoire politique, (de 192, mort de Commode a 323, concile de Nicée), Paris 1997, s. 30–31.
Hamberg P.G., Studies in Roman Imperial Art, with Special Reference to the State Reliefs of the Second Century, Uppsala–Kobenhavn 1945.
Hannestad N., Roman Art and Imperial Policy, Aarhus 1986.
Hill Ph.V., The Coinage of Septimius Severus and His Family of the Mint of Rome A.D. 193–217, London 1977.
Hill Ph.V., The Monuments of Ancient Rome as Coin Types, London 1989.
Huet V., Stories one might tell of Roman art: reading Trajan’s column and the Tiberius cap, [w:] J. Elsner (red.), Art and text in Roman culture, Cambridge 1996, s. 24–28.
Janiszewska D., „Decennalia” cesarza Septymiusza Sewera i ślub Karakalli — bogactwo w służbie ideologii dynastycznej, [w:] L. Kostuch, K. Ryszewska (red.), Zbytek i ubóstwo w starożytności i średniowieczu, Kielce 2010, s. 195–203.
Janiszewska D., Łuk triumfalny Septymiusza Sewera w Rzymie jako narzędzie propagandy zwycięstwa cesarza, [w:] W. Dzieduszycki (red.), Opuscula archaeologica: opera dedicata in professorem Thaddeum Malinowski, Zielona Góra 2007, s. 171–176.
Janiszewska D., Wojna domowa w Rzymie w latach 193–197, Poznań 2010, s. 145–149.
Kempińska M., „Ludi Saeculares” a ideologia władzy cesarza Septymiusza Sewera, [w:] K. Nawotka, M. Pawlak (red.), Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, s. 594–595.
Kluczek A.A., VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku — studium porównawcze, Katowice 2009, s. 160–161.
Koeppel G., Die historischen Reliefs der römischen Kaiserzeit. 7. Der Bogen des Septimius Severus, die Decennalienbasis und der Konstantinsbogen, Bonner Jahrbücher 190, 1990, s. 1–7.
Koeppel G., The Grand Pictorial Tradition of Roman Historical Representation during the Early Empire, [w:] H. Temporini et al. (red.), Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Geschichte und Kultur Roms im Spiegel der neueren Forschung, II 12, 1, Berlin–New York 1982.
Kotula T., Septymiusz Sewerus, cesarz z Lepcis Magna, Wrocław–Warszawa–Kraków 1987.
Królczyk K., Działalność budowlana Sewerów w Rzymie, [w:] K. Nawotka, M. Pawlak (red.), Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, Wrocław 2007, s. 670–671.
Künzl E., Der römische Triumph, s. 65–84; E. Kowalska, Triumf — instytucja sakralna i polityczna w Rzymie republikańskim, Meander 41, 1986, s. 38–43.
Künzl E., Der römische Triumph. Siegesfeiern im antiken Rom, München 1988, s. 76.
Liverani P., Il monumento Antonino di Efeso, Rivista dell’Istituto Nazionale d’Archeologia e Storia dell’Arte, 3 ser., 19–20, 1996–1997, s. 153–174.
Liverani P., Nationes e civitates nella propaganda imperiale, Römische Mitteilungen 102, 1995, s. 233–243.
Lusnia S., Battle Imagery and Politics on the Severan Arch in the Roman Forum, [w:] S. Dillon, K.E. Welch (red.), Representations of War in Ancient Rome, Cambridge 2006, s. 272–299.
Maria S. De, Gli archi onorari di Roma e dell’Italia romana, Roma 1988.
Mellor R., The Goddess Roma, [w:] H. Temporini et al. (red.) Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Geschichte und Kultur Roms im Spiegel der neueren Forschung, II 17, 2, Berlin–New York 1981.
Östenberg I., Staging the World. Spoils, Captives, and Representations in the Roman Triumphal Procession, Oxford 2009, s. 131–134.
Ostrowski J.A., „Simulacra gentium et fluminum”. Propagandowe aspekty sztuki rzymskiej, [w:] M. Salamon, Z.J. Kapera (red.), Studia classica et byzantina Alexandro Krawczuk oblata, Kraków 1996, s. 129–138.
Ostrowski J.A., Les personifi cations des provinces dans l’art romain. Varsovie 1990.
Ostrowski J.A., Między Bosforem a Eufratem. Azja Mniejsza od śmierci Aleksandra Wielkiego do najazdu Turków seldżuckich, Wrocław–Warszawa–Kraków 2005.
Ostrowski J.A., Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa–Kraków 1999.
Perassi C., La periferia dell’impero nel linguaggio figurativo monetale romano, [w:] G. Vanotti, C. Perassi (red.), In limine. Ricerche su marginalita e periferia nel mondo antico, Milano 2004, s. 197–198.
Picard G.Ch., Les reliefs de l’arc de Septime–Sévere au Forum Romanum, Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, Comptes Rendus 106, 1, 1962, s. 7–14.
Popławski M.S., Triumf rzymski jako spełnienie devotio, [w:] Charisteria Casimiro de Morawski septuagenario oblata ab amicis, collegis, discipulis, Cracoviae 1922, s. 33–40.
Reinach S., Répertoire des reliefs Grecs et Romains, 1: Les ensembles, Paris 1909.
Sadurska A., Archeologia starożytnego Rzymu, 2: Okres cesarstwa, Warszawa 1980.
Schneider R.M., Die Faszination des Feindes. Bilder der Parther und des Orients in Rom, [w:] J. Wiesehöfer (red.), Das Partherreich und seine Zeugnisse. The Arsacid Empire: Sources and Documentation, Stuttgart 1998, s. 95–146;
Toynbee J.M.C., The Hadrianic School. A Chapter in the History of Greek Art, Roma 1967;
Turcan R., L’art romain dans l’histoire, Paris 1995.
Vermeule C.C., The Dal Pozzo-Albani Drawnings of Classical Antiquities in the Royal Library at Windsor Castle, Transactions of the American Philosophical Society, N.S. 56, p. 2, Philadelphia 1966, s. 23, nr 8236.
Vermeule C.C., The Goddess Roma in the Art of the Roman Empire, Cambridge, Mass. 1959.
Veyne P., Vénus, l’univers et les voeux décennaux au IIIe siecle sur un relief en l’honneur d’Antonin, Revue des Études Latines 38, 1960,
Waddington W.H., E. Babelon, Th. Reinach, Recueil général des monnaies grecques d’Asie mineure, 1–4, Paris 1904–1912
Woytek B., Die Reichsprägung des Kaisers Traianus (98–117), Wien 2010.
Wroth W., Catalogue of the Greek Coins. Pontus, Paphlagonia, Bithynia, and the Kingdom of Bosporus, London 1889.
Żyromski M., Ideology, Propaganda and Symbols of Power. The Example of Capital of Rome, Poznań 2009.