Abstrakt
The dystopian novel Kaharlyk (2014) by Oleh Shynkarenko, the action of which takes place in about 2144, depicts various kinds of wars and forms of armed struggle: the occupation of territories of Ukraine by the Russian army, Russian-Chinese nuclear war, guerrilla warfare, the local conflict for power, and ethnic antagonisms. The description of the post-apocalyptic reality Grey Zone gives the author an opportunity to reflect on the dangers of aggressive ideology: imperialism, religious fundamentalism and radical nationalism. The diagnosis of Ukrainian society presented is also alarming. Hence, the work can be seen as a warning novel. Similar elements can be found in many dystopias written recently in different countries. An analysis of examples from Russian and American cultures shows that criticism of the existing situation is often combined with an admonition of the phenomena that may arise from the dangerous trends of the present, including armed conflicts. Hence visions of future wars, among other things, serve as a tool of discreditation against the ruling political forces and propose an analysis of discourses responsible for driving those wars. Implemented in such way, the ideological function, the metadiscursive perspective and humanistic values of dystopia allow for it, in our opinion, to be included in the arsenal of measures designed to “create conditions that scare of war or limit its scope” (A. Toffler, H. Toffler). The totality of these measures was defined by Alvin and Heidi Toffler as “anti-war”.Bibliografia
„A Very Funny Nightmare”: A Q&A with Oleh Shynkarenko, wywiad przeprowadziła Bret Anne Serbin, http://www.sampsoniaway.org/interviews/2016/08/10/a-very-funny-nightmare-a-qa-with--oleh-shynkarenko/ (11.11.2016).
Bakuła B., „Słoneczna maszyna” Wołodymyra Wynnyczenki na tle literackiej utopii zachodnio i wschodniosłowiańskiej, „Slavia Occidentalis” 2009, t. 66, s. 67–78.
Bakuła B., Ironia i komizm we współczesnej słowiańskiej antyutopii literackiej: na przykładzie powieści E. Bondyʼego, T. Konwickiego, W. Wojnowicza, W. Pielewina, „Slavia Occidentalis” 2011, t. 68, s. 45–55.
Bakuła B., West- and East-Slavic literary utopia of 20th century (An outline of research problems), „Slavia Occidentalis” 2000, t. 57, s. 257–265.
Beczek W., „Strategia Putina przypomina tę u schyłku ZSRR. To ideologiczna próżnia”, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,15164344,_Strategia_Putina_przypomina_te_u_schylku_ZSRR__To.html (12.02.2017).
Donskis L., Venclova T., Poszukiwanie optymizmu w epoce pesymizmu. Europa Wschodnia – przeczucia i prognozy, Wrocław-Wojnowice 2015.
Eco U., Myślenie o wojnie, [w:] U. Eco, Pięć pism moralnych, Kraków 1999, s. 4–20.
Etgar Keret: palabras que hablan en voz baja, wywiad przeprowadziła H. Pomeraniec, http://www.lanacion.com.ar/1856882-etgar-keret-palabras-que-hablan-en-voz-baja (17.01.2017).
Gilbert S., Donald Trump’s Dystopias, „The Atlantic” 08.11.2016, https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2016/11/donald-trumps-dystopias/506975/ (15.01.2017).
Keret E., The Arctic Lizard, https://www.buzzfeed.com/etgarkeret/arctic-lizard?utm_term=.bb-Mn0wbpPB#.acOgKWeXGd (12.02.2017).
Polityczność w literaturze i polityczność literatury. Z prof. Przemysławem Czaplińskim rozmawiają Filip Biały i Joanna Jastrzębska, http://refleksje.edu.pl/wp-content/uploads/2013/07/Wywiad-z-prof.-Czapli%C3%85%E2%80%9Eskim.pdf (12.01.2017).
Pomerantsev P., Jądro dziwności. Nowa Rosja, tłum. z ang. I. Noszczyk, Wołowiec 2015.
Toffler A., Toffler H., Wojna i antywojna. Jak przetrwać na progu XXI wieku?, Poznań 2006.
Ursulenko A., Naprzód do przeszłości? Wieś jako obiekt lęku w ukraińskiej i rosyjskiej dystopii, [w:] Obce/swoje II. Miasto i wieś w kulturze Białorusi, Polski, Rosji, Ukrainy, pod. red. K. Glinianowicz, K. Kotyńskiej, Kraków 2017, s. 139–149.
Борута Я., Абсурдизм як спосіб вижити, http://bukvoid.com.ua/reviews/books/2015/01/23/121545.html (16.11.2016).
Бриних М., Передмова. Ще трохи, і буде Кагарлик, [w:] О. Шинкаренко, Кагарлик, s. 5. Быков Д., ЖД, Москва 2016.
Кагарлик (роман), Wikipedia, https://uk.wikipedia.org/wiki/Кагарлик_(роман) (15.01.2017).
Козлов P., Через 100 років Україні настане „Кагарлик”?, „Версії” 19.06.2014, http://versii.cv.ua/kultura/cherez–100-rokiv-ukrayini-nastane-kagarlik–2/29390.html (19.09.2016).
Курков A., Дайджест „Книжкові відкриття–2014 від знаних книголюбів”, http://www.chytomo.com/digest/knizhkovi-vidkrittya–2014-vid-znanix-knigolyubiv (11.01.2017).
Найбільше українці бояться повторення кризи 2008 року, „Дзеркало тижня” 13.02.2013, http://dt.ua/UKRAINE/naybilshe-ukrayinci-boyatsya-povtorennya-krizi–2008-roku.html (09.09.2016).
Пионтковский A., Трагедия и фарс, http://mirror715.graniru.info/Politics/Russia/m.151586.html (12.02.2017).
Українці бояться зовнішнього вторгнення і не дуже – зростання цін та безробіття – опиту-вання, „Українська правда” 11.10.2014, http://www.pravda.com.ua/news/2014/10/11/7040478/(09.09.2016).
Чанцев A., Литература 2.0: Статьи о книгах, Москва 2011.
Шинкаренко О., Кагарлик, Київ 2015.