Abstract
This article deals with the images of Slavic cultural space in north-western Europe presented in Stanislaw Pestka’s works written in the Kashubian language. His poetic descriptions, reflect the profound relations between Kashubian tradition and north-western Slavic culture. They mainly present the struggle for cultural identity, similar in both cultures. In contemporary Europe, both Kashubs and Polabs are minorities facing the threat of extinction, subjected to numerous factors of acculturation and assimilation. The only chance for the salvation of the Kashubs is to counteract the cultural processes which resulted in the cultural dependence of the Slavic inhabitants of Lusatia, Mecklenburg and Pomerania on militarily and economically stronger neighbours.References
Bądkowski L., O współczesnej literaturze kaszubsko-pomorskiej, [w:] Pomorze Gdańskie, t. IV, Literatura i język, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1967, s. 47–73.
Bobrownicka M., Narkotyk mitu. Szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian Zachodnich i Południowych, Kraków 1995.
Bogusławski W., Dzieje Słowiańszczyzny zachodnio-północnej, Poznań 1900.
Borzyszkowski J., Aleksander Majkowski (1876–1938). Biografia historyczna, Gdańsk-Wejherowo 2002.
Borzyszkowski J., Hieronim Derdowski (1852–1902) – jego miejsce w dziejach ruchu kaszubsko-pomorskiego i współczesnej tradycji kulturowej regionu, [w:] O życiu i twórczości Hieronima Derdowskiego (1852–1902), zebr., oprac. J. Borzyszkowski, Gdańsk-Wejherowo 2004, s. 24–64.
Borzyszkowski J., Rola Stanisława Pestki w ruchu kaszubsko-pomorskim, [w:] Z zaborskiego matecznika. O Stanisławie Pestce – Janie Zbrzycy, Gdańsk 2008, s. 69–96.
Borzyszkowski J., Wielkie Pomorze w poezji i pieśni Jana Trepczyka (1907–1989), [w:] Wielkie Pomorze. Mit i literatura, red. A. Kuik-Kalinowska, Słupsk-Gdańsk 2009, s. 151–160.
Ceynowa J., Roppel L., Derc K., Bianga J., Szefka P., Schroeder F., Poezja twórców z kręgu „Klëki”, oprac. i przyp. H. Makurat, wstęp J. Borzyszkowski, A. Kuik-Kalinowska, H. Makurat, Gdańsk 2015.
Drzeżdżon J., Współczesna literatura kaszubska 1945–1980, Warszawa 1986.
Foltyn R., Retra. Święte miejsce Słowian na przestrzeni wieków, [w:] Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, red. M. Mikołajczak, D. Kalinowski, A. Kuik-Kalinowska, Kraków
, s. 184–200.
Fontes linguae Dravaenopolabicae minores et Chronica Venedica J. P. Schultzii, Hrsg. J.P. Schultze, R. Olesch, Böhlau, Köln und Graz 1967.
Janke S., Derdowski, Gdańsk 2002.
Kalinowski D., Arkona – od literackiego mitu ku antropologii kulturowej, [w:] Wielkie Pomorze. Mit i literatura, red. A. Kuik-Kalinowska, Gdańsk-Słupsk 2009, s. 109–135.
Kalinowski D., Brodziński skolonizowany? [w:] Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. II, red. M. Kuziak, B. Maciejewski, Kraków 2016, s. 37–54.
Kalinowski D., Fabularyzacja mitu w twórczości Aleksandra Labudy, [w:] Aleksander Labuda. Życie. Literatura. Mit, red. D. Kalinowski, Bolszewo 2013, s. 62–78.
Kalinowski D., Kaszubskie kompleksy kulturowe (z centrum i prowincją w tle), [w:] Centra – peryferie w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. W. Browarny, E. Rybicka, D. Lisak-Gębala,
Kraków 2015, s. 259–273.
Kalinowski D., Literatura kaszubska w perspektywie postkolonialnej. Casus twórczości Floriana Ceynowy (cz. I), „Zeszyty Łużyckie” 2011 (2012), nr 45, s. 300–309.
Kalinowski D., Literatura kaszubska w perspektywie postkolonialnej. Casus twórczości Floriana Ceynowy (cz. II), „Zeszyty Łużyckie” 2012 (2013), nr 46, s. 135–144.
Kalinowski D., Mity fundacyjne w literaturze kaszubskiej, [w:] Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, red. M. Mikołajczak, D. Kalinowski, A. Kuik-Kalinowska, Kraków 2014, s. 156–170.
Kalinowski D., Ziemia ojców. Pomorze zaodrzańskie w literaturze kaszubskiej, „Porównania” 2013, nr 12, s. 193–208.
Karnowski J., Dr Florian Ceynowa, oprac. i posł. J. Treder, Gdańsk 1997.
Kasperski E., Religijność a literatura romantyczna, [w:] Religie i religijność w literaturze i kulturze romantyzmu, red. E. Kasperski, O. Krysowski, Warszawa 2008, s. 105–123.
Kisielewski J., Ziemia gromadzi prochy, Warszawa 1933.
Kluge F., Obraz Niemca w powieści kaszubskiej, [w:] Życie i twórczość Aleksandra Majkowskiego, red. J. Borzyszkowski, Wejherowo 1997, s. 147–160.
Kłoczowski J., Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 2003.
Kowalik A., Kosmologia dawnych Słowian. Prolegomena do teologii politycznej dawnych Słowian, Kraków 2004.
Kuik-Kalinowska A., Hieronim Derdowski – inspirator literatury kaszubskiej, [w:] A. Kuik-Kalinowska, D. Kalinowski, Od Smętka do Stolema. Studia o literaturze Kaszub, Słupsk-Gdańsk 2009, s.111–128.
Kuik-Kalinowska A., Tatczëzna. Literackie obrazy przestrzeni Kaszub, Słupsk-Gdańsk 2011, s. 17–22.
Labuda A., Bògòwie i dëchë naj przodków (przëłożënk do kaszëbsczi mitologii), Bolszewo 2011.
Labuda G., „Sprawa kaszubska” w perspektywie historii oraz Podłoże polityczne dyskusji nad autonomią języka kaszubskiego na przełomie XIX/XX stulecia, [w:] G. Labuda, Kaszubi i ich dzieje, Gdańsk 1996, s. 23–40, 265–284.
Labuda G., Ibrahim ibn Jakub. Najstarsza relacja o Polsce w nowym wydaniu, „Roczniki Historyczne” 1947, s. 100–181.
Labuda G., Słowiańszczyzna pierwotna. Wybór tekstów, Warszawa 1954.
Labuda G., Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna, Poznań 1999.
Labuda G., Zapiski kaszubskie, pomorskie i morskie, Gdańsk 2000.
Lelewel J., Cześć bałwochwalcza Sławian i Polski, Poznań 1857.
Linkner T., Heroiczna biografia Remusa, Gdańsk 1996.
Linkner T., Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego, Gdańsk 1998.
Linkner T., Z literatury Młodokaszubów. Aleksander Majkowski. Studia i szkice, Kościerzyna 2013, s. 56–87.
Majkowski A., Historia Kaszubów, Gdynia 1938 [wydanie współczesne: Gdańsk 1991].
Majkowski A., Karnowski J., Heyke L., Liryka młodokaszubów, oprac. J. Borzyszkowski, H. Makurat, A. Kuik-Kalinowska, Gdańsk 2012.
Majkowski A., Żëcé i przigodë Remusa. Zvjercadło kaszubskji, oprac. i przyp. J. Treder; wstęp J. Borzyszkowski, A. Kuik-Kalinowska, Gdańsk 2010.
Manifesty romantyzmu, oprac. A. Kowalczykowa, Warszawa 1975.
Maślanka J., Literatura a dzieje bajeczne, Warszawa 1984.
Neureiter F., Historia literatury kaszubskiej. Próba zarysu, przeł. M. Boduszyńska-Borowikowa, Gdańsk 1982.
Obracht-Prondzyński C., Jan Karnowski (1886–1939). Pisarz, polityk i kaszubsko-pomorski działacz regionalny, Gdańsk 1999.
Obracht-Prondzyński C., Niemcy widziani oczyma Kaszubów, [w:] C. Obracht-Prondzyński, W kręgu problematyki kaszubsko-pomorskiej. Studia i szkice, Gdańsk 2003, s. 37–53.
Osięgłowski J., Wyspa słowiańskich bogów, Warszawa 1971.
Pawelec T., Dzieje i nieświadomość. Założenia teoretyczne i praktyka badawcza psychohistorii, Katowice 2004.
Pieróg I., Florian Stanisław Ceynowa. Życie i działalność, Toruń 2009.
Pigoń S., Romantyczne marzenia o prakulturze, [w:] S. Pigoń, Drzewiej i wczoraj. Wśród zagadnień kultury i literatury, Kraków 1966.
Przybylski R., Homilie na Ewangelię dzieciństwa. Szkice z teologii biblijnej malarzy i poetów, Paryż 1999.
Putna M.C., Slávy dcera. Překlad a výklad „Slávy dcery” z panslavistického mýtu do kulturní historie, Praha 2014.
Puzdrowski E., Poezja to nie tylko muszelka słowa, [w:] J. Zbrzyca, Wieczórny widnik, Gdańsk 2002, s. 164–168.
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Kraków 2006.
Rompski J., Wzénik Arkónë, Tragediö w 4 aktach, [w:] J. Rompski, Dramaty kaszubskie, oprac. A. Kuik-Kalinowska, D. Kalinowski, J. Treder, Wejherowo-Gdańsk 2009, s. 173–232.
Rudaś-Grodzka M., Sfinks słowiański i mumia polska, Warszawa 2013.
Samp J., Literatura kaszubska, [w:] Pomorze – mała ojczyzna Kaszubów (Historia i współczesność) / Kaschubisch – Pommersche Heimat (Geschichte und Gegenwart), red. J. Borzyszkowski, D. Albrecht, Gdańsk-Lubeka 2000, s. 653.
Samp J., Oblicza pisarstwa poety z Wiela, [w:] H.J. Derdowski, Ò panu Czôrlińsczim, co do Pùcka pò sécë jachôł, oprac. J. Samp, J. Treder, E. Gołąbek, Gdańsk 2007, s. 5–36.
Samp J., Smętek. Studium kreacji literackich, Gdańsk 1984.
Schodzińska J., Franciszek Sędzicki (1882–1957). Działacz narodowy, regionalista i poeta kaszubski, Gdańsk-Wejherowo 2003.
Skrok Z., Słowiańska moc, czyli o niezwykłym wkroczeniu naszych przodków na europejską arenę, Warszawa 2006.
Smith A.D., Etniczne źródła narodów, przeł. M. Głowacka-Grajper, Kraków 2009.
Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, T. Ranger, przeł. M. i F. Godyń, Kraków 2008.
Trepczyk J., Labuda A., Rompski J., Bieszk S., Grucza F., Marszałkowski F., Poezja zrzeszyńców, oprac. H. Makurat, wstępy J. Borzyszkowski, D. Kalinowski, Gdańsk 2013.
Turasiewicz A., Dzieje polityczne Obodrzyców od IX wieku do utraty niepodległości w latach 1160–1164, Warszawa 2004.
Widajewicz J., Studia nad relacją o Słowianach Ibrahima ibn Jakuba, „Rocznik Akademii Umiejętności. Wydział Filologiczno-Historyczny”, t. 71, Kraków 1946.
Witkowska A., „Ja, głupi Słowianin”, Kraków 1980.
Witkowska A., „Sławianie, my lubim sielanki...”, Warszawa 1972.
Zbrzyca J. (S. Pestka), Południca, Gdańsk 1976.
Zbrzyca J., Wieczórny widnik, Gdańsk 2002.
Zbrzyca J., Wizrë ë duchë, Gdańsk 1986.
Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do roku 1945, red. B. Wachowiak, Poznań-Gdańsk 2006 [t. I, Pomorze Zachodnie pod rządami książąt plemiennych
i władców z dynastii Gryfitów (990–1121–1637–1648/1653), wydał Z. Szultka].
Życie i dzieła Floriana Ceynowy (1817–1881), red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 2012.