Słowa kluczowe
Stanisław Przybyszewski
życiorys
styl literacki
paralele artystyczne
paralele światopoglądowe
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest komparatystycznemu badaniu wybranych aspektów życia i twórczości dwóch słynnych pisarzy okresu modernizmu: ukraińskiego nowelisty Wasyla Stefanyka i polskiego poety, prozaika oraz dramaturga Stanisława Przybyszewskiego. Autorka próbuje odnaleźć cechy wspólne w biografii, światopoglądzie i aktywności twórczej obu pisarzy. Łącząca tych artystów przyjaźń dotyczy okresu krakowskiego. Stefanyk przez dziewięć lat studiował w Krakowie, natomiast Przybyszewski właśnie w tym czasie zostaje jednym z liderów ruchu artystycznego Młodej Polski. Dowiedziono, iż Przybyszewski wywarł znaczny wpływ na aktywność literacką ukraińskiego nowelisty w zakresie światopoglądu, a także psychologii twórczości.
Bibliografia
Hnidan O., Vasyl Stefanyk. Zhyttia i tvorchist [Vasyl Stefanyk. Life and creativity], Kyiv: Radianska shkola, 1991.
Zhuk N., Vasyl Stefanyk: Literaturnyi portret [Vasyl Stefanyk: Literary portrait], Kyiv: Derzhavne vydavnytstvo khudozhnoi literatury, 1960.
Kuzmina I., Ekspresiia ta psykholohizm sotsialnykh novel Vasylia Stefanyka [Expression and psychologism of Vasyl Stefanyk’s social novels], [v:] „Molod i rynok”, 2018, no. 5, s. 124–128.
Tkachuk T., Tvorchi vzaiemyny Vasylia Stefanyka iz Stanislavom Pshybyshevskym [Vasyl Stefanyk’s creative relationship with Stanislav Przybyszewski], [v:] „Studia Methodologica”, 2015, no. 40, s. 228–234.
Xorev V., Pol’skaya literatura XX veka. 1890–1990 [Polish Literature of the 20th Century. 1890– 1990], Moskva: „Indrik”, 2009.
Khorob S., Poetyka konfliktu u prozi Vasylia Stefanyka: Dramatyzatsiia novely chy epizatsiia dramy? [The poetics of conflict in Vasyl Stefanyk’s prose: Dramatization of a novel or epitization of a drama?], [v:] „Prykarpatskyi visnyk NTSh. Slovo”, 2016, no. 2, s. 405–422.
Chernenko O., Ekspresionizm u tvorchosti Vasylia Stefanyka [Expressionism in the work of Vasyl Stefanyk], Niu-York: „Suchasnist”, 1989.
Yamborko S., Vasyl Stefanyk ta predstavnyky uhrupuvannia „Moloda Polshcha”: Typolohiia tvorchykh vzaiemyn [Vasyl Stefanyk and representatives of the “Young Poland” group: Typology of creative relationships], [v:] „Molodyi Vchenyi”, 2014, no. 6, s. 103–106.
Bytkowski Z., Stanisław Przybyszewski [Stanislaw Przybyszewski], [w:] Charakterystyki literackie, red. J.G. Pawlikowski, Lwów–Warszawa: Dziennik Polski, 1902, s. 49–101.
Floryńska-Lalewicz H., Stanisław Przybyszewski [Stanislaw Przybyszewski], [w:] Źródło elektroniczne: https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-przybyszewski?utm_source=Histmag.org&utm_medium=article-14623 (21.11.2022).
Kostrzewa-Filipczak I., Podróż w głąb mrocznej psyche… – „Dzieci nędzy” Stanisława Przybyszewskiego [A journey deep into the dark psyche… – “Children of Misery” by Stanislaw Przybyszewski], [w:] „Folia Litteraria Polonica”, 2006, nr 8, s. 169–184.
Mrówka A., Podmioty „Intensywne” w wybranych powieściach Stanisława Przybyszewskiego [„Intensive” subjects in selected novels by Stanislaw Przybyszewski], praca doktorska, Katowice 2013.
Nowiński J., Stanisław Przybyszewski [Stanislaw Przybyszewski], Warszawa: Księgarnia Konstanty Trepte, 1902.
Woch A., Stanisław Przybyszewski – skandalista, kobieciarz, geniusz modernizmu [Stanislaw Przybyszewski – scandalist, womanizer, genius of modernism], [w:] Źródło elektroniczne: https://histmag.org/Stanislaw-Przybyszewski-skandalista-kobieciarz-geniusz-modernizmu-14623/ (21.11.2022).
Antolohiia ukrainskoi mistychnoi prozy [An anthology of Ukrainian mystical prose], upor. i peredm. Yu. Vynnychuk, Kharkiv: Folio, 2018.
Stefanyk V., I choho ty, sertse moie…: Vybrane [And why are you, my heart…: Selected], Kyiv: VTs „Akademiia”, 2015.
Stefanyk V., Moie slovo: Novely, opovid., avtobiohr. ta krytych. materialy, vytiahy z lystiv [My word: Novels, stories, autobiography. and critic materials, extracts from letters], Kyiv: Veselka, 2001.
Przybyszewski S., Confiteor, [w:] Źródło elektroniczne: https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/confiteor.pdf (21.11.2022).
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).