Abstrakt
Proverbs express the opinions of the populace on life and the surrounding world. The question of faith occupies an important place among the commented topics. The picture of faith of Lusatians – as seen through the prism of the vision of heaven and hell preserved in the Upper Lusatian proverbs – seems to be quite interesting. On the one hand, it confirms stereotypical conceptions of heaven and hell as a space between two opposite poles which are good and evil. Heaven is the supreme value and the place of reward for suffering on earth, whereas hell is the place of punishment for the committed sins, the place from which there is no return. Moreover, the proverbs show distinctly that moral principles are clearly determined and closely linked with the teachings of the Church. On the other hand, they allow one to become acquainted with social relationships prevailing in the Lusatian countryside in the bygone centuries.Bibliografia
Bartmiński J., 2009, Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne, Lublin.
Bartmiński J., Niebrzegowska S., 1996, Niebo, [w:] Słownik stereotypów i symboli ludowych. Tom 1, Kosmos 1. Niebo, światła niebieskie, ogień, kamienie, koncepcja całości i red. J. Bartmiński; zastępca red. S. Niebrzegowska, Lublin, s. 85–118.
Bartmiński J., Niewiadomski D., 1999, Podziemie, [w:] Słownik stereotypów i symboli ludowych. Tom 1, Kosmos 2. Ziemia, woda, podziemie, koncepcja całości i red. J. Bartmiński; zastępca red. S. Niebrzegowska, Lublin, s. 465–481.
Bura R., 2012, Sorb self-stereotypes of the Sorb in Upper Sorbian proverbs, “Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis” 129, Kraków, s. 49–60.
Cechosz I., 1997, O niektórych łużyckich przysłowiach rodzinnych, „Zeszyty Łużyckie” 20: „Tradycje
łużyckiego ludu”, s. 63–67.
Gardoš I., 1966, Die Stoffbereiche der sorbischen Sprichwörter, „Lětopis” C 9, s. 74–93.
Gardoš I., 1967, Studien zu Inhalt und Thematik der sorbischen Sprichwörter, „Lětopis” C 10, s. 3–48.
Gardoš I., 1976, Überlegungen zu einem „Lexikon sorbischer Sprichwörter“, „Lětopis” C 19, s. 56–64.
Gardoš I., 1979, Betrachtung zur sprachlichen Gestaltung der obersorbischen Sprichwörter, „Lětopis” C 22, s. 64–75.
Gardoš I., 1982, Studien zu Inhalt und Thematik des niedersorbischen Sprichwortgutes, „Lětopis” A 29, s. 46–83.
Hose S., 1996, Serbski přisłowny leksikon – Sorbisches Sprichwörterlexikon, Bautzen.
Hozyna S., 1993, O przysłowiach łużyckich, „Zeszyty Łużyckie” 8: „Kalejdoskop łużycki”, s. 48– 59.
Kopaliński W., 2003, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa.
Kopaliński W., 2006, Słownik symboli, Warszawa.
Kowalczyk M., 1999, O źródłach łużyckich przysłów w Mudrosloví F. L. Čelakowskiego, „Zeszyty Łużyckie” 28: „Łużyczanie, ich tożsamość narodowa, język, folklor i zwyczaje”, s. 73–77.
Nedo P., 1961/62, K prašenjam socjalneho wobsaha serbskich přisłowow, „Lětopis” C 5, s. 1–18.
Radyserb - Wjela J., 1997, Přisłowa a přisłowne hrónčka a wusłowa Hornjołužiskich Serbow / Sorbische Sprichwörter, sprichwörtliche Redensarten und Wendungen. Zběrał a zhromadźił Jan Radyserb-Wjela. Za nowowudaće zestajał a přenjesł Gerhard Wirth, Bautzen.
Żochowska A., 1997, Wybrane przysłowia zachodniosłowiańskie dotyczące losu, szczęścia, biedy i innych spraw, „Zeszyty Łużyckie” 20: „Tradycje łużyckiego ludu”, s. 68–73.