Abstrakt
The aim of the present article is to show the process of creation, an attempt to catch the Old Polish author “red-handed”. The analysis of the source focuses on one thread of Rozmyślania przemyskie – the episode of St. Peter denouncing Jesus. Only during the study of the entire thematic thread, the episode, we can see, for example, the mechanisms of selection/selections. The choice of words is not accidental; also, it is not the result of slavish following the source. The text of Rozmyślania przemyskie is the result of many choices made by its author. Constantly, there mingle here the choices of sources, the fictional, theological and stylistic choices. The selection of lexemes or the construction of sentences may be determined by the chosen source or just the opposite – made despite the chosen source. In some excerpts of Rozmyślania przemyskie it is evident that the fictional choice and the choice of the language of description are quite different things. The author of Rozmyślania przemyskie, by choosing for the construction of the text the version of one of the four Evangelists may choose another as far as fictional events are concerned (who asks Peter questions, how many times the cock crows, where is Peter, does he sit or stand, etc.), and still another with regard to the manner of recounting the events. This puts in a quite different light the problem of compilation mechanisms and the ways of achieving coherence of a text.
Bibliografia
Bracha K., 2007, Nauczanie kaznodziejskie w Polsce późnego średniowiecza. „Sermones dominicales et festivales” z tzw. kolekcji Piotra z Miłosławia, Kielce.
Brückner A., 1900, Apokryfy średniowieczne I, Kraków.
Brückner A., 1903, Literatura religijna w Polsce średniowiecznej. Cz. 2 Pismo Święte i apokryfy, Warszawa.
Brückner A., 1904, Literatura religijna w Polsce średniowiecznej. Cz. 3 Legendy i modlitewniki, Warszawa.
Dobrzeniecki T., 1969, Łacińskie źródła „Rozmyślania przemyskiego”, w: Średniowiecze. Studia o kulturze, t. 4, red. J. Lewański, Wrocław.
Mazurkiewicz R., 2007, Kilkanaście dalszych uzupełnień do źródeł „Rozmyślania przemyskiego”, w: Amoenitates vel lepores philologiae, red. R. Laskowski, R. Mazurkiewicz, Kraków, s. 198–201.
Mazurkiewicz R., Nowo znalezione źródła łacińskie do tomu II, w: Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład, 2004, wyd. F. Keller i W. Twardzik, t. 3 (indeksy) Freiburg i. Br., s. 544-546.
Michałowska T., 2011, Literatura polskiego średniowiecza. Leksykon, Warszawa.
Mika T., 2002, Maryja, Jezus, Bóg w „Rozmyślaniu przemyskim”, Poznań.
Rojszczak D., 2007, Do spisu źródeł „Rozmyślania przemyskiego”, w: Amoenitates vel lepores philologiae, red. R. Laskowski, R. Mazurkiewicz, Kraków, s. 276-284.
Rojszczak-Robińska D., 2010, „O łotrze przeklęty, o zdrajca niewierny, o wilku chwatający…” – zwroty do postaci w „Rozmyślaniu przemyskim” jako inny obszar tekstu. „Terminus”, z.2, s. 63–79.
Rojszczak-Robińska D., 2012, Jak pisano „Rozmyślanie przemyskie”, Poznań. Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład, 1998,
wyd. F. Keller i W. Twardzik, t. 1, Weiher – Freiburg i. Br.
Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład, 2000, wyd. F. Keller i W. Twardzik, t. 2 Freiburg i. Br.
Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład, 2004, wyd. F. Keller i W. Twardzik, t. 3 (indeksy) Freiburg i. Br.
Skubalanka T., 1984, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław.
Sprawa chędoga o męce Pana Chrystusowej i Ewangelia Nikodema, 1933, wyd. S. Vrtel-Wierczyński, Poznań.
Świderkówna A., 2002, Rozmowy o Biblii. Nowy Testament, Warszawa.