Słowa kluczowe
przedstawienie
Jurij Janowski
Duma o Brytance
kontekst
idea
Jak cytować
Abstrakt
Specyfiką tego artykułu jest uwzględnienie nie tylko ukończonego tekstu Dumy o Brytance, ale także procesu tworzenia spektaklu, który stał się możliwy dzięki obecności szkicówn i notatek do utworu. Badanie jest prowadzone nie tylko w kierunku teorii literatury, ale także tekstologii. Jego trafność polega na tym, że powyższy pogląd pozwala nam zrozumieć Dumę o Brytance, i myśleć o niej, zarówno w kontekście twórczości autora, jak i ogólnie dramatu radzieckiego. Refleksja poprzedników jest ważnym czynnikiem w zrozumieniu rozwoju literatury jako procesu, w tym w kategoriach narodowych. Celem pracy jest ustalenie, jak realia czasu, a zwłaszcza przyjęty nurt literacki i wydarzenia historyczne wpłynęły na ukształtowanie się tekstu spektaklu. Wyniki badań pokazują, że jego pierwotna idea miała znacznie bardziej romantyczne cechy, ponieważ romantyzm jako styl myślenia był właściwy dla Jurija Janowskiego. Jednak w procesie tworzenia sztuki autor zaczął wykorzystywać dokumenty ukazujące prawdziwy przypadek republiki ludowej, a porzucając pierwotną wersję, stworzył sztukę będącą znacznie bliżej kanonu radzieckiego niż romantyzmu.
Bibliografia
Kasian L., Audiovizualni dokumenty v konteksti avtobiohrafichnoho synerhenu Yuriia Yanovskoho [Audiovisual documents in the context of Yuri Yanovsky’s autobiographical synergy], [v:] „Arkhivy Ukrainy”, 2017, № 3–4, s. 156–168.
Kotliar V., Vplyv Vysunskoi i Bashtanskoi respublik na literaturu i mystetstvo Ukrainy [The influence of the Vysun and Bashtan republics on the literature and art of Ukraine], [v:] „Chornomorskyi litopys”, 2010, vyp. 1, s. 51–55.
Kotliar V., Pivdennoukrainske povstanstvo u tvorchosti Yuriia Yanovskoho [South Ukrainian uprising in the works of Yuri Yanovsky], [v:] „Naukovi pratsi Chornomorskoho derzhavnoho universytetu imeni Petra Mohyly. Seriia: Istoriia”, 2016, t. 274, vyp. 262, s. 12–16.
Kuziakina N., Narysy ukrainskoi radianskoi dramaturhii. Chastyna 1 (1917–1934) [Essays on Ukrainian Soviet drama. Part 1 (1917–1934)], Kyiv: Radianskyi pysmennyk, 1958.
Naienko M., Vstup. Romantychnyi epos: efekt romantyzmu i ukrainska literatura [Romantic epic: the effect of romanticism and Ukrainian literature], Kyiv: Prosvita, 2000, [v:] Elektronnyi resurs: http://ukrlife.org/main/prosvita/eposvstup.htm (15.10.2020).
Naienko M., Rozdil 2, Romantychnyi epos: efekt romantyzmu i ukrainska literatura. [Romantic epic: the effect of romanticism and Ukrainian literature], Kyiv: Prosvita, 2000, [v:] Elektronnyi resurs: http://ukrlife.org/main/prosvita/epos2.htm (15.10.2020).
Pervyi vsesoiuznyi sezd sovetskikh pisatelei 1934: Stenograficheskii otchet [First All-Union Congress of Soviet Writers 1934: Verbatim Report], Moskva: Sovetskii pisatel, 1990.
Sverbilova T., Vid modernu do avanhardu: zhanrovo-stylova paradyhma ukrainskoi dramaturhii pershoi tretyny KhKh stolittia [From Art Nouveau to the Avant-Garde: Genre and Style Paradigm of Ukrainian Drama of the First Third of the 20th Century], In-t literatury im. T.H. Shevchenka NAN Ukrainy, Cherkasy, 2009.
Shkola V., Epichnyi kharakter pies Yuriia Yanovskoho [The epic nature of Yuri Yanovsky’s plays], [v:] „Naukovi zapysky Berdianskoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu, Ser. Filolohichni nauky”, 2014, vyp. 2, s. 108–118.
Shkola V., Forma vyiavu avtorskoi pozytsii v strukturi pies Yuriia Yanovskoho ta Oleksandra Dovzhenka [The form of expression of the author’s position in the structure of plays by Yuri Yanovsky and Alexander Dovzhenko], [v:] „Naukovi zapysky Berdianskoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu. Ser. : Filolohichni nauky”, 2017, vyp. 12, s. 82–87.
Yanovskyi Yu. 1927 [«Vysunska Narodna Respublika» – narys, yakyi lih v osnovu piesy Yu. Yanovskoho «Duma pro Brytanku»]. [“Vysunska Social Republic” - an essay that formed the basis of the play by Y. Yanovsky “Duma of Britanka”], Kyiv: Viddil rukopysnykh fondivi tekstolohii Instytutu lit eratury im. T.H. Shevchenka NAN Ukrainy. Fond 116, od. zb. 394.
Yanovskyi Yu. b.h. [«Duma pro Brytanku» – plan, zamitky ta uryvky chornovoi redaktsiiIIIoi dii piesy]. [“Duma of Britanka” – plan, notes, and fragments of draft edition of III act of the play], Kyiv: Viddil rukopysnykh fondiv i tekstolohii Instytutu literatury im.T.H. Sh evchenka NAN Ukrainy. Fond 116, od. zb. 360.
Yanovskyi Yu. 1937 [«Duma pro Brytanku» – popravky i dodatky do osnovnoho tekstu piesy]. [“Duma of Britanka” – correction and additions to the main text of play], Kyiv: Viddil rukopysnykh fondiv i tekstolohii Instytutu literatury im. T.H. Shevchenka NAN Ukrainy. Fond 116, od. zb. 363.
Yanovskyi Yu. b.h. [«Duma pro Brytanku» – rozrobka nazvy dramy]. [“Duma of Britanka” – the development of the title of the drama]. Kyiv: Viddil rukopysnykh fondiv i tekstolohi Instytutu literatury im. T.H. Shevchenka NAN Ukrainy. Fond 116, od. zb. 374.
Yanovskyi Yu. b.h. [«Duma pro Brytanku» – chornovi materialy do IIIoi dii piesy (plany, nacherky, varianty pochatku aktu ta 2oi kartyn)]. [“Duma of Britanka” – drafts for III act of play (plans, notes, variants of the beninning of act and 2 scene)]. Kyiv: Viddil rukopysnykh fondiv i tekstolohii Instytutu literatury im. T.H. Shevchenka NAN Ukrainy. Fond 116, od. zb. 361.
Yanovskyi Yu. Tvory v piaty tomakh. [Works in five volumes]. Vol 3, Kyiv: Derzhavne vydavnytstvo khudozhnoi literatury, 1959.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).